5. Daire         2002/4237 E.  ,  2003/1382 K.
T.C.
D A N I Ş T A Y
BEŞİNCİ DAİRE
Esas No: 2002/4237
Karar No: 2003/1382

Temyiz İsteminde Bulunan (Davalı): PTT Genel Müdürlüğü
Vekilleri: …
Karşı Taraf: …

İsteğin Özeti: … İdare Mahkemesinin … günlü, E:…, K:… sayılı kararının dilekçede yazılı nedenlerle temyizen incelenerek bozulması isteminden ibarettir.

Cevabın Özeti: Cevap verilmemiştir.

Danıştay Tetkik Hakimi: …
Düşüncesi: İdare Mahkemesince verilen kararın bozulması gerektiği düşünülmüştür.

Danıştay Savcısı: …
Düşüncesi: Dava, … Gar PTT Müdürlüğü Personeli Olup, … PTT Müdürlüğünde geçici olarak görev yapan davacının, 2489 sayılı Kefalet Kanunu uyarınca hizmetten çıkarılmasına ilişkin 21.8.2000 günlü, 157 sayılı işlemin iptali yolunda İdare Mahkemesince verilen kararın bozulması istenilmektedir.
2489 sayılı Kefalet Kanununun 6.maddesinde, kefaletli memur ve müstahdemlerden teftiş ve tahkik neticesinde zimmet veya ihtilasları anlaşılanların derhal usulüne göre hizmetlerinden çıkarılacakları ve haklarında ayrıca kanuni takibat yapılacağı, bunlara açıkta kaldıkları müddetçe herhangi bir nam ile maaş veya ücret verilmeyeceği, ancak suçları muhakeme ile sabit olduğu takdirde zimmete geçirilen para ve menkul kıymetleri ve ayniyatı verseler bile ihtilas şeklinde zimmet yapanların bir daha devlet işlerinde kullanılmayacakları, adiye zimmettar olanlar hakkında Ceza Kanununun hükümlerinin tatbik edilmekle beraber bunların da para ve ayniyatın alınıp verilmesi ve elinde tutulması gibi işlerde kullanılmayacakları hükme bağlanmıştır.
Anılan maddeden, kefalete bağlı olarak çalışan personelin maddede sayılan fiilerinden dolayı suçlanmaları halide, idari bir önlem olarak yargılama sonucuna kadar görevlerinden uzaklaştırılacağı, ihtilasen zimmet suçu sabit olanların, bir başka deyişle bu suçtan aldığı mahkumiyeti kesinleşenlerin ise bir daha memurluğu alınamayacağı anlaşılmaktadır.
PTT Memurları Müteselsil Kefalet Yönetmeliğinin 40.maddesinde de aynı konu düzenlenmiş ve kefalete bağlı görevlerde çalışan memur ve hizmetlilerden teftiş ve soruşturma sonucunda zimmet veya ihtilasları anlaşılanların, PTT Memur ve Hizmetlileri Yönetmeliğinde yazılı hükümlere tabi olacakları belirtilen nedenlerle işten çıkarılanlara açıkta kaldıkları süre içerisinde herhangi bir şekilde ücret verilmeyeceği, suçları mahkemece sabit görüldüğü takdirde, ihtilas şeklinde zimmet suçu işleyenlerin, zimmete geçirilen para, menkul kıymet ve ayniyatı verseler dahi bir daha idarede herhangi bir göreve alınmıyacakları belirtilmiştir.
Bu maddeyle yollamada bulunulan PTT Personel Yönetmeliğinin 159.maddesinde, zimmet, ihtilas, rüşvet….gibi yüz kızartıcı bir suçtan dolayı haklarında soruşturma açılmasına gerek görülenlerin görevden uzaklaştırılmaları öngörülmüş; aynı yönetmeliğin 164.maddesinin (b) bendinde yargılamanın men’ine veya beraatine karar verilenlerin, (d) bendinde de görevlerine ilişkin olsun veya olmasın göreve alınmasına engel olmayacak bir ceza ile hükümlü olup cezası ertelenenlerin, bu kararların kesinleşmesi üzerine haklarındaki görevden uzaklaştırma işleminin kaldırılacağı belirtilmiştir.
Diğer taraftan iptal davalarında idari işlemlerin kuruldukları tarih itibariyle incelenerek karar verileceği de idari yargılama usulüne ilişkin yerleşik içtihatlardandır. Dava dosyasının incelenmesinden; … PTT Merkez müdürlüğü vezne ve gişesinde 10.7.2000 tarihinde yapılan kasa sayımı sonucu …- liranın noksan çıktığı ve bu miktarı davacının zimmetine geçirdiği gerekçesiyle soruşturma sonucu getirilen teklif doğrultusunda Yüksek disiplin kurulunun 21.8.2000 günlü 157 sayılı kararı hizmetten çıkarılmasına karar verildiği, adli yönden zimmet suçlamısıyla … Ağır Ceza Mahkemesinde dava açıldığı, yapılan yargılama sonucunda … Ağır Ceza Mahkemesinde dava açıldığı, … günlü, E:…, K:… sayılı kararla, davacının eyleminin zimmet suçunu oluşturmayıp, görevi ihmal suçunu oluşturduğu gerekçesiyle TCK’nun 230/2. ve 80 inci maddeleri uyarınca cezalandırılmasına hükmedildiği, bu cezanın da ertelendiği anlaşılmaktadır.
Belirtilen hukuksal duruma göre, hakkında yapılan soruşturma sonucunda zimmet suçunu işlediği konısına varılan davacının, yargılama sonucuna kadar bir önlem niteliğinde olmak üzere görevden uzaklaştırılması (hizmetten çıkarılması) yolunda kurulan işlemde yasal düzenlemelere aykırılık bulunmayıp, dava konusu işlemin idari bir önlem olma niteliği, bu işlemin ilgilinin memuriyetle hukuksal ilgisini kesmediği hususu gözardı edilmek ve davacının yargılanmasının sonucunda verilen karar dayanak alınmak suretiyle işlemin iptali yolunda verilen temyize konu kararda hukuksal isabet görülmediğinden bozulması gerektiği düşünülmüştür.

