Danıştay 5. Daire Başkanlığı         2022/12122 E.  ,  2022/10466 K.
T.C.
D A N I Ş T A Y
BEŞİNCİ DAİRE
Esas No : 2022/12122
Karar No : 2022/10466

TEMYİZ EDEN (TARAFLAR) : 1- (Davacı) : …

2- (Davalı) : … Bakanlığı / ANKARA
VEKİLİ : Av. …

İSTEMİN KONUSU : … Bölge İdare Mahkemesi … İdare Dava Dairesinin … tarih ve E:…, K:… sayılı kararının temyizen incelenerek bozulması istenilmektedir.

YARGILAMA SÜRECİ :
Dava konusu istem: Davalı idare bünyesinde görev yapmakta iken 677 sayılı Kanun Hükmünde Kararname ile kamu görevinden çıkarılan davacı tarafından, Olağanüstü Hal İşlemleri İnceleme Komisyonuna yapılan başvurunun reddine dair … tarih ve … sayılı işlemin iptali ile bu işlem nedeniyle uğradığını iddia ettiği manevi zararlar karşılığı 1.500.000,00 TL manevi tazminatın ödenmesine karar verilmesi istenilmiştir.
İlk Derece Mahkemesi kararının özeti: … İdare Mahkemesinin … tarih ve E:…, K:… sayılı kararında; davacının FETÖ/PDY ile iltisak ve irtibatı sabit olduğundan, kamu görevine iade edilmesi talebiyle Olağanüstü Hal İşlemleri İnceleme Komisyonu’na yaptığı başvurunun reddine ilişkin dava konusu işlemde hukuka aykırılık bulunmadığı, öte yandan, dava konusu işlem hukuka uygun bulunduğundan davacının dava konusu işlem nedeniyle mahrum kaldığını iddia ettiği tüm parasal ve özlük haklarının yasal faiziyle birlikte ödenmesine karar verilmesi talebinin de reddi gerektiği sonucuna varılmıştır. Belirtilen gerekçelerle davanın reddine karar verilmiş ve Avukatlık Asgari Ücret Tarifesi uyarınca 1.700,00 TL vekalet ücretinin, bunun yanı sıra manevi tazminat talebinin reddedilmesi nedeniyle de 1.700,00 TL vekalet ücretinin davacı tarafından davalı idareye ödenmesine karar verilmiştir.
Bölge İdare Mahkemesi kararının özeti: Davacının istinaf başvurusunda bulunması üzerine … Bölge İdare Mahkemesi … İdare Dava Dairesinin … tarih ve E:…, K:… sayılı kararıyla; istinaf başvurusuna konu İdare Mahkemesi kararının davanın reddine ilişkin kısmında hukuki isabetsizlik bulunmadığından, davacının bu kısma yönelik istinaf başvurusunun reddine; davacının manevi tazminat dışında maddi tazminat veya parayla değerlendirilmesi mümkün başka bir talebi bulunmadığı halde İdare Mahkemesi kararında davacının manevi tazminat talebinin reddedildiğinden bahisle ayrıca ikinci bir maktu vekalet ücretine hükmedilmesinde hukuka uyarlık bulunmadığından, davacının istinaf başvurusunun kısmen kabulü ile Mahkeme kararının davalı idare lehine manevi tazminat için 1.700,00 TL vekalet ücretine hükmedilmesine ilişkin kısmının kaldırılmasına, manevi tazminat yönünden davalı idare lehine vekalet ücretine hükmedilmesine yer olmadığına karar verilmiştir.

TEMYİZ EDENLERİN İDDİALARI :

Davacı tarafından; 677 sayılı KHK’nın ve OHAL İşlemleri İnceleme Komisyonu kararının hukuka aykırı olduğu, ilk derece mahkemesince usulden bozulduğu belirtilen ceza mahkemesi kararının esastan bozulduğu, masumiyet karinesinin, silahların eşitliği, çelişmeli yargılama ve cezada ölçülülük ilkelerinin, gerekçeli karar, adil yargılanma ve savunma haklarının ihlal edildiği ileri sürülmektedir.
Davalı Milli Savunma Bakanlığı tarafından, ilk derece mahkemesince lehlerine hükmedilen vekalet ücretinin Bölge İdare Mahkemesi İdare Dava Dairesince kaldırılmasının usul ve yasaya aykırı olduğu ileri sürülmektedir.

