5. Daire 2013/6980 E. , 2014/992 K.
T.C.
D A N I Ş T A Y
BEŞİNCİ DAİRE
Esas No: 2013/6980
Karar No: 2014/992
Temyiz İsteminde Bulunan (Davacı): …
Vekili: …
Karşı Taraf: …
Vekili: …
İsteğin Özeti: … İdare Mahkemesi’nce verilen … günlü, E:…; K:… sayılı kararın dilekçede yazılı nedenlerle temyizen incelenerek bozulması isteminden ibarettir.
Cevabın Özeti: Temyiz isteminin reddi gerektiği yolundadır.
Danıştay Tetkik Hakimi: …
Düşüncesi: İdare Mahkemesi kararının bozulması gerektiği düşünülmüştür.
TÜRK MİLLETİ ADINA
Hüküm veren Danıştay Beşinci Dairesince, dosyanın tekemmül etmesi nedeniyle davacının yürütmeyi durdurma istemi hakkında bir karar verilmeksizin işin gereği düşünüldü:
Dava; Uzman Çavuş olarak görev yapmakta iken 45 yaşına girmesi nedeniyle sözleşmesi feshedilen ve 6000 Sayılı Yasa ile 3269 sayılı Yasa’nın 5. maddesine eklenen cümle gereğince, TSK kadrolarında istihdam edilmek üzere … Dağ Komando Okul Eğitim Merkezi Askeri Cezaevi Müdürlüğü’ne 5. derecenin 1. kademesinde gardiyan olarak atanan davacının, atamasının 4. derecenin 3. kademesinden yapılması gerektiği gerekçesiyle, derece ve kademesinin düzeltilmesi istemiyle yaptığı başvurunun reddine ilişkin 16.02.2012 tarih ve 6937 sayılı işlemin iptali ile işlem nedeniyle yoksun kaldığı parasal haklarının yasal faiziyle birlikte tazminine karar verilmesi istemiyle açılmıştır
… İdare Mahkemesi’nce verilen … günlü, E:…; K:… sayılı kararla; 1602 sayılı Yasa’nın 20. maddesinde sayılan asker kişilerden olduğu tartışmasız olan davacının, intibakı hususunda tesis edilen işlemin askeri hizmete ilişkin bulunduğu, bu itibarla dava konusu işlemin görüm ve çözümünde Askeri Yüksek İdare Mahkemesinin görevli olduğu gerekçesiyle, davanın görev yönünden reddine hükmedilmiştir.
Davacı, görevli yargı yerinin genel idari yargı olduğunu öne sürmekte ve anılan kararın temyizen incelenerek bozulmasını istemektedir.
Anayasa’nın 157. maddesinde, Askeri Yüksek İdare Mahkemesi’nin, askeri olmayan makamlarca tesis edilmiş olsa bile, asker kişileri ilgilendiren ve askeri hizmete ilişkin idari işlem ve eylemlerden doğan uyuşmazlıkların yargı denetimini yapan ilk ve son derece mahkemesi olduğu; ancak, askerlik yükümlülüğünden doğan uyuşmazlıklarda ilgilinin asker kişi olması şartının aranmayacağı belirtilmiş; 1602 sayılı Askeri Yüksek İdare Mahkemesi Kanunu’nun 20. maddesinde; “Askeri Yüksek İdare Mahkemesi Türk Milleti Adına; askeri olmayan makamlarca tesis edilmiş olsa bile, asker kişileri ilgilendiren ve askeri hizmete ilişkin idari işlem ve eylemlerden doğan uyuşmazlıkların ilk ve son derece mahkemesi olarak yargı denetimini ve diğer kanunlarda gösterilen görevleri yapar. Ancak, askerlik yükümlülüğünden doğan uyuşmazlıklarda; ilgilinin asker kişi olma şartı aranmaz. Bu Kanunun uygulanmasında asker kişiden maksat; Türk Silahlı Kuvvetlerinde görevli bulunan veya hizmetten ayrılmış olan subay, askeri memur, astsubay, askeri öğrenci, uzman çavuş, uzman jandarma çavuş, erbaş ve erler ile sivil memurlardır.” hükmüne yer verilmiştir.
Buna göre, Askeri Yüksek İdare Mahkemesi’nin bir davaya bakabilmesi için dava konusu idari işlem veya eylemin “asker kişiyi ilgilendirmesi” ve “askeri hizmete ilişkin bulunması” koşullarının birlikte gerçekleşmesi gerekmektedir.