TÜRK MİLLETİ ADINA

Hüküm veren Danıştay Beşinci Dairesince işin gereği düşünüldü:
… Gar PTT Müdürlüğü personeli olup, … PTT Müdürlüğünde geçici olarak görev yapan davacı 2489 sayılı Kefalet Kanunu uyarınca hizmetten çıkarılmasına ilişkin 21.8.2000 tarihli, 157 sayılı işlemin iptali istemiyle dava açmıştır.
… İdare Mahkemesinin … günlü, E:…, K:… sayılı kararıyla, 2489 sayılı Kefalet Kanununun 6. maddesinde, kefaletli memur ve müstahdemlerden teftiş ve tahkik neticesinde zimmet veya ihtilasları anlaşılanların derhal usulüne göre hizmetlerinden çıkarılacakları ve haklarında ayrıca kanuni takibat yapılacağı, bunlara açıkta kaldıkları sürece herhangi bir nam ile maaş veya ücret verilmeyeceği, ancak suçları muhakeme ile sabit olduğu takdirde zimmete geçirilen para ve menkul kıymetleri ve ayniyatlı verseler bile ihtilas şeklinde zimmet yapanların bir daha Devlet işlerinde kullanılmayacakları, adiyen zimmetler olanlar hakkında Ceza Kanununun hükümleri tatbik edilmekle beraber bunların da para ve ayniyatın alınıp verilmesi ve elinde tutulması gibi işlerde kullanılmayacakları, Müteselsil Kefalet Sandığı Talimatnamesinin 40. maddesininde aynı mahiyette olduğu; 399 sayılı Kanun Hükmünde Kararnamenin 45/d maddesinde ise, sözleşme hükümlerine aykırı davranışlarda bulunmak fiilinin sözleşmeyi sona erdiren haller arasında sayıldığı, dava dosyasının incelenmesinden, davacı hakkında yapılan soruşturmada … PTT Merkez Müdürlüğü vezne ve gişesinde 10.7.2000 tarihinde yapılan kasa sayımı sonucu … (…) liranın noksan çıktığı ve bu miktarı davacının zimmetine geçirdiğinin saptandığı gerekçesiyle soruşturma sonucu getirilen teklif doğrultusunda Yüksek Disiplin Kurulunun 21.8.2000 tarihli, 157 sayılı kararı ile yukarıya alınan yasa hükmü uyarınca hizmetten çıkarılmasına karar verildiği, adli yönden zimmet suçlamasıyla … Ağır Ceza Mahkemesinde dava açıldığı, yapılan yargılama sonucunda verilen … tarihli, E:…, K:… sayılı kararla, davacıın eyleminin zimmet suçununun oluşturmayıp, görevi ihmal suçunu oluşturduğu gerekçesiyle TCK. 230/2. maddesi uyarınca cezalandırılmasına hükmedildiği, bu cezanın da ertelendiğinin anlaşıldığı, bu durumda davacıya yüklenen zimmet suçunun kanıtlanamaması karşısında, zimmet suçunun işlediğinden sözedilerek hizmetten çıkarılmasında hukuka uygunluk bulunmadığı gerekçesiyle işlemin iptaline karar verilmiştir.
Davalı idare, dava konusu işlemin bir disiplin işlemi olmayıp, idari tedbir niteliğinde olduğunu, yargı kararının sonucunun beklenmesinin gerekmediğini, ihtilasen zimmet suçunun kanıtlanamamasının ancak bu önlemin kaldırılmasını gerektireceğini ileri sürmekte ve İdare Mahkemesi kararının temyizen incelenerek bozulmasını istemektedir.
