5. Daire 2009/2621 E. , 2011/478 K.
T.C.
D A N I Ş T A Y
BEŞİNCİ DAİRE
Esas No: 2009/2621
Karar No: 2011/478
Davacı: …
Vekilleri: …
Davalı: …
Davanın Özeti: Davacı Sendika, 28.4.2009 günlü, 27213 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan Devlet Memurları Yiyecek Yardımı Yönetmeliğinde Değişiklik Yapılması Hakkında Yönetmeliğin 1. maddesi ile Yönetmeliğe eklenen Ek 1. madde de yer alan “hasta için oluşturulmuş” ibaresinin iptalini istemektedir.
Savunmanın Özeti: Anayasa’nın 128. maddesinde yer alan hüküm uyarınca Devlet memurlarının hizmet şartlarına, niteliklerine, atama ve yerleştirilmelerine, ilerleme ve yükselmelerine, ödev, hak ve sorumlulukları ile aylık ve ödemelerine, özlük işlerine ilişkin düzenlemelerin 657 sayılı Devlet Memurları Kanunu kapsamında yer verildiği, 657 sayılı Kanun’un 146. maddesinde; memurlara kanun, tüzük ve yönetmeliklerin ve amirlerin tayin ettiği görevler karşılığında bu Kanunla sağlanan haklar dışında ücret ödenmeyeceği ve hiçbir yarar sağlanamayacağının hükme bağlandığı, 212. maddesi uyarınca da, Devlet memurlarının hangi hallerde yiyecek yardımından ne şekilde faydalanacaklarına ilişkin Yönetmeliğin 19.11.1986 tarihli ve 86/11220 sayılı Bakanlar Kurulu kararıyla yürürlüğe konulan Devlet Memurları Yiyecek Yardımı Yönetmeliğiyle belirlendiği, dava konusu edilen düzenlemelerin tüm bu yasal düzenlemelere uygun olduğu, haksız davanın reddi gerektiği savunulmuştur.
Danıştay Tetkik Hakimi: …
Düşüncesi: Yasal dayanağı bulunmayan davanın reddi gerektiği düşünülmektedir.
Danıştay Savcısı: …
Düşüncesi: Dava, 28.04.2009 tarih ve 27213 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan ve 01.01.2008 tarihinden itibaren geçerli olmak üzere yayımlandığı tarihte yürürlüğe konulan Devlet Memurları Yiyecek Yardımı Yönetmeliğinde Değişiklik Yapılması Hakkında Yönetmeliğin 1. maddesi ile Yönetmeliğe eklenen Ek 1. maddede yer alan “hasta için oluşturulmuş” ibaresinin iptali istemiyle açılmıştır.
657 sayılı Devlet Memurları Kanunu’nun “Yiyecek yardımı” başlıklı 212. maddesinde “Devlet memurlarının hangi hallerde yiyecek yardımından ne şekilde faydalanacakları ve bu yardımın uygulanması ile ilgili esaslar Maliye Bakanlığı ile Başbakanlık Devlet Personel Başkanlığının birlikte hazırlayacakları bir yönetmelik ile tesbit olunur.” hükmüne yer verilmiştir.
Anılan Yasa hükmünün verdiği yetkiye dayanılarak 19.11.1986 tarih ve 86/11220 sayılı Bakanlar Kurulu Kararı ile yürürlüğe konulan Devlet Memurları Yiyecek Yardımı Yönetmeliğinin 3. maddesinde, yiyecek yardımının yemek verme şeklinde yapılacağı, yiyecek yardımının haftalık çalışma süresi 40 saati aşmayan yerlerde öğle yemeği olarak verileceği, günün 24 saatinde devamlılık gösteren hizmetlerde çalışan memurlara, görevlerinin diğer yemek saatlerinde de devam etmesi şartıyla üç öğüne kadar yemek verilebileceği, 4. maddesinde, yiyecek yardımının gerektirdiği giderlerin, yemek maliyetlerinin yarısını aşmamak üzere, bu Yönetmelik kapsamına dahil memur kadrosu adedine göre kurum bütçelerine konulacak ödeneklerle karşılanacağı, yemek bedelinin bütçeden karşılanamayan kısmının ise yemek yiyenlerden alınacağı, 6. maddesinde de, hastane, pansiyonlu okul ve işçi ile birlikte çalışan iş yerlerindeki memurların, birim büyüklüğü ve personel sayısına bakılmaksızın hasta, öğrenci ve işçiler için mevcut yemek servislerinden faydalanacakları kurala bağlanmıştır.
28.04.2009 tarih ve 27213 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan ve 01.01.2008 tarihinden itibaren geçerli olmak üzere yayımlandığı tarihte yürürlüğe konulan Devlet Memurları Yiyecek Yardımı Yönetmeliğinde Değişiklik Yapılması Hakkında Yönetmeliğin 1. maddesi ile Yönetmeliğe eklenen Ek 1. maddede “Bu Yönetmeliğe göre yiyecek yardımından yararlanacak personelden yataklı tedavi kurumlarında (üniversitelerin yataklı tedavi kurumları dahil) görev yapanlar, hasta için oluşturulmuş yemek servislerinden ücret ödemeden yararlanır.” kuralına yer verilmiş olup, yataklı tedavi kurumlarında yürütülen hizmetin verimliliği ve bu kurumlarda görev yapan memurların yararı gözetilerek hasta için oluşturulmuş mevcut yemek servislerinden ücret ödemeden yararlandırılmasında mevzuata aykırılık görülmemiştir.
