5. Daire 2006/5533 E. , 2006/5950 K.
T.C.
D A N I Ş T A Y
BEŞİNCİ DAİRE
Esas No: 2006/5533
Karar No: 2006/5950
Temyiz İsteminde Bulunan (Davalı) : … Adli Yargı Adalet Komisyonu Başkanlığı
Karşı Taraf: …
İsteğin Özeti: … Bölge İdare Mahkemesi’nin … günlü, E: … sayılı … İdare Mahkemesi Başkanı’nın davadan çekilme talebinin reddine ilişkin kararının bozulması isteminden ibarettir.
Cevabın Özeti: Cevap verilmemiştir.
Danıştay Tetkik Hakimi: …
Düşüncesi: 2577 sayılı Kanun ve bu Kanun ile göndermede bulunulan Hukuk Usulü Muhakemeleri Kanunu’nda hakimin davadan çekilmesi ile ilgili merci kararlarının temyiz edilebileceğine ilişkin bir hüküm bulunmadığından ve hakimin reddi ile ilgili merci kararlarının temyizine ilişkin Hukuk Usulü Muhakemeleri Kanununda yer alan hükümlerin ise kıyasen uygulanmasına imkan bulunmadığından davalı idarenin temyiz isteminin incelenmeksizin reddi gerekeceği düşünülmektedir.
Danıştay Savcısı: …
Düşüncesi: 2577 Sayılı İdari Yargılama Usulü Kanununun 46. maddesinin 1. bendinde “Danıştay dava daireleri ile idare ve vergi mahkemelerinin nihai kararları, başka kanunlarda aksine hüküm bulunsa dahi Danıştay’da temyiz edilebilir.” hükmüne yer verildiğinden, hakimin davadan çekilmesi talebinin reddine dair … Bölge İdare Mahkemesinin … günlü, … esas sayılı kararının temyizen incelenmesine olanak bulunmamaktadır.
Açıklanan nedenle, temyiz isteminin incelenmeksizin reddi gerektiği düşünülmektedir.
TÜRK MİLLETİ ADINA
Hüküm veren Danıştay Beşinci Dairesi’nce işin gereği düşünüldü:
Dava; 2006 yılı Ocak ayında alınan lojman talep beyannameleri üzerinden sıra cetveli oluşturulmamasına ilişkin 17.7.2006 günlü, 2006/320 sayılı … Adli Yargı Adalet Komisyonu Başkanlığı işleminin iptali istemiyle açılmıştır.
… İdare Mahkemesi Başkanı … ile Üye Hakimi …’ ın davadan çekinme yolundaki istemleri … Bölge İdare Mahkemesi’nce incelenerek anılan Mahkemenin … günlü, E:… sayılı kararıyla; Hakim …’ ın çekinme istemi yerinde görülerek bu konuda karar verilmesine yer olmadığına, İdare Mahkemesi Başkanı …’ ın çekinme isteminin ise reddine karar verilmiştir.
Davalı idare tarafından, davaya bakan … İdare Mahkemesi Başkanı’nın davadan çekinme talebinin reddine ilişkin … Bölge İdare Mahkemesi kararının hukuka aykırı olduğu öne sürülerek bozulması istenilmektedir.
2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu’nun 31. maddesi ile göndermede bulunulan Hukuk Usulü Muhakemeleri Kanunu’na 2494 sayılı Kanun ile eklenen 36/A maddesinde, esas hüküm bakımından temyiz yolu kapalı bulunan dava ve işlerde hakimin reddi istemi ile ilgili merci kararlarının kesin olduğu, esas hüküm bakımından temyiz yolu açık bulunan dava ve işlerde ret istemi hakkındaki merci kararlarının tefhim ve tebliği tarihinden itibaren yedi gün içinde temyiz edilebileceği kurala bağlanmış, H.U.M.K’nun 32. maddesinde, bir hakimin, reddini gerektiren sebepleri bildirerek davaya bakmakta çekinmesi durumunda, ret istemini incelemeye yetkili olan merciin, bu çekinmenin yerinde olup olmadığına karar vereceği hükmü yer almış, 34. maddesinin son fıkrasında da, hakimi çekinmeye davetin hakimin reddi hükmünde olduğu belirtilmiştir.