Kefalet Kanununun 6. maddesinde yer alan hükmün incelenmesinden, kefalete bağlı olarak çalışan personelin maddede sayılan fiillerden dolayı suçlanmaları halinde, idari bir önlem olarak yargılama sonucuna kadar görevlerinden uzaklaştırılacağı, ihtilasen zimmet suçu sabit olanların, bir başka deyişle bu suçtan aldığı mahkumiyeti kesinleşenlerin ise bir daha memurluğa alınmayacağı anlaşılmaktadır.
Nitekim, PTT Memurları Müteselsil Kefalet Yönetmeliğinin 40. maddesinde de aynı konu düzenlenmiş ve kefalete bağlı görevlerde çalışan memur ve hizmetlilerden teftiş ve soruşturma sonucunda zimmet veya ihtilasları anlaşılanların, PTT Memur ve Hizmetlileri Yönetmeliğinde yazılı hükümlere tabi olacakları, belirtilen nedenlerle işten çıkartılanlara açıkta kaldıkları süre içinde herhangi bir şekilde ücret verilmeyeceği, suçları mahkemece sabit görüldüğü takdirde, ihtilas şeklinde zimmet suçu işleyenlerin, zimmete geçirilen para, menkul kıymet ve ayniyatı verseler dahi bir daha idarede herhangi bir göreve alınmayacakları belirtilmiştir.
Bu maddeyle yollamada bulunulan PTT Personel Yönetmeliğinin 159. maddesinde zimmet, ihtilas, rüşvet… gibi yüz kızartıcı bir suçtan dolayı haklarında soruşturma açılmasına gerek görülenlerin görevden uzaklaştırılmaları öngörülmüş; aynı Yönetmeliğin 164. maddesinin (b) bendinde yargılamanın men’ine veya beraatine karar verilenlerin, (d) bendinde de görevlerine ilişkin olsun veya olmasın göreve alınmasına engel olmayacak bir ceza ile hükümlü olup cezası ertelenenlerin, bu kararların kesineşmesi üzerine haklarındaki görevden uzaklaştırma işleminin kaldırılacağı belirtilmiştir.
Diğer taraftan, iptal davalarında idari işlemlerin kuruldukları tarih itibarıyla incelenerek karar verileceği de idari yargılama usulüne ilişkin yerleşik içtihatlardandır.
Belirtilen hukuksal duruma göre, hakkında yapılan soruşturma sonucunda zimmet suçunu işlediği kanısına varılan davacının, yargılama sonucuna kadar bir önlem niteliğinde olmak üzere görevden uzaklaştırılması (hizmetten çıkarılması) yolunda kurulan işlemde yasal düzenlemelere aykırılık bulunmayıp, dava konusu işlemin idari bir önlem olma niteliği, bu işlemin ilgilinin memuriyetle hukuksal ilgisini kesmediği hususu gözardı edilmek ve davacının yargılanmasının sonucunda verilen karar dayanak alınmak suretiyle işlemin iptali yolunda verilen İdare Mahkemesi kararında hukuksal isabet görülmemiştir.
Açıklanan nedenlerle, davalı idarenin temyiz isteminin kabulüyle, … İdare Mahkemesince verilen … günlü, E:…, K:… sayılı kararın 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanununun 49. maddesinin 1/b. fıkrası uyarınca bozulmasına, aynı maddenin 3622 sayılı Kanunla değişik 3. fıkrası gereğince ve yukarıda belirtilen hususlar da gözetilerek yeniden bir karar verilmek üzere dosyanın adı geçen Mahkemeye gönderilmesine, 14.4.2003 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.