6. Daire 1995/5058 E. , 1996/6011 K.
T.C.
D A N I Ş T A Y
ALTINCI DAİRE
Esas No: 1995/5058
Karar No: 1996/6011
Davacı : …
Davalılar : 1-Başbakanlık
2-Orman Bakanlığı
Davanın Özeti : Balıkesir ili, … ilçesi sınırları dahilindeki … Adalarının Tabiat Parkı olarak belirlenmesine ilişkin Bakanlar Kurulunun 30.3.1995 günlü, 95/6717 sayılı kararının … Adası, … mevkii, … pafta, … parsel sayılı taşınmazın Tabiat Parkı sınırları içerisinde gösterilmesi ile ilgili bölümünün; taşınmazların imar planı kapsamında kaldığı, 3 kat yapılaşma izni verildiği, tabiat parkı ilan edilmesinin bir anlamının olmadığı, yörede bitki örtüsü bulunmadığı, yoğun bir yerleşim yeri olduğu, turistik açıdan … ilçesi için büyük bir önem taşıdığı ileri sürülerek iptali istenmektedir.
Başbakanlığın Savunmasının Özeti : Kültürel ve rekreasyonel kaynak değerine ve jeolojik, jeomorfolojik bitki örtüsüne sahip yörenin, yakın çevresiyle birlikte gelecek kuşaklara miras olarak bırakılması ve tabiatı koruma amacıyla dava konusu kararın alındığı, 2873 sayılı Milli Parklar Kanunu gereğince … Adaları incelendiğinde yörenin Tabiat Parkı olarak ilan edilmesinin uygun olduğu, yöredeki yoğun yerleşme talebi ve yanlış arazi kullanımı politikaları, arazinin bitki örtüsü, yaban hayatı üzerinde antropolojik etkiler yaratacak adaların bu doğal kaynaklarda tahribatlara neden olduğu, yörenin doğal kültürel kaynakları ile müstesna güzellikteki plajlarının bozulup elden çıkmasını önlemek için Tabiat Parkı olarak ilan edilip master ve uygulama imar planları yapılarak adanın kurtarılması için en etkin yol olarak görüldüğü ileri sürülerek davanın reddi gerektiği savunulmaktadır.
Orman Bakanlığı’nın Savunmasının Özeti : Davacının taşınmazının da içinde bulunduğu alanın … Tabiat Parkı ilan edilmesindeki esas amacın yörenin genel karakterini aynen korumak ve doğa harikası yerlerin bir sonraki nesile aktarılmasını sağlamak olduğu, doğal sit ilanına ilişkin kararda yaban hayata yer verilmediği, Tabiat Parkı ilanıyla yaban hayatında korunacağı ileri sürülerek davanın reddi gerektiği savunulmaktadır.
Tetkik Hakimi …’ın Düşüncesi : Dosyada yer alan bilgi ve belgelerin birlikte değerlendirilmesinden; yörenin, Milli veya bölge seviyesinde üstün fizyocoğrafik yapıya, bitki örtüsü ve yaban hayati özelliklerine, manzara güzelliklerine, rekreasyon potansiyeline, kaynak ve manzara bütünlüğü sağlayacak yeterli büyüklüğe, bilhassa açıkhava rekreasyonu yönünden farklı ve zengin bir potansiyele, mahalli örf ve adetlerin, geleneksel arazi kullanma düzeninin ve kültürel manzaraların ilgi çeken özelliklerini ihtiva ettiği anlaşıldığından davacı taşınmazınında içinde bulunduğu alanın Tabiat Parkı ilan edilmesinde şehircilik ilkelerine ve kamu yararına aykırılık bulunmamaktadır.
Açıklanan nedenlerle davanın reddine karar verilmesi gerektiği düşünülmektedir.
Savcı …’nin Düşüncesi : Davacı, …, … … yöresinde bulunan … Pafta,…parsel sayılı taşınmaz malının tabiat parkı sınırları içerisinde gösterilmesine ilişkin 30.3 l995 günlü,95/6717 sayılı Bakanlar Kurulu Kararının kendi taşınmazıyla ilgili bölümünün iptalini istemektedir.
Dava konusu işlemde şehircilik ilkeleri,planlama esasları ve kamu yararına uygunluk bulunup bulunmadığının yerinde keşif ve bilirkişi incelemesi yaptırılarak belirlenmesinden sonra davanın esası hakkında bir karar verilmesinin uygun olacağı düşünülmektedir.
