Danıştay 5. Daire Başkanlığı         2020/3261 E.  ,  2020/4354 K.
T.C.
D A N I Ş T A Y
BEŞİNCİ DAİRE
Esas No : 2020/3261
Karar No : 2020/4354

TEMYİZ EDEN (DAVACI) : …

KARŞI TARAF (DAVALI) : … Bakanlığı
VEKİLİ : I. Hukuk Müşaviri Yrd. …

İSTEMİN KONUSU : … İdare Mahkemesinin … tarih ve E:…, K:… sayılı kararının temyizen incelenerek bozulması istenilmektedir.

YARGILAMA SÜRECİ :
Dava konusu istem: … İl Emniyet Müdürlüğü emrinde komiser yardımcısı olarak görev yapan davacının, “… isimli şahsın dinlenmesi” olayıyla ilgili olarak “kasıtlı olarak gerçek dışı rapor vermek veya tutanak düzenleyip imza etmek veya ettirmek” fiilini işlediğinden bahisle Emniyet Teşkilatı Disiplin Tüzüğü’nün 8/12. maddesi uyarınca meslekten çıkarma cezasıyla cezalandırılması gerekmekte ise de, idarenin ceza verme yetkisi bakımından zamanaşımı süresinin dolması nedeniyle 657 sayılı Devlet Memurları Kanunu’nun 127. maddesi gereğince soruşturma dosyasının işlemden kaldırılmasına ilişkin … tarih ve … sayılı İçişleri Bakanlığı Yüksek Disiplin Kurulu kararının iptali istenilmiştir.
İlk Derece Mahkemesi kararının özeti: … İdare Mahkemesinin … tarih ve E:…, K:… sayılı kararında; dava dosyasının ve Mahkemelerinin E:… (bozma öncesi E:…) sayılı dosyasının birlikte incelenmesinden; … ili, … İlçe Emniyet Müdürlüğü’nde komiser yardımcısı olarak görev yapan davacı hakkında, … İstihbarat Şube Müdürlüğü’nde görev yaptığı dönem ile ilgili yapılan soruşturma sonucunda (H.G ve M.Y. isimli kişilerin dinlenilmesi ile ilgili olarak) ”kasıtlı olarak gerçek dışı rapor vermek veya tutanak düzenleyip imza etmek veya ettirmek” suçunu işlediğinden bahisle Emniyet Teşkilatı Disiplin Tüzüğü’nün 8/12. maddesi uyarınca 5 defa meslekten çıkarma cezasıyla cezalandırılması gerekmekte iken zamanaşımı bulunduğundan bahisle dosyanın ilgili bölümünün işlemden kaldırılmasına ilişkin … tarih ve … sayılı Yüksek Disiplin Kurulu sayılı kararının iptali istemiyle … tarihinde Mahkemeleri kayıtlarına giren dilekçe ile, bozma öncesi E:… sayılı dosya üzerinden bakılmakta olan davanın açıldığı, bozma öncesi E:… (bozma sonrası E:…) sayılı dosya ile de, aynı tarihte, aynı dilekçe ile, aynı hasma karşı, aynı tarih ve sayılı işlemin iptali istemiyle ayrıca dava açıldığı anlaşıldığından, Mahkemelerinin E:… (bozma öncesi E:…) sayılı esasına kayden açılan dava ile tarafları, sebebi ve konusu aynı olduğu anlaşılan bu davanın derdestlik nedeniyle esasının incelenmesine hukuken olanak bulunmadığı sonucuna varılmıştır. Belirtilen gerekçelerle davanın derdestlik nedeniyle incelenmeksizin reddine karar verilmiştir.

TEMYİZ EDENİN İDDİALARI : Davacı tarafından; dava konusu işlemin hukuka aykırı olduğu ileri sürülmektedir.

KARŞI TARAFIN SAVUNMASI : Davalı idare tarafından; dava konusu işlemin hukuka uygun olduğu belirtilerek istemin reddi gerektiği savunulmaktadır.

DANIŞTAY TETKİK HÂKİMİ …’NİN DÜŞÜNCESİ : Temyiz isteminin kabulü ile davanın derdestlik nedeniyle incelenmeksizin reddine ilişkin İdare Mahkemesi kararının bozulması gerektiği düşünülmektedir.

TÜRK MİLLETİ ADINA
Karar veren Danıştay Beşinci Dairesince, Tetkik Hâkiminin açıklamaları dinlendikten ve dosyadaki belgeler incelendikten sonra gereği görüşüldü:

İNCELEME VE GEREKÇE:

