6. Daire 1995/7338 E. , 1996/3659 K.
T.C.
D A N I Ş T A Y
ALTINCI DAİRE
Esas No: 1995/7338
Karar No: 1996/3659
Temyiz İsteminde Bulunan : … İnşaat Sanayi ve Tic.A.Ş.
Vekili : Av. …
Karşı Taraf : … Büyükşehir Belediye Başkanlığı
Vekili : Av. …
İstemin Özeti : ….İdare Mahkemesinin … günlü, E:…, K:… sayılı kararının usul ve yasaya aykırı olduğu öne sürülerek bozulması istenilmektedir.
Savunmanın Özeti: Temyiz edilen kararda bozma nedenlerinden hiçbiri bulunmadığından, usul ve kanuna uygun olan kararın onanması gerektiği savunulmaktadır.
Tetkik Hakimi …’ın Düşüncesi : Temyiz isteminin kabulü ile mahkeme kararının bozulması gerektiği düşünülmektedir.
Savcı …’un Düşüncesi : 8.11.1993 gün onaylı 1/5000 ölçekli … Nazım imar planının … pafta,… ada, … parsel sayılı taşınmazla ilgili kısmının iptali istemiyle açılan davayı “bilirkişi raporunun yeşil alan gereksiniminin mahalle bazında komşuluk birimine hizmet verecek şekilde çözümlenmesinin yeterli olabileceği yolundaki sonuç kısmına mahkememizce iştirak edilmemiştir, bu nedenle planda şehircilik ilkelerine planlama esaslarına aykırılık bulunmadığı” gerekçesiyle reddeden ….İdare Mahkemesinin … günlü E:… K:… sayılı kararı davacı tarafından temyiz edilmiştir.
Temyiz dosyasının incelenmesinden İdare Mahkemesince yaptırılan keşif ve bilirkişi incelemesi sonucunda düzenlenen bilirkişi raporunda; dava konusu … sayılı parselin % 35 nin veya en fazla % 50 sinin bedelsiz olarak terkedilmesiyle elde edilecek 2500 m2.lik alanın yeşil alan gereksinimini karşılayabileceği tamamının yeşil alana ayrılmasının gerekli olmadığı açıkça belirtilmiş olmasına karşın İdare Mahkemesince gerekçe göstermeksizin bilirkişi raporunun nazara alınmayarak veya eksik inceleme nedeniyle yeniden ek bir rapor alınmaksızın davanın reddedilmesinde isabet bulunmamaktadır.
Açıklanan nedenle temyiz isteminin kabulüyle İdare Mahkemesi kararının bozulmasının uygun olacağı düşünülmektedir.
TÜRK MİLLETİ ADINA
Karar veren Danıştay Altıncı Dairesince Tetkik Hakiminin açıklamaları dinlendikten ve dosyadaki belgeler incelendikten sonra işin gereği görüşüldü:
Dava, … ili, … ilçesi, … pafta, … ada, … parsel sayılı taşınmazın 8.11.1993 onay tarihli 1/5000 ölçekli nazım imar planında yeşil alana ayrılmasına ilişkin kısmının iptali istemiyle açılmış; İdare Mahkemesince, mahallinde yaptırılan keşif ve bilirkişi incelemesi sonucu düzenlenen rapor ile dosyada yer alan bilgi ve belgelerin birlikte değerlendirilmesinden, 1/5000 ölçekli … Nazım İmar Planı kapsamı içindeki alanda kişi başına düşen yeşil alan miktarının standartların altında olduğu, 1/5000 ölçekli planda nüfusun artırılmaması ilke olarak benimsenmekle birlikte plan kararıyla bu ilkeye uyulmadığından gelecekte anılan bölgede yoğunluğun artacağı, bu nedenle bilirkişi raporunun yeşil alan gereksiniminin mahalle bazında komşuluk birimine hizmet verecek şekilde çözümlenmesinin yeterli olabileceği şeklindeki sonuç bölümünün benimsenmesinin mümkün olmadığı gerekçesiyle davanın reddine karar verilmiş, bu karar davacı vekili tarafından temyiz edilmiştir.
Dosyanın incelenmesinden, davanın 27.7.1993 günlü, … sayılı Büyükşehir Belediye meclisi kararıyla onaylı 1/5000 ölçekli … Nazım İmar Planının …, … pafta, … ada, … parsel sayılı taşınmazla ilgili kısmının iptali istemiyle açıldığı, bu plan gereğince anılan parselin tamamının yeşil alana ayrıldığı anlaşılmaktadır.