TÜRK MİLLETİ ADINA
Karar veren Danıştay Altıncı Dairesince Tetkik Hakiminin açıklamaları dinlendikten ve dosyadaki belgeler incelendikten sonra işin gereği görüşüldü:
Dava, … İli, … ilçesi sınırları dahilindeki … Adalarının Tabiat parkı olarak belirlenmesine ilişkin 30.3.1995 günlü, 95/6717 sayılı Bakanlar Kurulu kararının … Adası, … mevkii, … pafta, … parsel sayılı taşınmazın tabiat parkı sınırları içerisinde gösterilmesi ile ilgili bölümünün; iptali istemiyle açılmıştır.
2873 sayılı Milli Parklar Kanununun 2.maddesinde, Tabiat parkları; bitki örtüsü ve yaban hayatı özelliğine sahip,manzara bütünlüğü içinde halkın dinlenme ve eğlenmesine uygun tabiat parçaları olarak tanımlanmış; anılan Yasanın 3.maddesinin 2.fıkrasında da,tabiat parkının orman ve orman rejimine giren yerlerde Orman Bakanlığı tarafından,orman ve orman rejimi dışında kalan yerlerde ise ilgili Bakanlıkların da görüşü alınarak Orman Bakanlığının teklifi üzerine Bakanlar Kurulu kararı ile belirleneceği kurala bağlanmıştır.Tabiat parkı belirlemedeki ana amaç,karakteri korunarak bugüne kadar gelebilen doğa harikası bu yerlerin sonraki nesile olabildiğince aynen aktarılmasını sağlamaktır.
Seçkin doğal,kültürel ve rekreasyonel kaynak değerlerine sahip bulunan … Adaları uygun coğrafi konumu nedeniyle tarihi çağlardan beri bir çok yerleşmeye sahne olmuş,yöredeki yoğun yerleşmeler ve yanlış arazi kullanım politikaları doğal,kültürel ve rekreasyonel kaynak değerlerini olumsuz yönde etkilemiştir.Orman Bakanlığınca gelen taleplerde dikkate alınarak bu duruma çare aranmış,konunun uzmanı kişilerden oluşturulan bir kurul aracılığıyla yerinde inceleme yaptırılmış,15.9.1992 günlü inceleme raporunda, … Adalarının pleistosendeki yer hareketleri sonucu çöken Ege çanağındaki dağların tepelerinin su üzerinde kalan jeolojik ve jeomorfolojik parçaları olduğu,bu parçalanma ve diğer dış etmenlerin adalarda çok sayıda koy ve körfezlerin oluşmasına neden olduğu ve yöreye üstün değerde peyzaj güzelliklerine sahip plajlar kazandırdığı, adaların dağılışında eski dağların tepelerinin uzanışlarının da büyük rol oynadığı,bu oluşum ve jeomorfolojik biçimlenmenin denizaltı topoğrafyasına da yansıdığı,… Adalarının sahip olduğu doğal ve kültürel kaynakları ile üstün değerdeki rekreasyon potansiyeline sahip müstesna güzellikteki plajlarının bozulup elden çıkdığı, bunu önlemek üzere yörenin bir an önce tabiat parkı olarak ilan edilip,Master Planının yapılması, uygulama imar planlarının ve mimari projelerinin bu plan hükümleri doğrultusunda hazırlanarak uygulamaya konmasının Adaların korunması ve kurtarılmasında en etkili çözüm olacağı belirtilmiştir.Bu amaçla Milli Savunma, Bayındırlık ve İskan, Kültür,Turizm ve Çevre Bakanlıklarının da uygun görüşleri alınarak Orman Bakanlığınca yapılan teklif üzerine … Adaları 30.3.1995 günlü, 95/6717 sayılı Bakanlar Kurulu kararı ile tabiat parkı olarak belirlenmiştir. Ayrıca, Dairemizin E:1995/4404 sayısında, aynı konuda açılan davada yaptırılan keşif ve bilirkişi incelemesi sonucu düzenlenen raporda da yörenin, milli veya bölge seviyesinde üstün fizyolojik yapıya, bitki örtüsü ve yaban hayatı özelliklerine, manzara güzelliklerine, rekreasyon potansiyeline, kaynak ve manzara bütünlüğü sağlayacak yeterli büyüklüğe bilhassa açıkhava rekreasyonu yönünden farklı ve zengin bir potansiyele, mahalli örf ve adetlerin, geleneksel arazi kullanma düzeninin ve kültürel manzaraların ilgi çeken özelliklerini ihtiva ettiği belirtilmiştir.
Bu nedenle doğal, kültürel ve rekreasyonel kaynakların korunması değerlendirilmesi ve gelecek nesillere olabildiğince aynen aktarılmasının sağlanması amacıyla tesis edilen işlemde, kamu yararına ve mevzuata aykırılık bulunmadığı soncuna varılmıştır.
Açıklanan nedenlerle davanın reddine, peşin alınan yargılama giderlerinin davacı üzerinde bırakılmasına 25.12.1996 gününde oybirliğiyle karar verildi.