KARŞI TARAFIN SAVUNMALARI:

Davacı tarafından; 677 sayılı KHK’nın ve OHAL Komisyonu kararlarının hukuka aykırı olduğu, ilk derece mahkemesince usulden bozulduğu belirtilen ceza mahkemesi kararının esastan bozulduğu, masumiyet karinesinin, silahların eşitliği, çelişmeli yargılama ve cezada ölçülülük ilkelerinin, gerekçeli karar, adil yargılanma ve savunma haklarının ihlal edildiği ileri sürülmektedir.
Davalı Milli Savunma Bakanlığı tarafından; temyiz başvurusunun reddine karar verilmesi gerektiği savunulmaktadır.

DANIŞTAY TETKİK HÂKİMİ …’İN DÜŞÜNCESİ : Bölge İdare Mahkemesi kararının esas yönünden onanması, vekalet ücreti yönünden bozulması gerektiği düşünülmektedir.

TÜRK MİLLETİ ADINA
Karar veren Danıştay Beşinci Dairesince, Tetkik Hâkiminin açıklamaları dinlendikten ve dosyadaki belgeler incelendikten sonra, 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu’nun 334. maddesi uyarınca adli yardım talebi … İdare Mahkemesinin … tarih ve E:…, K:… sayılı kararıyla kabul edilmiş olan davacının, aynı Kanun’un 335. maddesinin 3. fıkrasında yer alan “adli yardım, hükmün kesinleşmesine kadar devam eder.” düzenlemesi gereğince temyiz aşamasındaki adli yardım talebi hakkında karar verilmesine yer olmadığına karar verilerek gereği görüşüldü:

İNCELEME VE GEREKÇE:
UYUŞMAZLIĞIN ESASI YÖNÜNDEN DAVACININ TEMYİZ İSTEMİNİN İNCELENMESİ:

Hukuki Değerlendirme:
Bölge idare mahkemesi idare dava daireleri tarafından verilen kararların temyiz yolu ile incelenerek bozulabilmeleri, 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu’nun 49. maddesinde belirtilen nedenlerden birinin bulunması halinde mümkündür.
Temyizen incelenen kararın, uyuşmazlığın esası yönünden davanın reddine ilişkin Mahkeme kararına karşı davacının istinaf başvurusunun reddi yolundaki kısmı usul ve hukuka uygun olup, dilekçede ileri sürülen temyiz nedenleri kararın anılan kısmının bozulmasını gerektirecek nitelikte görülmemiştir.

MANEVİ TAZMİNAT AÇISINDAN DAVALI İDARE LEHİNE VEKALET ÜCRETİNE HÜKMEDİLMEMESİ YÖNÜNDEN DAVALININ TEMYİZ İSTEMİNİN İNCELENMESİ:

Maddi Olay:
Davacı, davalı idare bünyesinde görev yapmakta iken, 677 sayılı Olağanüstü Hal Kapsamında Bazı Tedbirler Alınması Hakkında Kanun Hükmünde Kararname’nin eki listede ismine yer verilmek suretiyle kamu görevinden çıkarılmıştır. Göreve iade talebiyle OHAL İşlemleri İnceleme Komisyonuna yaptığı başvuru, anılan Komisyonun … tarih ve … sayılı işlemi ile reddedilmiştir.
Bunun üzerine, anılan işlemin iptali ile davacının bu işlem nedeniyle uğradığını iddia ettiği manevi zararlar karşılığı 1.500.000,00 TL manevi tazminatın ödenmesine karar verilmesi istemiyle temyizen incelenen dava açılmıştır.
İdare Mahkemesince; davanın reddine karar verilerek, Avukatlık Asgari Ücret Tarifesi uyarınca 1.700,00 TL vekalet ücretinin, bunun yanı sıra manevi tazminat talebinin reddedilmesi nedeniyle de 1.700,00 TL vekalet ücretinin davacı tarafından davalı idareye ödenmesine karar verilmiştir.
Bölge İdare Mahkemesince; İdare Mahkemesi kararının davanın reddine ilişkin kısmında hukuki isabetsizlik bulunmadığı gerekçesiyle davacının bu kısma yönelik istinaf başvurusunun reddine, İdare Mahkemesi kararında davacının manevi tazminat talebinin reddedildiğinden bahisle ayrıca ikinci bir maktu vekalet ücretine hükmedilmesinde hukuka uyarlık bulunmadığı gerekçesiyle davacının istinaf başvurusunun kısmen kabulü ile Mahkeme kararının davalı idare lehine manevi tazminat için 1.700,00 TL vekalet ücretine hükmedilmesine ilişkin kısmının kaldırılmasına, manevi tazminat yönünden davalı idare lehine vekalet ücretine hükmedilmesine yer olmadığına karar verilmiştir.