Diğer taraftan, 2577 sayılı Kanunun kararlara karşı başvuru yollarını düzenleyen Üçüncü Bölümünün “İtiraz” başlıklı 45. maddesinin 5. fıkrasında, bölge idare mahkemesinin kararlarının kesin olduğu ve temyiz yoluna başvurulamayacağı hükmü yer almış olup, aynı Kanunun “Mahkemelerde Çekinme ve Ret” başlıklı 57. maddesinde;
”1- Tek hakimle görülen davalarda hakimin reddi istemi, hakimin katılmadığı idare veya vergi mahkemesince incelenir.
2- İtiraz üzerine veya doğrudan davaya bakmakta olan bölge idare mahkemesi ile idare ve vergi mahkemesi başkan ve üyelerinin reddi istemi, reddedilen başkan ve üyenin katılmadığı bölge idare, idare ve vergi mahkemesince incelenir.
3- İdare ve vergi mahkemelerinde reddedilen başkan ve üye birden çok ise istem bölge idare mahkemesinde incelenir. Bölge idare mahkemelerinde reddedilen başkan ve üye birden çok ise istem Danıştayca incelenir.
4- Danıştayca bu mahkemelerce ret istemleri yerinde görülürse işin esası hakkında da karar verilir.
5- Davaya bakmaktan çekinme halinde diğer bir hakimin görevlendirilmesi ile mahkemenin noksan üyesinin tamamlanması veya görevli mahkemenin belirlenmesinde yukarıdaki hükümler uygulanır.” hükmü yer almıştır.
Görüldüğü üzere 2577 sayılı Kanunun 45. maddesinin 5. fıkrası uyarınca bölge idare mahkemesi kararlarının kesin olduğu belirtilmiş olmakla birlikte, hakimin reddi istemleri hakkında verilmiş olan kararların 2577 sayılı Kanunun 45. maddesi kapsamında itiraz üzerine verilmiş kararlar olmayıp, 57/3. maddesi uyarınca verilmiş kararlardan olması karşısında ve aynı Kanunun 31. maddesi ile göndermede bulunulan Hukuk Usulü Muhakemeleri Kanununun 36/A maddesi uyarınca; esas hükmü bakımından temyiz yolu açık bulunan dava ve işlerde hakimin reddi istemleri hakkındaki merci kararlarının temyiz edilebileceği açıktır.
Ancak, gerek 2577 sayılı Kanunda gerekse bu Kanunun 31. maddesi ile göndermede bulunulan Hukuk Usulü Muhakemeleri Kanunu’nda hakimlerin davadan çekinme istemleri hakkındaki merci kararlarının temyiz edilebileceğine ilişkin bir hüküm yer almamaktadır. Öte yandan, hakimi çekinmeye davet söz konusu olduğunda, HUMK’nun 34. maddesinin son fıkrası uyarınca bu durum hakimin reddi olarak kabul edildiğinden, böyle bir durumda hakimin reddine ilişkin hükümlerin uygulanması olanaklı iken, hakimin çekinmesi halinde hakimin reddine ilişkin hükümlerin uygulanacağına dair mevzuatta bir hüküm bulunmamaktadır.
Bu durumda; 2577 sayılı Kanunun 45. maddesi uyarınca bölge idare mahkemesi kararlarının kesin olması, buna karşın hakimin çekinmesi ile ilgili merci kararlarının temyiz edilebileceğine ilişkin mevzuatta bir hüküm bulunmaması karşısında, … İdare Mahkemesi Başkanının davadan çekinme talebinin reddine ilişkin … Bölge İdare Mahkemesi kararının temyizi hukuken mümkün değildir.
Açıklanan nedenlerle, davalı idarenin temyiz isteminin incelenmeksizin reddine, dosyanın … İdare Mahkemesine gönderilmesine, 5.12.2006 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.