Danıştay 5. Daire Başkanlığı         2023/4297 E.  ,  2023/2447 K.
T.C.
D A N I Ş T A Y
BEŞİNCİ DAİRE
Esas No : 2023/4297
Karar No : 2023/2447

YETKİLİ YARGI YERİNİN BELİRLENMESİ KARARI
Davacı … Pazarlama Sanayi Ve Ticaret Limited Şirketi vekili Av. … tarafından, müvekkilinin, 667 sayılı Kanun Hükmünde Kararname (KHK) ile kapatılan dava dışı kuruma ait iken 26/04/2016 tarihinde satın alınan ve 675 sayılı KHK’nın 12. maddesi uyarınca söz konusu satışın muvazaalı olduğu gerekçesiyle Hazine adına tescil edilen Gaziantep ili, Şahinbey ilçesi, … Mahallesi, … ada, … parsel, … ve … numaralı bağımsız bölüm ile, Gaziantep ili, Şahinbey ilçesi, …Mahallesi, … ada, … parsel, …- …- …- …- …- …- …- …- …- …- …- …- …- …- …- …-…-…-…-…ve …bağımsız bölüm numaralı olmak üzere toplam 24 adet taşınmazın iade edilmesi talebiyle yapılan başvurunun reddine ilişkin Gaziantep Valiliği Defterdarlık KHK İşlemleri İl Bürosunun …tarih ve E-… sayılı işleminin iptaline karar verilmesi istemiyle Gaziantep Valiliğine karşı açılan davada; Gaziantep 2. İdare Mahkemesinin 15/12/2022 tarih ve E:2022/2272, K:2022/1699 sayılı ve Ankara 27. İdare Mahkemesinin 01/02/2023 tarih ve E:2023/71, K:2023/158 sayılı kararları sonucunda, anılan iki Mahkeme arasında çıkan yetki uyuşmazlığı 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu’nun 43. maddesinin 1. fıkrasının (b) bendi uyarınca incelenerek gereği görüşüldü:
675 sayılı Olağanüstü Hal Kapsamında Bazı Tedbirler Alınması Hakkında Kanun Hükmünde Kararname’nin “Muvazaalı devir işlemleri” başlıklı 12. maddesinde; “(1) 20/7/2016 tarihli ve 2016/9064 sayılı Bakanlar Kurulu Kararıyla ülke genelinde ilan edilen olağanüstü hal kapsamında yürürlüğe konulan kanun hükmünde kararnameler gereğince kapatılan özel öğretim kurum ve kuruluşları ile özel öğrenci yurtları ve pansiyonlarının faaliyetlerinin sürdürüldüğü dönemde üzerlerinde bulundukları, mülkiyeti kapatılanların sahibi gerçek veya tüzel kişilere ait taşınmazlardan 1/1/2014 tarihi ila bahse konu yerlerin kapatılma tarihleri arasında üçüncü kişilere devri yapılmış olan ve üzerinde kapatılanlar tarafından aynı faaliyete kapatılma tarihi itibarıyla devam edilen taşınmazların devir işlemleri muvazaalı kabul edilir ve tapuda ilgisine göre Hazine veya Vakıflar Genel Müdürlüğü adına her türlü kısıtlama ve taşınmaz yükünden ari olarak re’sen tescil edilir. ” düzenlemesine yer verilmiştir.
7075 sayılı Olağanüstü Hal İşlemleri İnceleme Komisyonu Kurulması Hakkında Kanun Hükmünde Kararnamenin Değiştirilerek Kabul Edilmesine Dair Kanun’un “İlave tedbirler için başvuru yolu” başlıklı Geçici 4. maddesinde; “(1) Bu Kanunun 2 nci maddesinde belirtilen işlemlere bağlı olarak olağanüstü hal kapsamında kabul edilen kanunlarda yer alan ilave tedbirlere karşı hakkında tedbir uygulanan kişi, kanuni temsilcisi ya da mirasçıları tarafından tedbiri uygulayan veya tedbirle ilgili olan kamu kurum ve kuruluşlarına bu maddenin yürürlüğe girdiği tarihten itibaren üç ay içinde başvurulur. Kamu kurum ve kuruluşları, başvuru üzerine yapacağı inceleme sonucuna göre en geç altı ay içinde başvurunun reddine veya tedbirin kaldırılmasına karar verir. 15/7/1950 tarihli ve 5682 sayılı Pasaport Kanununun ek 7 nci maddesi hükmü saklıdır. (2) Başvuruların incelenmesi ve sonuçlandırılması için kamu kurum ve kuruluşları bünyesinde komisyon kurulabilir … (7) Kamu kurum ve kuruluşlarının kararlarına karşı Hâkimler ve Savcılar Kurulunca belirlenecek Ankara idare mahkemelerinde iptal davası açılabilir.” hükmü getirilmiştir.
