Danıştay 5. Daire Başkanlığı 2019/3498 E. , 2020/5187 K.
T.C.
D A N I Ş T A Y
BEŞİNCİ DAİRE
Esas No : 2019/3498
Karar No : 2020/5187
TEMYİZ EDEN (DAVACI) : …
VEKİLİ : Av. …
KARŞI TARAF (DAVALI) : … Bakanlığı / ANKARA
VEKİLİ : Av. …
İSTEMİN KONUSU : … Bölge İdare Mahkemesi … İdare Dava Dairesinin … tarih ve E:…, K:… sayılı kararının temyizen incelenerek bozulması istenilmektedir.
YARGILAMA SÜRECİ :
Dava konusu istem: Davacının, Batman 14. İnsansız Uçak Sistemleri Üs Komutanlığı’nda … rütbesinde görev yapmaktayken 667 sayılı Olağanüstü Hal Kapsamında Alınan Tedbirlere İlişkin Kanun Hükmünde Kararname’nin 4. maddesinin 1. fıkrasının (a) bendi uyarınca Milli Savunma Bakanlığı’nın onayı ile kamu görevinden çıkarılmasına ilişkin 06/09/2016 günlü işlemin iptali istenilmiştir.
İlk Derece Mahkemesi kararının özeti: … İdare Mahkemesinin … tarih ve E: … K: … sayılı kararında; dava konusu işlemin 10/09/2016 tarihinde davacıya bizzat tebliğ edildiği dikkate alındığında 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu’nun 7. maddesi uyarınca tebliğ tarihini izleyen günden itibaren 60 günlük dava açma süresi içerisinde, diğer bir ifadeyle, en geç 09/11/2016 Çarşamba gününe kadar açılması gerekirken bu tarih geçirildikten sonra 10/11/2016 Perşembe günü kayıtlara giren dilekçeyle açılan davada süre aşımı bulunduğundan, uyuşmazlığın esasının incelenmesine olanak bulunmadığı sonucuna varılmıştır. Belirtilen gerekçelerle davanın süre aşımı nedeniyle reddine karar verilmiştir.
Bölge İdare Mahkemesi kararının özeti: … Bölge İdare Mahkemesi … İdare Dava Dairesinin … tarih ve E:…, K:… sayılı kararıyla; istinaf başvurusuna konu İdare Mahkemesi kararının hukuka ve usule uygun olduğu ve davacı tarafından ileri sürülen iddiaların söz konusu kararın kaldırılmasını gerektirecek nitelikte görülmediği belirtilerek 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu’nun 45. maddesinin 3. fıkrası uyarınca davacının istinaf başvurusunun reddine karar verilmiştir.
TEMYİZ EDENİN İDDİALARI : Davacı tarafından; tebliğ edilen dava konusu işlemde hangi kanun yollarına ve merciilere başvuru yolu ve süresi gösterilmediğinden hak arama özgürlüğünün ihlal edildiği, dava açma süresi içerisinde davacının tutuklu bulunduğu, Batman Valiliği ve BİMER’e yaptığı başvurunun sonuçsuz kaldığı, davanın süresinde açıldığı ileri sürülmektedir.
KARŞI TARAFIN SAVUNMASI : Davalı idare tarafından; dava konusu işlemde hukuka ve mevzuata aykırı bir husus bulunmadığı belirtilerek, temyiz isteminin reddi gerektiği savunulmaktadır.
DANIŞTAY TETKİK HÂKİMİ …’İN DÜŞÜNCESİ : Devletin, işlemlerinde, ilgili kişilerin hangi kanun yolları ve mercilere başvuracağını ve sürelerini belirtmek zorunda olduğunu öngören Anayasa’nın 40. maddesinin 2. fıkrasındaki düzenlemeye rağmen, 10/09/2016 tarihinde davacıya tebliğ edildiği anlaşılan … tarih ve … sayılı işlemde, davacının hangi kanun yolları ve mercilere başvurabileceğinin ve dava açma süresinin belirtilmediği görüldüğünden, idarenin doğru bilgilendirme yükümlülüğünü yerine getirmemesi ve hak arama özgürlüğünün ihlâl edilmiş olması karşısında, davanın süresinde açıldığının kabul edilmesi gerektiği, davanın süre aşımı nedeniyle reddine karar verilmesinde usûl hükümlerine uygunluk bulunmadığı, temyiz isteminin kabulü gerektiği düşünülmektedir.
TÜRK MİLLETİ ADINA
Karar veren Danıştay Beşinci Dairesince, Tetkik Hâkiminin açıklamaları dinlendikten ve dosyadaki belgeler incelendikten sonra gereği görüşüldü:
İNCELEME VE GEREKÇE:
MADDİ OLAY :
Davacı, Batman 14. İnsansız Uçak Sistemleri Üs Komutanlığı’nda … rütbesinde görev yapmaktayken, 06/09/2016 günlü Milli Savunma Bakanınca onaylanan işlemle 667 sayılı Olağanüstü Hal Kapsamında Alınan Tedbirlere İlişkin Kanun Hükmünde Kararname’nin 4. maddesinin 1. fıkrasının (a) bendi uyarınca kamu görevinden çıkarılmıştır.
Bu işlem bizzat davacıya 10/09/2016 tarihinde tebliğ edilmiştir.