İdare Mahkemesince 1/5000 ölçekli planın dava konusu parselle ilgili kısmının, parselin çevre ile ilişkileri, yörenin bütünü dikkate alınarak şehircilik ilkeleri ile planlama esaslarına uygun bulunup bulunmadığı hususlarının incelenmesi amacıyla taşınmazın mahallinde yaptırılan keşif ve bilirkişi incelemesi sonucu düzenlenen raporda özetle; dava konusu parselinde yer aldığı … Mahallesinde bu parsel hariç olmak üzere kişibaşına 1 m2 yeşil alan düştüğü, bu mahallede kişi başına düşen yeşil alan standardı düşük olmakla birlikte, 200 metre ötesinde komşu mahalle sınırları içerisinde planlanan alandaki en büyük spor kompleksi olan yaklaşık 2,5 hektarlık bir alanın bulunduğu, bu alanda değerlendirildiğinde yaklaşık kişi başına 2 m2 yeşil alan düştüğü, diğer yandan plan sınırı içerisinde yer almayan ancak boğaz ile dava konusu parselin yer aldığı … mahallesi arasında bulunan mahalle büyüklüğüne eş değerdeki … Korusunun bulunduğu, mahallenin yürüme mesafesinde olan bu korunun toplumsal ve Fiziksel, Psikolojik yeşil alan işlevini mahalle için üstenmesinin yanı sıra …un hava koridoru olan boğaz ile mahallenin arasında havalandırma kanalı görevini de yerine getirdiği, 1/5000 ölçekli nazım imar planı raporunun bir maddesinde; 1/1000 ölçekli uygulama imar planıyla, ada içerisindeki parsellerin % 35’i kullanılmak suretiyle park ve çocuk bahçesi alanlarının düzenlenmesi suretiyle yeşil alanların artırılacağının belirtildiği, yeşil alanların yerseçiminde gözönünde bulundurulması gereken ilkelerden birininde yeşilin sürekliliği olmasına rağmen planlanan alanda kemikleşmiş yoğun yapılaşma nedeniyle böyle bir yeşil alan sürekliliğinden bahsedilmeyeceği, dolayısıyla böyle bir ilke nedeniylede parselin tamamının yeşil alana ayrılmasının sözkonusu olamayacağı, kamu yararı ilkesi ve kişi mülkiyeti arasındaki dengenin sağlanması açısından da, yapılaşmış alanlarda hakkını kullanmış olanlara ek haklar verilirken, bu yoğunluk artırımının doğuracağı yeşil alan gereksiniminin karşılanması için yapılanma hakkını hiç kullanmamış boş parsellerin konum itibariyle çok uygun olmasalar dahi yalnızca yeşil alan standardını yükseltmek amacıyla yeşil alana dönüştürülmesi, kişi ve kamu yararı dengesini zedelediği, bu tür yapılaşmış alanlarda yeşil alanların oluşturulmasında geniş katılımın sağlanmasının gerektiği, sonuç olarak, Çevre mahallelerdeki yürüme mesafesinde ulaşılabilecek spor alanlarının ve gezinti, dinlenme gereksinimlerine cevap veren ve havalandırma işlevlerini üstlenen … korusunun mahalle komşuluğunda bulunması, mahalle içinde yer alan çocuk bahçesi gibi yeşil alanların mahalle alt gurupları bağlamında değerlendirilmesi sonucunda dava konusu parselin tamamının yeşil alan olarak ayrılmasının gerekli olmadığının bildirildiği, bu durumda 1/5000 ölçekli planla davacıya ait taşınmazın tamamının yeşil alana ayrılmasında şehircilik ilkelerine, ve planlama esaslarına uyarlık bulunmadığı açıktır.
Bu nedenle, İdare Mahkemesince, 1/5000 ölçekli planın dava konusu parsele ilişkin kısmında Şehircilik İlkelerine, Planlama esaslarına aykırılık bulunmadığı gerekçesiyle davanın reddine karar verilmesinde hukuka uyarlık görülmemiştir.
Açıklanan nedenlerle …. İdare Mahkemesinin … günlü, E:…, K:… sayılı kararının BOZULMASINA, …-lira karar harcı ile fazladan yatırılan …-lira harcın temyiz isteminde bulunana iadesine, dosyanın adı geçen mahkemeye gönderilmesine 19.9.1996 gününde oybirliğiyle karar verildi.