İlgili Mevzuat:
2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu’nun 31. maddesinin gönderme yaptığı 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu’nun 326. maddesinde, yargılama giderlerinin, davayı kaybeden tarafa yükleneceği; 330. maddesinde, vekil ile takip edilen davalarda mahkemece, kanuna göre takdir olunacak vekalet ücretinin, taraf lehine hükmedileceği; 323. maddesinde, vekille takip edilen davalarda kanun gereğince takdir olunacak vekalet ücretinin yargılama giderlerinden olduğu hükme bağlanmıştır.
02/11/2011 tarih ve 28103 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe giren 659 sayılı Kanun Hükmünde Kararname’nin “Davalardaki temsilin niteliği ve vekâlet ücretine hükmedilmesi ve dağıtımı” başlıklı 14. maddesinin 1. fıkrasında, “Tahkim usulüne tabi olanlar dahil adli ve idari davalar ile icra dairelerinde idarelerin vekili sıfatıyla hukuk birim amirleri, muhakemat müdürleri, hukuk müşavirleri ve avukatlar tarafından yapılan takip ve duruşmalar için, bu davaların idareler lehine neticelenmesi halinde, bunlar tarafından temsil ve takip edilen dava ve işlerde ilgili mevzuata göre hükmedilmesi gereken tutar üzerinden idareler lehine vekâlet ücreti takdir edilir.” hükmüne yer verilmiş olup anılan kuralda bahsi geçen “ilgili mevzuat”tan, 1136 sayılı Avukatlık Kanunu ile söz konusu Kanun’un 168. maddesinde değinilen Avukatlık Asgari Ücret Tarifesi’nin anlaşılması gerekmektedir.
1136 sayılı Avukatlık Kanunu’nun 168. maddesinin son fıkrasında, avukatlık ücretinin takdirinde hukuki yardımın tamamlandığı veya dava sonunda hüküm verildiği tarihte yürürlükte olan tarifenin esas alınacağı hükme bağlanmıştır.
02/01/2020 tarih ve 30996 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan ve kararın verildiği tarih itibarıyla yürürlükte olan Avukatlık Asgari Ücret Tarifesi’nin “Manevi tazminat davalarında ücret” başlıklı 10. maddesinde, “(1) Manevi tazminat davalarında avukatlık ücreti, hüküm altına alınan miktar üzerinden bu Tarifenin üçüncü kısmına göre belirlenir.
(2) Davanın kısmen reddi durumunda, karşı taraf vekili yararına bu Tarifenin üçüncü kısmına göre hükmedilecek ücret, davacı vekili lehine belirlenen ücreti geçemez.
(3) Bu davaların tamamının reddi durumunda avukatlık ücreti, bu Tarifenin ikinci kısmının ikinci bölümüne göre hükmolunur.
(4) Manevi tazminat davasının, maddi tazminat veya parayla değerlendirilmesi mümkün diğer taleplerle birlikte açılması durumunda; manevi tazminat açısından avukatlık ücreti ayrı bir kalem olarak hükmedilir.” kuralına; Tarifenin ikinci kısmının ikinci bölümünde ise, “Konusu para olmayan veya para ile değerlendirilemeyen hukuki yardımlara ödenecek ücret” başlığı altında, idare mahkemelerinde duruşmasız işler için 1.700,00 TL vekalet ücreti ödeneceği kuralına yer verilmiştir.

