Danıştay 5. Daire Başkanlığı         2018/4057 E.  ,  2020/4124 K.
T.C.
D A N I Ş T A Y
BEŞİNCİ DAİRE
Esas No : 2018/4057
Karar No : 2020/4124

TEMYİZ EDEN (DAVACI) : …
VEKİLİ : Av. …

KARŞI TARAF (DAVALI) : … Bakanlığı / …
VEKİLİ : Av. …

İSTEMİN KONUSU : … Bölge İdare Mahkemesi … İdare Dava Dairesinin … tarih ve E:…, K:… sayılı kararının temyizen incelenerek bozulması istenilmektedir.

YARGILAMA SÜRECİ :
Dava konusu istem: Davacı hakkında Türk Silahlı Kuvvetlerinde astsubay olarak görev yapmakta iken 926 sayılı Türk Silahlı Kuvvetleri Personel Kanunu’nun 94/b. maddesi uyarınca tesis edilen İçişleri Bakanlığının … tarih ve … sayılı disiplinsizlik ve ahlaki durum nedeniyle Türk Silahlı Kuvvetlerinden ayırma işleminin iptali istemiyle açılan davanın reddi yolundaki … İdare Mahkemesi … Dairesinin … tarih ve Gensek No:…, Esas No:…, Karar No:… sayılı kararının 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu’nun 53. maddesi uyarınca yargılamanın yenilenmesi suretiyle kaldırılması ve dava konusu işlemin iptaline karar verilmesi istenilmiştir.
İlk Derece Mahkemesi kararının özeti: … İdare Mahkemesinin … tarih ve E:…, K:… sayılı kararında; davacı tarafından; hakkında tesis edilen disiplinsizlik ve ahlaki durum nedeniyle Türk Silahlı Kuvvetlerinden ayırma işleminin iptali istemiyle açtığı davada … İdare Mahkemesi … Dairesinin … tarihli Gensek No:…, Esas No:…, Karar No:… sayılı kararıyla davanın reddine karar verildiği, ancak karara esas alınan … Ağır Ceza Mahkemesi’nin … tarih ve E:…, K:… sayılı kararının kendisi tarafından temyiz edilmesi üzerine bozulduğu ve bozma kararı sonrasında yapılan yargılama neticesinde üzerine atılı suçlardan ayrı ayrı beraatine karar verildiği ileri sürülerek 2577 sayılı Kanun’un 53. maddesinin 1. fıkrasının (c) bendinde yer alan “Karara esas alınan bir ilam hükmünün, kesinleşen bir mahkeme kararıyla bozularak ortadan kalkması” hükmü uyarınca yargılamanın yenilenmesi yoluyla Türk Silahlı Kuvvetlerinden ayırma işleminin iptali istenmiş ise de, … İdare Mahkemesi …Dairesinin anılan kararı incelendiğinde, hükmün sadece … Ağır Ceza Mahkemesi’nin … tarih ve E:…, K:… sayılı kararına dayandırılmadığı, kararda ayrıca davacının muhtelif disiplin suçlarından dolayı verilmiş disiplin cezalarının, ertelemeye konu eylemlerinin, ikametinde ruhsatsız tabanca bulunmasından dolayı başlatılan soruşturmanın ve davacının genel disiplin durumunun bir bütün olarak değerlendirildiği, hatta ceza yargılamasının sonuçlanmasını beklemeye gerek olmadığının da belirtilerek “disiplinsizlik ve ahlaki durum sebebiyle Türk Silahlı Kuvvetlerinden ayırma” işlemine karşı açılan davanın reddedildiği anlaşıldığından, … İdare Mahkemesi …Dairesinin … tarihli Gensek No: …, Esas No:…, K:… sayılı kararı ile ilgili olarak davacının ileri sürdüğü iddiaların, 2577 sayılı Kanun’un 53. maddesinde belirtilen yargılamanın yenilenmesi sebepleri kapsamında değerlendirilmesine imkan bulunmadığı sonucuna varılmıştır. Belirtilen gerekçeyle yargılamanın yenilenmesi isteminin reddine karar verilmiştir.
Bölge İdare Mahkemesi kararının özeti: … Bölge İdare Mahkemesi … İdare Dava Dairesinin … tarih ve E:…, K:… sayılı kararıyla; istinaf başvurusuna konu İdare Mahkemesi kararının hukuka ve usule uygun olduğu ve davacı tarafından ileri sürülen iddiaların söz konusu kararın kaldırılmasını gerektirecek nitelikte görülmediği belirtilerek 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu’nun 45. maddesinin 3. fıkrası uyarınca istinaf başvurusunun reddine karar verilmiştir.