Öte yandan, Hakimler ve Savcılar Kurulu Birinci Dairesinin 26/03/2021 tarih ve 271 sayılı kararı ile; ”29/03/2021 tarihi itibariyle, 1-7075 sayılı Kanun’un 2 nci maddesinde belirtilen işlemlere bağlı olarak olağanüstü hal kapsamında kabul edilen kanunlarda yer alan ilave tedbirlere karşı ilgili kamu kurum ve kuruluşları nezdinde yapılacak başvuruların reddine ilişkin işlemlere karşı açılacak davalara Ankara 26, 27 ve 28 numaralı idare mahkemelerinin bakmasına, 2- İşbu kararın 29/03/2021 tarihinden itibaren uygulanmasına, bu kapsamda görülmekte olan dava ve işler bakımından mahkemelerin dosyalarını, Ankara 26, 27 ve 28 numaralı idare mahkemelerine göndermesine, 29/03/2021 tarihinden itibaren açılacak davaların Ankara 26, 27 ve 28 numaralı idare mahkemelerine tevzi edilmesine….” karar verilmiştir.
Anayasa Mahkemesinin 24/12/2019 tarih ve E:2018/74, K:2019/92 sayılı kararında da, ilave tedbirlere ilişkin olarak ”…. 31/10/2016 tarihli ve 677 sayılı Olağanüstü Hal Kapsamında Bazı Tedbirler Alınması Hakkında KHK’nın 3. maddesinde, KHK’ya ekli (6) ve (7) sayılı listede yer alan dernekler ve basın yayın kuruluşlarının kapatılması öngörüldükten sonra (2) numaralı fıkrasında, kapatılan derneklere ve basın yayın kuruluşlarına ait olan taşınırlar ile her türlü mal varlığı, alacak ve haklar, belge ve evrakın Hazineye bedelsiz olarak devredilmesi; bunlara ait taşınmazların tapuda resen Hazine adına, her türlü kısıtlama ve taşınmaz yükünden ari olarak tescil edilmesi gibi ilave tedbirlerin uygulanması öngörülmüştür…..” açıklamalarına yer verildiği görülmüştür.
Dosyada bulunan bilgi ve belgelerden, davacı hakkında uygulanan tedbirin 675 sayılı Kanun Hükmünde Kararname’nin 12. maddesinde düzenleme altına alınan muvazaalı devir iddiasına dayalı bulunduğu, Gaziantep ili, Şahinbey ilçesi, … Mahallesi, … ada, … parsel, … ve … numaralı bağımsız bölüm ile, Gaziantep ili, Şahinbey ilçesi, … Mahallesi, … ada, … parsel, …- …- …- …- …- …- …- …- …- …- …- …- …- …- …- …-…-…-…-…ve …bağımsız bölümün 26/04/2016 tarihinde gerçekleştirilen satış işlemi ile davacı adına tescil edildiği, sonrasında davacıya yapılan devrin muvazaalı olduğu gerekçesiyle anılan taşınmazlara el konularak Hazineye devredildiği, davacı tarafından bu el koyma işlemine karşı itiraz edildiği, Gaziantep Valiliği Defterdarlık KHK İşlemleri İl Bürosunca, davacının talebinin reddedilmesi üzerine bakılan davanın açıldığı anlaşılmaktadır.
Bu durumda, yukarıda yer verilen Anayasa Mahkemesi kararında da belirtildiği üzere Kanun Hükmünde Kararnameler uyarınca kapatılan kurum ve kuruluşların her türlü mal varlığının Hazineye devri, kapatma tedbirine bağlı olarak getirilen ilave tedbir niteliğinde olup; 7075 sayılı Olağanüstü Hal İşlemleri İnceleme Komisyonu Kurulması Hakkında Kanun Hükmünde Kararnamenin Değiştirilerek Kabul Edilmesine Dair Kanun’un Geçici 4. maddesi kapsamında ilave tedbirlere itiraz edilmesinden kaynaklandığı anlaşılan uyuşmazlığın görüm ve çözümünde Hakimler ve Savcılar Kurulu Birinci Dairesinin anılan kararı ile belirlenen Ankara İdare Mahkemelerinin yetkili olduğu sonucuna ulaşılmıştır.
Açıklanan nedenlerle, dava dosyasının, davanın görüm ve çözümünde yetkili olduğu belirlenen Ankara 27. İdare Mahkemesine gönderilmesine, kararın Gaziantep 2. İdare Mahkemesine ve taraflara bildirilmesine,, 14/03/2023 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.