Davacı, söz konusu işlem hakkında gerekli incelemelerin yapılarak dosyasının OHAL Komisyonuna gönderilmesi istemiyle, 29/09/2016 tarihinde Batman Valiliğine başvuruda bulunmuştur.
Akabinde, davacı, kamu görevinden çıkarılmasına ilişkin işlemin iptali istemiyle, 10/11/2016 tarihinde kayda giren dilekçe ile temyizen incelenen davayı açmıştır.
Öte yandan Batman Valiliği’ne yaptığı 29/09/2016 tarihli başvurusuna cevap verilmeyerek başvurusu zımnen reddedilmiştir.
İLGİLİ MEVZUAT:
2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu’nun “Dava açma süresi” başlıklı 7. maddesinin 1. fıkrasında; dava açma süresinin, özel kanunlarında ayrı süre gösterilmeyen hallerde Danıştay’da ve idare mahkemelerinde altmış gün olduğu; 2. fıkrasının (a) bendinde de, bu sürenin, idari uyuşmazlıklarda, yazılı bildirimin yapıldığı tarihi izleyen günden başlayacağı hükmüne yer verilmiştir.
Aynı Kanun’un “Üst makamlara başvurma” başlıklı 11. maddesinde ise; ilgililer tarafından idari dava açılmadan önce, idari işlemin kaldırılması, geri alınması, değiştirilmesi veya yeni bir işlem yapılmasının üst makamdan, üst makam yoksa işlemi yapmış olan makamdan, idari dava açma süresi içinde istenebileceği, bu başvurmanın, işlemeye başlamış olan idari dava açma süresini durduracağı, altmış gün içinde bir cevap verilmezse isteğin reddedilmiş sayılacağı, isteğin reddedilmesi veya reddedilmiş sayılması halinde dava açma süresinin yeniden işlemeye başlayacağı ve başvurma tarihine kadar geçmiş sürenin de hesaba katılacağı belirtilmiştir.
HUKUKİ DEĞERLENDİRME:
İdari işlemlere karşı işlemin tebliği üzerine 2577 sayılı Kanun’un 7. maddesinde öngörülen 60 günlük süre içinde doğrudan dava açılması mümkün olduğu gibi, dava açmadan önce aynı Kanun’un 11. maddesinde öngörülen itiraz yoluna başvurulması ve bu başvurunun sonucuna göre yine süresinde dava açılması da mümkündür.
Nitekim 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu’nun 11. maddesi ile, hakkında dava konusu edilecek bir işlem bulunan ilgililerin, dava açmadan önce idareye başvuruda bulunmaları halinde, işlemin tebliğiyle işlemeye başlamış olan idari dava açma süresinin duracağı öngörülmüş olup, söz konusu başvuru üzerine idarenin olumsuz karar alması veya 60 gün içinde cevap vermeyerek başvuruyu zımnen reddetmesi halinde dava açma süresi kaldığı yerden işlemeye devam edecektir.
Uyuşmazlıkta, davacının, Milli Savunma Bakanının onayı ile kamu görevinden çıkarılmasına ilişkin dava konusu işleme karşı Batman Valiliğine (yetkili mercilere iletilmek üzere) 29/09/2016 tarihli yaptığı başvurunun, 2577 sayılı Kanun’un 11. maddesi kapsamında yapılan bir başvuru olarak değerlendirilmesi gerektiği, ve anılan işleme karşı dava açma süresinin işlemesini durduracağı, idarece başvurunun zımnen reddi üzerine dava açma süresinin kaldığı yerden tekrar işlemeye başlayacağı açıktır. Her ne kadar zımnen ret için Kanunda öngörülen 60 günlük süre beklenilmeden işbu dava açılmış ise de, söz konusu süre içerisinde idarece herhangi bir cevap verilmeyerek başvurunun zımnen reddedildiği de anlaşılmaktadır.
Bu durumda, davacının, 2577 sayılı Kanun’un 11. maddesi uyarınca yetkili merciilere iletilmek üzere Batman Valiliğine yaptığı başvurunun zımnen reddi üzerine dava açma süresi içinde açtığı davada süre aşımı bulunmadığı anlaşıldığından, uyuşmazlığın esası hakkında karar verilmesi gerekirken, davanın süre aşımı nedeniyle reddi yönündeki İdare Mahkemesi kararına yönelik istinaf başvurusunun reddine ilişkin temyize konu … Bölge İdare Mahkemesi … İdare Dava Dairesi kararında hukuki isabet bulunmamaktadır.
KARAR SONUCU:
Açıklanan nedenlerle;
1. 2577 sayılı Kanun’un 49. maddesine uygun bulunan davacının temyiz isteminin kabulüne;
2. Davanın yukarıda özetlenen gerekçeyle süre aşımı nedeniyle reddine ilişkin İdare Mahkemesi kararına yönelik olarak yapılan istinaf başvurusunun reddi yolundaki temyize konu … Bölge İdare Mahkemesi … İdare Dava Dairesinin … tarih ve E:…, K:… sayılı kararının BOZULMASINA,
3. Yeniden bir karar verilmek üzere dosyanın … Bölge İdare Mahkemesi … İdare Dava Dairesine gönderilmesine, 17/11/2020 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.