MADDİ OLAY :
… İl Emniyet Müdürlüğü emrinde komiser yardımcısı olarak görev yapan davacı hakkında tesis edilen İçişleri Bakanlığı Yüksek Disiplin Kurulunun … tarih ve … sayılı kararıyla, 5 kez “kasıtlı olarak gerçek dışı rapor vermek veya tutanak düzenleyip imza etmek veya ettirmek” fiilini işlediğinden bahisle Emniyet Teşkilatı Disiplin Tüzüğü’nün 8/12. maddesi uyarınca 5 kez meslekten çıkarma cezasıyla cezalandırılması gerekmekte ise de, 657 sayılı Devlet Memurları Kanunu’nun 127. maddesi gereğince zamanaşımı nedeniyle soruşturma dosyasının işlemden kaldırılmasına karar verilmiştir.
Davacının, İçişleri Bakanlığı Yüksek Disiplin Kurulunun … tarih ve … sayılı kararının iptali istemiyle açtığı davada, … İdare Mahkemesinin … tarih ve E:…, K:… sayılı kararıyla “söz konusu işlemlere karşı ayrı ayrı dava açılması gerekirken, tek dilekçe ile dava açılmasında 2577 sayılı Kanun’un 5. maddesi hükmüne uyarlık görülmediği” gerekçesiyle dilekçenin reddine karar verilmiştir.
Bunun üzerine davacı, yenilediği dilekçelerle 5 ayrı dava açmıştır. Temyizen incelenen işbu dava ise; İçişleri Bakanlığı Yüksek Disiplin Kurulunun … tarih ve … sayılı kararının, “H.G. isimli şahsın dinlenmesi” olayıyla ilgili olarak “kasıtlı olarak gerçek dışı rapor vermek veya tutanak düzenleyip imza etmek veya ettirmek” fiilini işlediğinden bahisle Emniyet Teşkilatı Disiplin Tüzüğü’nün 8/12. maddesi uyarınca meslekten çıkarma cezasıyla cezalandırılması gerekmekte ise de 657 sayılı Devlet Memurları Kanunu’nun 127. maddesi gereğince zamanaşımı nedeniyle soruşturma dosyasının işlemden kaldırılmasına ilişkin kısmının iptali istemiyle açılmıştır.

İLGİLİ MEVZUAT:
6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu’nun dava şartlarını düzenleyen 114. maddesinin 1. fıkrasının (ı) bendinde “Aynı davanın, daha önceden açılmış ve halen görülmekte olmaması” hükmüne yer verilmek suretiyle doğrudan dava açma şartları arasında “derdestlik” sayılmış, Kanun’un 115. maddesinde ise, mahkemenin dava şartı noksanlığını tespit etmesi halinde davayı usulden reddedeceği kurala bağlanmıştır.
2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu’nda “derdestlik” müessesesi düzenlenmemiş ve Kanun’un 31. maddesinde Hukuk Usulü Muhakemeleri Kanunu ve onun yerine çıkarılan Hukuk Muhakemeleri Kanununun derdestlik ile ilgili maddelerine atıfta bulunulmamış olmakla birlikte, tarafları, konusu ve sebebi aynı olan bir davanın daha önce aynı veya başka bir mahkemede açıldığının ve görülmekte olduğunun saptanması halinde, ikinci davanın esasının derdestlik nedeniyle incelenemeyeceği usul hukukunun genel ilkelerindendir.

HUKUKİ DEĞERLENDİRME:
Uyuşmazlıkta, … İdare Mahkemesinin verdiği … tarih ve E:…, K:… sayılı dilekçe ret kararı üzerine davacı tarafından 5 ayrı kişiyi dinleme olayıyla ilgili olarak 5 ayrı davanın açıldığı, bu davaların her birine ilişkin dilekçede bir kişinin dinlenilmesi olayıyla ilgili açıklama yapılarak … tarih ve … sayılı İçişleri Bakanlığı Yüksek Disiplin Kurulu kararının ilgili kişinin dinlenilmesi olayıyla ilgili kısmının dava konusu edildiği, bunlardan … tarih ve … sayılı İçişleri Bakanlığı Yüksek Disiplin Kurulu kararının “A.E. isimli şahsın dinlenmesi” olayıyla ilgili olan kısmının iptali istemiyle … İdare Mahkemesinin E:… sayılı esasına kayden açılan ve temyize konu İdare Mahkemesi kararında bakılan bu dava yönünden derdest dava niteliğinde olduğu belirtilen dava ile anılan Yüksek Disiplin Kurulu kararının “H.G. isimli şahsın dinlenmesi” olayıyla ilgili olan kısmının iptali istemiyle açılmış olan işbu davanın konusu ve sebepleri aynı olmadığından, bu davanın esası incelenmek suretiyle bir karar verilmesi gerekirken, derdestlik nedeniyle esasının incelenmesine olanak bulunmadığı gerekçesiyle davanın incelenmeksizin reddine dair verilen İdare Mahkemesi kararında hukuka uygunluk görülmemiştir.
Bu itibarla, davanın derdestlik nedeniyle incelenmeksizin reddi yönündeki İdare Mahkemesi kararında hukuki isabet bulunmamaktadır.

KARAR SONUCU :
Açıklanan nedenlerle;
1.2577 sayılı Kanun’un 49. maddesine uygun bulunan davacının temyiz isteminin kabulüne,
2.Davanın yukarıda özetlenen gerekçeyle derdestlik nedeniyle incelenmeksizin reddine ilişkin temyize konu … İdare Mahkemesinin … tarih ve E:…, K:… sayılı kararının BOZULMASINA,
3. Yeniden bir karar verilmek üzere dosyanın anılan Mahkemeye gönderilmesine,
4. 2577 sayılı Kanun’un (geçici 8. maddesi uyarınca uygulanmasına devam edilen) 54. maddesinin 1. fıkrası uyarınca bu kararın tebliğ tarihini izleyen 15 (onbeş) gün içerisinde kararın düzeltilmesi yolu açık olmak üzere, 13/10/2020 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.