Açıklanan nedenlerle, davanın reddine karar verilmesinin uygun olacağı düşünülmektedir.
TÜRK MİLLETİ ADINA
Hüküm veren Danıştay Beşinci Dairesi’nce işin gereği düşünüldü:
Hüküm veren Danıştay Beşinci Dairesi’nce duruşma için önceden belirlenen 9.2.2011 günü davacı Sendika’yı temsilen Av. …’nün, Başbakanlığı temsilen Başbakanlık Hukuk Müşaviri …’nun geldiği görülerek, Danıştay Savcısı …’nun hazır bulunduğu halde açık duruşmaya başlandı, taraflara usulüne göre söz verilip dinlendikten ve Danıştay Savcısı’nın düşüncesi alındıktan sonra duruşmaya son verildi, dava dosyasındaki bilgi ve belgeler de incelenmek suretiyle işin gereği düşünüldü:
Dava; davacı Sendika tarafından, 28.4.2009 günlü, 27213 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe giren Devlet Memurları Yiyecek Yardımı Yönetmeliğinde Değişiklik yapılması Hakkında Yönetmeliğin 1. maddesi ile Yönetmeliğe eklenen Ek-1. maddede yer alan “hasta için oluşturulmuş” ibaresinin; söz konusu düzenlemenin ağız ve diş sağlığı merkezlerinde görev yapanlara yemek yardımı verilmesine ve bu merkezlerde görev yapan ve 24 saat esasına göre çalışanların yemek yardımından yararlanmasına engel olduğu, bu uygulamanın Anayasayla teminat altına alınmış olan hukuk devleti ve eşitlik ilkelerine aykırı olduğu, günün 24 saati devamlılık gösteren hizmetlerde çalışanlara üç öğün yemek verilmesinin Devlet Memurları Yiyecek Yardımı Yönetmeliği’nin ilgili hükümlerinin gereği olduğu ileri sürülerek iptali istenilmektedir.
657 sayılı Devlet Memurları Kanunu’nun 212. maddesinde, Devlet memurlarının hangi hallerde yiyecek yardımından ne şekilde faydalanacakları ve bu yardımın uygulanmasıyla ilgili esasların Maliye Bakanlığı ile Devlet Personel Başkanlığı’nın birlikte hazırlayacakları bir yönetmelikle tespit olunacağı hükmü getirilmiş; Devlet Memurları Yiyecek Yardımı Yönetmeliği’nde, Devlet memurlarının yiyecek yardımından hangi hallerde, ne şekilde faydalanacakları ve bu yardımın uygulanma esasları belirlenmiş; Yönetmeliğin 3. maddesinde, yiyecek yardımının yemek verme şeklinde yapılacağı; 4. maddesinde, yiyecek yardımının gerektirdiği giderlerin yemek maliyetlerinin yarısını aşmamak üzere kurum bütçelerine konulacak ödeneklerle karşılanacağı, … yemek bedelinin bütçeden karşılanamayan kısmının yemek yiyenlerden alınacağı belirtilmiş; 5. maddesinde, yemek servisinin yiyecek yardımından faydalanabilecek personel sayısının asgari 50 olması ve yemekhane için elverişli yer bulunması şartıyla atamaya yetkili amirin onayı ile kurulabileceği; 6. maddesinde ise, hastane, pansiyonlu okul ve işçi ile birlikte çalışan iş yerlerindeki memurların, birim büyüklüğü ve personel sayısına bakılmaksızın hasta, öğrenci ve işçiler için mevcut yemek servislerinden faydalanacakları hükmüne yer verilmiştir.
Yönetmeliğin 6. maddesi, yemekhane kurulabilmesi için yiyecek yardımından yararlanabilecek personel sayısının 50 olmasına yönelik olarak Yönetmeliğin 5. maddesi ile getirilen şartın istisnası olarak düzenlenmiş olup; hastane, pansiyonlu okul ve işçi ile birlikte çalışan iş yerlerinde görev yapan memurların, birim büyüklüğü ve personel sayısına bakılmaksızın mevcut yemek servislerinden faydalanacağı hükme bağlanmıştır.
Yukarıda yer alan mevzuat hükümleri birlikte değerlendirildiğinde, Sağlık Bakanlığı’na bağlı ağız ve diş sağlığı merkezleri de dahil olmak üzere Sağlık Bakanlığı bünyesinde faaliyet gösteren yataklı tedavi kurumlarında görev yapan personelin ücretsiz olarak yemek yardımından yararlanabilmenin temel koşulunun, söz konusu yerlerde hasta için oluşturulacak yemek servisinin varlığı olduğu tartışmasızdır. Dolayısıyla bu koşul mevcut olmadığı sürece, başka bir ifadeyle hasta için oluşturulmuş yemek servisi uygulaması mevcut olmadıkça, belirtilen yerlerde görev yapan personelin hiçbir şekilde ücretsiz olarak yemek servisinden de yararlanamayacağı açıktır.
Buna göre; Devlet Memurları Yiyecek Yardımı Yönetmeliği’nin 6. maddesinde yer alan düzenleme paralelinde olmak üzere, Yönetmeliğe eklenen Ek-1 maddede yer alan “hasta için oluşturulmuş” ibaresinin yer aldığı dava konusu düzenlemede üst hukuk normlarına, hukuka ve sağlık hizmetlerinin gereklerine aykırılık görülmemiştir.
Açıklanan nedenlerle, yasal dayanağı bulunmayan davanın reddine, yargılama giderlerinin davacı üzerinde bırakılmasına, 9.2.2011 tarihinde oybirlğiyle karar verildi.