TEMYİZ EDENİN İDDİALARI : Davacı tarafından; hakkında beraat kararı verildiği, dosyasının yeniden incelenmesi ve dava konusu işlemin iptal edilmesi gerektiği ileri sürülmektedir.

KARŞI TARAFIN SAVUNMASI : Davalı idare tarafından; yargılamanın yenilenmesi sebeplerinin oluşmadığı belirtilerek istemin reddi gerektiği savunulmaktadır.

DANIŞTAY TETKİK HÂKİMİ …’NİN DÜŞÜNCESİ : Dava hakkında görevsizlik kararı verilerek dosyanın Danıştaya gönderilmesi gerekirken, Bölge İdare Mahkemesi tarafından davacının istinaf başvurusu hakkında karar verilmesinde hukuki isabet bulunmadığından, Bölge İdare Mahkemesi kararının bozulması gerektiği düşünülmektedir.

TÜRK MİLLETİ ADINA
Karar veren Danıştay Beşinci Dairesince, Tetkik Hâkiminin açıklamaları dinlendikten ve dosyadaki belgeler incelendikten sonra işin gereği görüşüldü:

İNCELEME VE GEREKÇE:

MADDİ OLAY :
Davacı hakkında, Türk Silahlı Kuvvetlerinde astsubay olarak görev yapmakta iken, disiplinsizlik ve ahlaki zayıflık nedeniyle ”Silahlı Kuvvetlerde kalması uygun değildir” sicili düzenlenmesi nedeniyle İçişleri Bakanlığının … tarih ve … sayılı kararı ile Türk Silahlı Kuvvetlerinden ayırma işlemi tesis edilmiştir.
Anılan işlemin iptali istemiyle açılan dava, … İdare Mahkemesi …Dairesinin … tarih ve Gensek No:…, Esas No:.., Karar No:… sayılı kararıyla reddedilerek kesinleşmiştir.
Davacının, anılan kararın 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu’nun 53. maddesi uyarınca yargılamanın yenilenmesi suretiyle kaldırılmasına ve dava konusu işlemin iptaline karar verilmesi istemi, … İdare Mahkemesinin … tarih ve E:…, K:… sayılı kararıyla reddedilmiştir.
Bu karara karşı davacı tarafından istinaf başvurusunda bulunulması üzerine … Bölge İdare Mahkemesi … İdare Dava Dairesinin … tarih ve E:…, K:… sayılı kararıyla, istinaf başvurusunun reddine karar verilmiştir.
Anılan karar davacı tarafından temyiz edilmiştir.