Hukuki Değerlendirme:
02/01/2020 tarih ve 30996 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan ve kararın verildiği tarih itibarıyla yürürlükte olan Avukatlık Asgari Ücret Tarifesi’nin “Manevi tazminat davalarında ücret” başlıklı 10. maddesinin 4. fıkrasında, manevi tazminatın yanı sıra maddi tazminat ya da parayla değerlendirilmesi mümkün diğer taleplerle dava açılması durumunda avukatlık ücreti takdir edilirken, manevi tazminat için ayrı, maddi tazminat ya da parayla değerlendirilmesi mümkün diğer istemler için ayrı vekalet ücretine hükmedileceği kural altına alınmıştır.
Anılan düzenleme, manevi tazminat ile maddi tazminat veya parayla değerlendirilmesi mümkün başka taleplerin bir arada mevcut olması durumuna ilişkin olarak, diğer bir deyişle konusu para olan ya da parayla ölçülebilir nitelikte olan davalarda ödenecek vekalet ücretlerine münhasır olarak getirilmiş bir kural olup, manevi tazminat istemi yönünden ayrıca vekalet ücretine hükmedilebilmesi için, manevi tazminat ile maddi tazminat ya da parayla değerlendirilmesi mümkün diğer taleplerin bir arada mevcut olması gerektiği yönünde bir koşul öngörmediği gibi, manevi tazminat davalarının tamamının reddi durumunda konusu para olmayan veya para ile değerlendirilemeyen hukuki yardımlar için belirlenen maktu vekalet ücretinin ödeneceğine ilişkin Avukatlık Asgari Ücret Tarifesi’nin 10. maddesinin 3. fıkrası ile aynı Tarife’nin ikinci kısmının ikinci bölümünde yer verilen düzenlemeleri bertaraf eder nitelikte de bulunmamaktadır.
Buna göre, manevi tazminata hükmedilmesi isteminin yanı sıra, konusu parayla değerlendirilemeyen işlem iptali istemiyle açılan davalarda, manevi tazminat istemi yönünden ayrıca vekalet ücretine hükmedilmesi gerekmektedir.
Uyuşmazlıkta, davacının manevi tazminat dışında maddi tazminat veya parayla değerlendirilmesi mümkün başka bir talebi bulunmamakla beraber, konusu para olmayan ve parayla değerlendirilmesi mümkün olmayan işlem iptali talebinin bulunması ve anılan taleplerin reddine karar verilmiş olması nedeniyle, anılan her bir talep yönünden davalı idare lehine ayrı ayrı vekalet ücreti ödenmesi gerekmektedir.
Bu itibarla, temyize konu kararda; İdare Mahkemesi kararının, manevi tazminat isteminin reddi nedeniyle davalı idare lehine ayrıca 1.700,00 TL vekalet ücretine hükmedilmesine ilişkin kısmının kaldırılarak manevi tazminat yönünden vekalet ücretine hükmedilmemesi hukuka uygun bulunmamıştır.

KARAR SONUCU:
Açıklanan nedenlerle;
1. Davacının temyiz isteminin reddine, davalı idarenin temyiz isteminin kabulüne,
2. Temyize konu … Bölge İdare Mahkemesi … İdare Dava Dairesinin … tarih ve E:…, K:… sayılı kararının, davanın reddine ilişkin İdare Mahkemesi kararına yönelik olarak yapılan istinaf başvurusunun reddine ilişkin kısmının ONANMASINA,
3. Anılan Bölge İdare Mahkemesi kararının, manevi tazminat isteminin reddi nedeniyle davalı idare lehine vekalet ücretine hükmedilmemesine ilişkin kısmının BOZULMASINA,
4. Bozulan kısım yönünden yeniden bir karar verilmek üzere dosyanın … Bölge İdare Mahkemesi … İdare Dava Dairesine gönderilmesine, 21/12/2022 tarihinde, kesin olarak, oybirliğiyle karar verildi.