Danıştay 5. Daire Başkanlığı 2023/890 E. , 2023/153 K.
T.C.
D A N I Ş T A Y
BEŞİNCİ DAİRE
Esas No : 2023/890
Karar No : 2023/153
YETKİLİ YARGI YERİNİN BELİRLENMESİ KARARI
Davacı … vekili Av. … tarafından, müvekkilinin, 21/12/2015 tarihinde satın almış olduğu Denizli ili, Merkezefendi ilçesi, … Mahallesi, … ada, … parseldeki 36., 37., 38., 39., 40., 41., 42., 43. ve 44. bağımsız bölüm numaralı taşınmazların, 29/10/2016 tarihli ve 29872 (Mükerrer) sayılı Resmi Gazete’de yayınlanan 675 sayılı Olağanüstü Hal Kapsamında Kamu Personeline İlişkin Alınan Tedbirlere Dair Kanun Hükmünde Kararnamenin 12. maddesi uyarınca muvazaalı işlem kabul edilerek başkaca bir işleme gerek kalmaksızın Hazine adına tescil edilmesine ilişkin işleme karşı 7075 sayılı Kanunun Geçici 4. maddesi uyarınca yapmış olduğu başvurunun reddine dair … Valiliği Milli Emlak Müdürlüğünün … tarihli ve … sayılı işlemin iptaline karar verilmesi istemiyle … Valiliği ve … Bakanlığına karşı açılan davada; Ankara … İdare Mahkemesinin … tarih ve E:…, K:… sayılı ve Denizli İdare Mahkemesinin … tarih ve E:…, K:… sayılı kararları sonucunda, anılan iki Mahkeme arasında çıkan yetki uyuşmazlığı 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu’nun 43. maddesinin 1. fıkrasının (b) bendi uyarınca incelenerek gereği görüşüldü:
675 sayılı Olağanüstü Hal Kapsamında Bazı Tedbirler Alınması Hakkında Kanun Hükmünde Kararname’nin “Muvazaalı devir işlemleri” başlıklı 12. maddesinde; “(1) 20/7/2016 tarihli ve 2016/9064 sayılı Bakanlar Kurulu Kararıyla ülke genelinde ilan edilen olağanüstü hal kapsamında yürürlüğe konulan kanun hükmünde kararnameler gereğince kapatılan özel öğretim kurum ve kuruluşları ile özel öğrenci yurtları ve pansiyonlarının faaliyetlerinin sürdürüldüğü dönemde üzerlerinde bulundukları, mülkiyeti kapatılanların sahibi gerçek veya tüzel kişilere ait taşınmazlardan 1/1/2014 tarihi ila bahse konu yerlerin kapatılma tarihleri arasında üçüncü kişilere devri yapılmış olan ve üzerinde kapatılanlar tarafından aynı faaliyete kapatılma tarihi itibarıyla devam edilen taşınmazların devir işlemleri muvazaalı kabul edilir ve tapuda ilgisine göre Hazine veya Vakıflar Genel Müdürlüğü adına her türlü kısıtlama ve taşınmaz yükünden ari olarak resen tescil edilir. ” düzenlemesine yer verilmiştir.
7075 sayılı Olağanüstü Hal İşlemleri İnceleme Komisyonu Kurulması Hakkında Kanun Hükmünde Kararnamenin Değiştirilerek Kabul Edilmesine Dair Kanun’un “İlave tedbirler için başvuru yolu” başlıklı Geçici 4. maddesinde; “(1) Bu Kanunun 2 nci maddesinde belirtilen işlemlere bağlı olarak olağanüstü hal kapsamında kabul edilen kanunlarda yer alan ilave tedbirlere karşı hakkında tedbir uygulanan kişi, kanuni temsilcisi ya da mirasçıları tarafından tedbiri uygulayan veya tedbirle ilgili olan kamu kurum ve kuruluşlarına bu maddenin yürürlüğe girdiği tarihten itibaren üç ay içinde başvurulur. Kamu kurum ve kuruluşları, başvuru üzerine yapacağı inceleme sonucuna göre en geç altı ay içinde başvurunun reddine veya tedbirin kaldırılmasına karar verir. 15/7/1950 tarihli ve 5682 sayılı Pasaport Kanununun ek 7 nci maddesi hükmü saklıdır. (2) Başvuruların incelenmesi ve sonuçlandırılması için kamu kurum ve kuruluşları bünyesinde komisyon kurulabilir … (7) Kamu kurum ve kuruluşlarının kararlarına karşı Hâkimler ve Savcılar Kurulunca belirlenecek Ankara idare mahkemelerinde iptal davası açılabilir.” hükmü getirilmiştir.