İLGİLİ MEVZUAT :
11/02/2017 tarih ve 29976 Sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan 6771 sayılı Türkiye Cumhuriyeti Anayasasında Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun’un 17. maddesiyle 2709 sayılı Kanun’a eklenen Geçici 21. maddenin (E) fıkrasında, bu kanunun yürürlüğe girdiği tarih itibarıyla Askeri Yargıtay, Askeri Yüksek İdare Mahkemesi ve Askeri Mahkemelerin kaldırıldığı, kaldırılan askeri yargı mercilerinde görülmekte olan dosyalardan, kanun yolu incelemesi aşamasında olanların ilgisine göre Yargıtay veya Danıştaya, diğer dosyaların ise ilgisine göre görevli ve yetkili adli veya idari yargı merciilerine 4 ay içinde gönderileceği belirtilmiştir. Aynı Kanun’un 18. maddesinde de; Anayasa maddelerinde yapılan değişikliklerin ne zaman yürürlüğe gireceği belirlenmiş, Askeri Yüksek İdare Mahkemelerinin kaldırıldığına ilişkin hükmün yayımı tarihinde yürürlüğe gireceği ve halkoyuna sunulması halinde tümüyle oylanacağı hükmüne yer verilmiş, 16/04/2017 tarihinde ülke genelinde yapılan halkoylaması sonucu Askeri Yüksek İdare Mahkemelerinin kaldırıldığına ilişkin düzenlemeyi de içeren Anayasa değişikliği kabul edilerek yürürlüğe girmiştir.
25/08/2017 tarih ve 30165 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan 15/08/2017 tarih ve 694 sayılı Kanun Hükmünde Kararname’nin 36. maddesi ile 926 sayılı Türk Silahlı Kuvvetleri Personel Kanunu’na eklenen geçici 45. maddenin 8. fıkrasının (b) bendinde, “… Kaldırılan askeri yargı mercilerinde görülmekte olan, tebliğde ve infaz aşamasında bulunanlar ile bu mercilerin arşivlerinde bulunan işi bitmemiş dosyalardan; … b) Askeri Yüksek İdare Mahkemesinde kanun yolu incelemesi aşamasında olanlar Danıştaya; diğerleri Ankara İdare Mahkemeleri’ne, …21/01/2017 tarihli ve 6771 sayılı Türkiye Cumhuriyeti Anayasası’nda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanunun yürürlüğe girdiği tarihten itibaren dört ay içinde herhangi bir karara gerek kalmaksızın listeye bağlanarak gönderilir.” hükmüne yer verilmiştir.
Askeri Yüksek İdare Mahkemesinin kaldırılması nedeniyle kanun yolu incelemesi yapılacak olan dosyalar hakkında 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu’nun ilgili hükümlerinin uygulanması gerekmektedir.
2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu’nun 18/06/2014 tarih ve 6545 sayılı Kanun’un 22. maddesiyle değişik “Temyiz incelemesi üzerine verilecek kararlar” başlıklı 49. maddesinde,” .. 2. Temyiz incelemesi sonunda Danıştay;
a) Görev ve yetki dışında bir işe bakılmış olması,
b) Hukuka aykırı karar verilmesi,
c) Usul hükümlerinin uygulanmasında kararı etkileyebilecek nitelikte hata veya eksikliklerin bulunması,
sebeplerinden dolayı incelenen kararı bozar…” kuralına yer verilmiştir.
2577 sayılı Kanun’un, 18/06/2014 tarih ve 6545 sayılı Kanun’un 27. maddesiyle eklenen Geçici 8. maddesinde, bu Kanunla idari yargıda kanun yollarına ilişkin getirilen hükümlerin, 2576 sayılı Kanun’un, bu Kanunla değişik 3. maddesine göre kurulan bölge idare mahkemelerinin tüm yurtta göreve başlayacakları tarihten sonra verilen kararlar hakkında uygulanacağı, bu tarihten önce verilmiş kararlar hakkında kararın verildiği tarihte yürürlükte bulunan kanun yollarına ilişkin hükümlerin uygulanacağı; 2577 sayılı Kanun’un, 18/06/2014 tarih ve 6545 sayılı Kanun’un 19. maddesiyle değişik 45. maddesinin 1. fıkrasında ise, idare ve vergi mahkemelerinin kararlarına karşı, başka kanunlarda aksine hüküm bulunsa dahi, mahkemenin bulunduğu yargı çevresindeki bölge idare mahkemesine, kararın tebliğinden itibaren otuz gün içinde istinaf yoluna başvurulabileceği kurala bağlanmıştır.
2577 sayılı Kanun’un 18/06/2014 tarih ve 6545 sayılı Kanun’un 27. maddesiyle eklenen Geçici 8. maddesinde belirtilen bölge idare mahkemeleri, İstanbul, Bursa, İzmir, Ankara, Konya, Samsun, Erzurum ve Gaziantep illerinde kurulmuş olup anılan Bölge İdare Mahkemeleri, Adalet Bakanlığı tarafından 07/11/2015 tarih ve 29525 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan Bölge Adliye Mahkemeleri ve Bölge İdare Mahkemelerinin Tüm Yurtta Göreve Başlayacakları Tarihe İlişkin Karar uyarınca 20/07/2016 tarihinde göreve başlamışlardır.
Öte yandan, 2577 sayılı Kanun’un, yargılamanın yenilenmesi istemine konu olan … İdare Mahkemesi …Dairesinin … tarih ve Gensek No:…, Esas No:…, Karar No:… sayılı kararının verildiği tarih itibarıyla yürürlükte bulunan ve 6352 sayılı Kanun ile değişik “itiraz” başlıklı 45. maddesinde, bu maddede sayılan uyuşmazlıklarla ilgili olarak, idare ve vergi mahkemelerince verilen nihai kararlar ile tek hakimle verilen nihai kararlara, başka kanunlarda aksine hüküm bulunsa dahi, mahkemelerin bulunduğu yargı çevresindeki bölge idare mahkemesine itiraz edilebileceği; yine anılan Mahkeme kararının verildiği tarih itibarıyla yürürlükte bulunan, 3622 sayılı Kanun ile değişik 46. maddesinin 1. fıkrasında, Danıştay dava daireleri ile idare ve vergi mahkemelerinin nihai kararlarının, başka kanunlarda aksine hüküm bulunsa dahi Danıştayda temyiz edilebileceği; 4577 sayılı Kanun ile değişik 47. maddesinde ise, idare ve vergi mahkemelerinin itiraz yolu açık olan kararlarının temyiz edilemeyeceği hüküm altına alınmak suretiyle, idare mahkemelerinin itiraz yolu öngörülmeyen nihai kararlarının Danıştay’da temyiz edileceği belirtilmiştir.

