Danıştay 5. Daire Başkanlığı 2018/4489 E. , 2020/4364 K.
T.C.
D A N I Ş T A Y
BEŞİNCİ DAİRE
Esas No : 2018/4489
Karar No : 2020/4364
DAVACI : …
VEKİLİ : Av. …
KARŞI TARAF (DAVALILAR) : 1- … / …
VEKİLİ : Hukuk ve Mevzuat Genel Müdürü …
2- … Bakanlığı / ANKARA
3- … Genel Komutanlığı / …
VEKİLİ : Av. …
DAVANIN KONUSU :
1. Jandarma ve Sahil Güvenlik Akademisi … Fakülte Dekanlığında … rütbesinde görev yapan davacı tarafından, re’sen emekliye sevkedilmesine ilişkin 13/08/2018 tarih ve 30508 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe giren 2018/99 karar sayılı Cumhurbaşkanlığı Kararının iptali istenilmektedir.
2. Dava konusu re’sen emekliye sevk işlemine dayanak gösterilen 2803 sayılı Kanunun 13. maddesinin 3. fıkrasındaki “İlgili personel, personel kaynağı planlaması, iç güvenlik politikaları ve gelişen güvenlik ihtiyaçlarına göre albay ve üstü rütbelerde bekleme süreleri dolmadan kadrosuzluk tazminatı ödenmek suretiyle Cumhurbaşkanı onayı ile emekliye sevk edilebilir.” ifadesinin Anayasaya aykırı olduğu iddiasıyla Anayasa Mahkemesine başvurulması istenilmektedir.
DANIŞTAY TETKİK HÂKİMİ …’NUN DÜŞÜNCESİ : Davanın görev yönünden reddi ve dava dosyasının Ankara İdare Mahkemesi’ne gönderilmesi gerektiği düşünülmektedir.
TÜRK MİLLETİ ADINA
Karar veren Danıştay Beşinci Dairesince, Tetkik Hakiminin açıklamaları dinlendikten ve 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanununun 14. maddesi uyarınca dosya incelendikten sonra gereği görüşüldü:
İNCELEME VE GEREKÇE:
İLGİLİ MEVZUAT:
2575 sayılı Danıştay Kanunu’nun 703 sayılı Kanun Hükmündeki Kararname ile değişik 24. maddesinde; Danıştay’ın ilk derece mahkemesi olarak, Cumhurbaşkanı kararlarına, Cumhurbaşkanınca çıkarılan Cumhurbaşkanlığı kararnameleri dışındaki düzenleyici işlemlere, Bakanlıklar ile kamu kuruluşları veya kamu kurumu niteliğindeki meslek kuruluşlarınca çıkarılan ve ülke çapında uygulanacak düzenleyici işlemlere, Danıştay İdari Dairesince veya İdari İşler Kurulunca verilen kararlar üzerine uygulanan eylem ve işlemlere, birden çok idare veya vergi mahkemesinin yetki alanına giren işlere, Danıştay Yüksek Disiplin Kurulu kararları ile bu Kurulun görev alanı ile ilgili Danıştay Başkanlığı işlemlerine karşı açılacak iptal ve tam yargı davalarını karara bağlayacağı; 2576 sayılı Bölge İdare Mahkemeleri, İdare Mahkemeleri ve Vergi Mahkemelerinin Kuruluş ve Görevleri Hakkında Kanun’un 5. maddesinde; idare mahkemelerinin, vergi mahkemelerinin görevine giren davalarla ilk derecede Danıştay’da çözümlenecek olanlar dışındaki iptal ve tam yargı davalarını çözümleyeceği; 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanununun 15/1-a maddesinde, idari yargının görevli olduğu konularda görevli veya yetkili olmayan mahkemeye açılan davanın görev veya yetki yönünden reddedilerek, dava dosyasının görevli veya yetkili mahkemeye gönderilmesine karar verileceği kurallarına yer verilmiştir.
2803 sayılı Jandarma Teşkilat, Görev ve Yetkileri Kanunu’nun 13. maddesinin 3. fıkrasında; “…İlgili personel, personel kaynağı planlaması, iç güvenlik politikaları ve gelişen güvenlik ihtiyaçlarına göre albay ve üstü rütbelerde bekleme süreleri dolmadan kadrosuzluk tazminatı ödenmek suretiyle Cumhurbaşkanı onayı ile emekliye sevk edilebilir…” hükmüne yer verilmiştir.