Öte yandan, Hakimler ve Savcılar Kurulu … Dairesinin … tarih ve … sayılı kararı ile; ”29/03/2021 tarihi itibariyle, 1-7075 sayılı Kanun’un 2 nci maddesinde belirtilen işlemlere bağlı olarak olağanüstü hal kapsamında kabul edilen kanunlarda yer alan ilave tedbirlere karşı ilgili kamu kurum ve kuruluşları nezdinde yapılacak başvuruların reddine ilişkin işlemlere karşı açılacak davalara Ankara 26, 27 ve 28 numaralı idare mahkemelerinin bakmasına, 2- İşbu kararın 29/03/2021 tarihinden itibaren uygulanmasına, bu kapsamda görülmekte olan dava ve işler bakımından mahkemelerin dosyalarını, Ankara 26, 27 ve 28 numaralı idare mahkemelerine göndermemesine, 29/03/2021 tarihinden itibaren açılacak davaların Ankara 26, 27 ve 28 numaralı idare mahkemelerine tevzi edilmesine….” karar verilmiştir.
Anayasa Mahkemesinin 24/12/2019 tarih ve E:2018/74, K:2019/92 sayılı kararında da, ilave tedbirlere ilişkin olarak ”…. 31/10/2016 tarihli ve 677 sayılı Olağanüstü Hal Kapsamında Bazı Tedbirler Alınması Hakkında KHK’nın 3. maddesinde, KHK’ya ekli (6) ve (7) sayılı listede yer alan dernekler ve basın yayın kuruluşlarının kapatılması öngörüldükten sonra (2) numaralı fıkrasında, kapatılan derneklere ve basın yayın kuruluşlarına ait olan taşınırlar ile her türlü mal varlığı, alacak ve haklar, belge ve evrakın Hazineye bedelsiz olarak devredilmesi; bunlara ait taşınmazların tapuda resen Hazine adına, her türlü kısıtlama ve taşınmaz yükünden ari olarak tescil edilmesi gibi ilave tedbirlerin uygulanması öngörülmüştür…..” açıklamalarına yer verildiği görülmüştür.
Dosyada bulunan bilgi ve belgelerden, davacı hakkında uygulanan tedbirin 675 sayılı Kanun Hükmünde Kararname’nin 12. maddesinde düzenleme altına alınan muvazaalı devir iddiasına dayalı bulunduğu, Denizli ili, Merkezefendi ilçesi, Saraylar Mahallesi, … ada, … parseldeki 36., 37., 38., 39., 40., 41., 42., 43. ve 44. bağımsız bölüm numaralı taşınmazların, Özel … İşletmeciliği Sanayi ve Ticaret A.Ş. adına kayıtlı iken satış işlemi ile davacı adına tescil edildiği, sonrasında FETÖ/PDY terör örgütü ile iltisaklı olduğu gerekçesiyle söz konusu şirketin kapatılmasına karar verildiği, devamında da davacıya yapılan devrin muvazaalı olduğu gerekçesiyle anılan taşınmazlara el konularak Hazineye devredildiği, davacı tarafından bu el koyma işlemine 7075 sayılı Yasa’nın Geçici 4. maddesi çerçevesinde itiraz edildiği, Denizli Valiliğince, davacının talebinin 7075 sayılı Kanun’un Geçici 4. maddesi kapsamında değerlendirilmek suretiyle reddedilmesi üzerine bakılan davanın açıldığı anlaşılmaktadır.
Bu durumda, yukarıda yer verilen Anayasa Mahkemesi kararında da belirtildiği üzere Kanun Hükmünde Kararnameler uyarınca kapatılan kurum ve kuruluşların her türlü mal varlığının Hazineye devri, kapatma tedbirine bağlı olarak getirilen ilave tedbir niteliğinde olup; 7075 sayılı Olağanüstü Hal İşlemleri İnceleme Komisyonu Kurulması Hakkında Kanun Hükmünde Kararnamenin Değiştirilerek Kabul Edilmesine Dair Kanun’un geçici 4. maddesi kapsamında ilave tedbirlere itiraz edilmesinden kaynaklandığı anlaşılan uyuşmazlığın görüm ve çözümünde Hakimler ve Savcılar Kurulu Birinci Dairesinin anılan kararı ile belirlenen Ankara İdare Mahkemelerinin yetkili olduğu sonucuna ulaşılmıştır.
Açıklanan nedenlerle, dava dosyasının, davanın görüm ve çözümünde yetkili olduğu belirlenen Ankara (26, 27 ve 28) İdare Mahkemelerine tevzii yapılmak üzere Ankara İdare Mahkemesine gönderilmesine, kararın Denizli İdare Mahkemesine, Ankara 8. İdare Mahkemesine ve taraflara bildirilmesine, 23/01/2023 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.