HUKUKİ DEĞERLENDİRME:
Yukarıda yer verilen mevzuat hükümleri incelendiğinde; davacı hakkında 926 sayılı Kanun’un 94/b. maddesi uyarınca tesis edilen Türk Silahlı Kuvvetlerinden ayırma işleminin iptali istemiyle açılan davada verilen ilk mahkeme kararı olan … İdare Mahkemesi … Dairesinin … tarih ve Gensek No:…, Esas No:…, Karar No:… sayılı kararı, bölge idare mahkemelerinin göreve başladığı 20/07/2016 tarihi öncesinde verilmiş bir karar olması nedeniyle anılan kararın verildiği tarihte yürürlükte bulunan kanun yollarına ilişkin hükümler uyarınca temyize tabi bir karar olduğundan, bu karara karşı yargılamanın yenilenmesi isteminde bulunulması üzerine … İdare Mahkemesince verilen … tarih ve E:…, K:… sayılı kararın da ilk kararın verildiği tarihte yürürlükte olan kanun yollarına ilişkin hükümlere, dolayısıyla temyize tabi olması gerektiği sonucuna varılmıştır.
Bu durumda, yargılamanın yenilenmesi isteminin reddine ilişkin … İdare Mahkemesinin … tarih ve E:…, K:… sayılı kararının Danıştayda temyize tabi olması karşısında, … Bölge İdare Mahkemesi … İdari Dava Dairesince görevsizlik kararı verilerek, dosyanın Danıştaya gönderilmesi gerekirken, davacının istinaf başvurusu hakkında karar verilmesinde usul kurallarına uygunluk görülmemiştir.

KARAR SONUCU :
Açıklanan nedenlerle;
1. Yargılamanın yenilenmesi isteminin yukarıda özetlenen gerekçeyle reddine ilişkin İdare Mahkemesi kararına karşı davacının istinaf başvurusunun reddi yolundaki temyize konu …Bölge İdare Mahkemesi … İdare Dava Dairesinin … tarih ve E:…, K:… sayılı kararının BOZULMASINA,
2. Yeniden bir karar verilmek üzere dosyanın …Bölge İdare Mahkemesi … İdare Dava Dairesine gönderilmesine, 06/10/2020 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.