HUKUKİ DEĞERLENDİRME:
Türkiye Cumhuriyeti Anayasası’nda 21/01/2017 tarih ve 6771 sayılı Türkiye Cumhuriyeti Anayasasında Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun’la getirilen düzenlemelerin, 16/04/2017 tarihinde gerçekleştirilen halk oylamasında kabul edilmesi sonrasında ülkemizde uygulanan hükûmet sisteminde esaslı değişiklikler yaşanmış ve bu yeni hükûmet sistemine ilişkin değişiklikler Cumhurbaşkanının Türkiye Büyük Millet Meclisinde ant içerek göreve başladığı 09/07/2018 tarihi itibarıyla yürürlüğe girmiştir. Anayasa’nın eski halinde yürütme yetki ve görevi Cumhurbaşkanı ile Bakanlar Kurulu arasında bölüşülmüşken yeni halinde bu yetki ve görev sadece Cumhurbaşkanına verilmiş, Bakanlar Kurulu ve Başbakanlık makamları kaldırılmıştır.
Bu çerçevede 09/07/2018 tarih ve 30473 sayılı (3. Mükerrer) Resmi Gazete’de yayımlanan 703 sayılı Anayasada Yapılan Değişikliklere Uyum Sağlanması Amacıyla Bazı Kanun ve Kanun Hükmünde Kararnamelerde Değişiklik Yapılması Hakkında Kanun Hükmünde Kararname ile pek çok Kanun ve KHK’da önemli değişiklikler yapılmıştır. Bu kapsamda anılan KHK’nın 184. maddesiyle de 2575 sayılı Danıştay Kanunu’nun, ilk derece mahkemesi olarak Danıştayda görülecek davaların sayıldığı 24. maddesinin 1. fıkrasının (a) bendinde yer alan “Bakanlar Kurulu kararlarına” ifadesi, “Cumhurbaşkanı kararlarına” şeklinde değiştirilerek, bu kararlara karşı açılacak iptal ve tam yargı davalarını ilk derece mahkemesi sıfatıyla Danıştayın karara bağlayacağı düzenlenmiştir.
Doktrinde, Cumhurbaşkanının belli bir kişiye veya belli bir duruma ilişkin olan işlemleri bireysel işlem olarak tanımlanmış ve bireysel işlemlerin genellikle “karar” ismini aldıkları vurgulanmıştır.
Yukarıda belirtilen açıklamalar ve uyuşmazlık konusu olay bir bütün olarak değerlendirildiğinde; her ne kadar, dava konusu edilen Jandarma personelinin re’sen emekliliğine ilişkin karar “Cumhurbaşkanı Kararı” adı altında Resmi Gazete’de yayımlanmış olsa da; Jandarma personelinin re’sen emekli edilmesine ilişkin işlemin, ilgili makamın teklifi, üzerine Cumhurbaşkanının verdiği onay ile gerçekleştirildiği görülmektedir.
Bu haliyle, Danıştay Kanunu’nun 24. maddesinde yer alan, Cumhurbaşkanı kararlarına karşı açılan davalarda ilk derece mahkemesi olarak Danıştayın görevli kılındığına ilişkin düzenlemenin, Cumhurbaşkanının doğrudan doğruya, teklif makamı olmaksızın verdiği kararları kapsadığı sonucuna varılmıştır.
Tüm bu hususlar göz önünde bulundurulduğunda; Jandarma ve Sahil Güvenlik Akademisi … Fakülte Dekanlığında … rütbesinde görev yapan davacı tarafından, re’sen emekliye sevkedilmesine ilişkin 13/08/2018 tarih ve 30508 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe giren 2018/99 karar sayılı Cumhurbaşkanlığı Onayının iptali istemiyle incelenen davanın açıldığı, dava konusu işlemin ise Cumhurbaşkanlığı kararı olmayıp, Cumhurbaşkanı onay işlemi olduğu ve 2575 sayılı Kanun’un 24. maddesinde belirtilen Danıştayın ilk derece mahkemesi olarak bakmakla görevli olduğu uyuşmazlıklar kapsamında bulunmadığı anlaşılmaktadır.
Bu itibarla, albay olarak görev yapan davacının, re’sen emekli edilmesine ilişkin işlemin iptali istemiyle açılan işbu davanın görüm ve çözümü, 2576 sayılı Kanun’un 5. maddesi uyarınca genel görevli ilk derece mahkemesi olan idare mahkemelerinin görevinde bulunmaktadır.
Bu durumda, dava konusu uyuşmazlığın görüm ve çözümü görevi, kamu görevlisi iken emekliye sevk edilen davacının son görev yaptığı yerdeki idare mahkemesi olan Ankara İdare Mahkemesine ait bulunmaktadır.
KARAR SONUCU:
Açıklanan nedenlerle;
1. Davanın GÖREV YÖNÜNDEN REDDİNE,
2. 2577 sayılı Yasa’nın değişik 15. maddesinin 1. fıkrasının (a) bendi ve aynı Kanun’un 33/2. maddesi uyarınca dava dosyasının, davayı çözümlemeye görevli ve yetkili olan … İdare Mahkemesi’ne gönderilmesine, 13/10/2020 tarihinde oybirliği ile karar verildi.