Davacının 1602 sayılı Yasa’nın 20. maddesinde sayılan asker kişilerden olduğu ve bu nedenle dava konusu işlemin asker kişiyi ilgilendirdiği tartışmasızdır.
Dava konusu işlemin askeri hizmete ilişkin olup olmadığına gelince:
İdari işlemin, görevli yargı yerinin tespiti yönünden “askeri hizmete ilişkin” olup olmadığının saptanabilmesi için işlemin konusuna bakılması gerekmektedir. Eğer idari işlem askeri gereklere, askeri usul ve yönteme ve askeri hizmete göre tesis edilmiş ise, bu işlemin askeri hizmete ilişkin olduğu kabul edilmelidir.
3269 sayılı Uzman Erbaş Kanununun 5. maddesinde, uzman erbaşların sözleşme yaparak göreve başlayacağı ve Türkiye Cumhuriyeti Emekli Sandığı ile ilgilendirilecekleri, sözleşmelerinin kırkbeş yaşına girdikleri yıla kadar uzatılabileceği, yaş sınırı nedeniyle silahlı kuvvetlerden ayrılacak olanlardan isteklilerin Milli Savunma Bakanlığı kadrosunda emekli aylığına hak kazandıkları tarihe kadar devlet memuru olarak istihdam edileceği; 16.maddesinde ise, uzman çavuşların 10’uncu derecenin birinci kademesinden mesleğe giriş yapacakları hükme bağlanmıştır.
657 sayılı Devlet Memurları Kanununun “Ortak Hükümler” başlıklı 36/A maddesinde, mezuniyet durumlarına göre memurluğa giriş dereceleri belirlenmiş, Devlet Memurluğunda İlerleme ve Yükselmeler 2. Bölümünde, Yer Değiştirmeler de 3. Bölümünde düzenlenmiştir.
Dosyanın incelenmesinden, Uzman Çavuş olarak görev yapmakta iken 45 yaşına girmesi nedeniyle sözleşmesi feshedilen ve 6000 Sayılı Yasa ile 3269 sayılı Yasa’nın 5. maddesine eklenen cümle gereğince, TSK kadrolarında istihdam edilmek üzere … Dağ Komando Okul Eğitim Merkezi Askeri Cezaevi Müdürlüğü’ne 5. derecenin 1. kademesinde gardiyan olarak atanan davacının, atamasının 4. derecenin 3. kademesinden yapılması gerektiği gerekçesiyle, derece ve kademesinin düzeltilmesi istemiyle yaptığı başvurunun reddine ilişkin 16.02.2012 tarih ve 6937 sayılı işlemin iptali ile işlem nedeniyle yoksun kaldığı parasal haklarının yasal faiziyle birlikte tazminine karar verilmesi istemiyle bakılan davayı açtığı anlaşılmıştır.
Olayda, davanın konusunu, davacının “intibakının yapılıp yapılmayacağı” hususunun oluşturduğu ve bu işlemin askeri hizmete ilişkin bir yanının bulunmadığı kuşkusuzdur.
Belirtilen duruma göre ve olayda Anayasa’nın 157. ve 1602 sayılı Yasa’nın 20. maddelerinde öngörülen “asker kişiyi ilgilendirme” ve “askeri hizmete ilişkin bulunma” koşulları birlikte gerçekleşmediğinden, davanın görüm ve çözümünde genel idari yargı yeri görevli bulunmaktadır.
Bu nedenle, davanın görüm ve çözümünün Askeri Yüksek İdare Mahkemesine ait olduğu gerekçesiyle davanın görev yönünden reddi yolundaki Mahkeme kararında hukuki isabet görülmemiştir.
Açıklanan nedenlerle, davacının temyiz isteminin kabulüyle, … İdare Mahkemesi’nce verilen … günlü, E:…; K:… sayılı kararın 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu’nun 49. maddesinin 1/c fıkrası uyarınca bozulmasına, aynı maddenin 3622 sayılı Kanun’la değişik 3. fıkrası gereğince ve yukarıda belirtilen hususlar da gözetilerek yeniden bir karar verilmek üzere dosyanın adı geçen Mahkeme’ye gönderilmesine, kullanılmayan … TL yürütmeyi durdurma harcı ile artan … TL posta ücretinin istemi halinde davacıya iadesine, 13.02.2014 tarihinde oyçokluğuyla karar verildi.
(X) KARŞI OY:
Temyiz edilen İdare Mahkemesi kararı ve dayandığı gerekçe hukuka ve usule uygun olduğundan, kararın onanması gerektiği görüşüyle karara karşıyım