5. Daire         2000/550 E.  ,  2003/1801 K.
T.C.
D A N I Ş T A Y
BEŞİNCİ DAİRE
Esas No: 2000/550
Karar No: 2003/1801

Davacı: …
Davalı: … Bakanlığı

Davanın Özeti: Davalı Bakanlığın … Veri Hazırlama Kontrol İşletmeni olarak görev yapan davacı, şeflik sınavına girebilmek için görevde yükselme eğitim kursuna katılma talebinin reddine ilişkin 1.2.2000 günlü, 1835 sayılı Personel Genel Müdürlüğü işlemi ile, bu işlemin dayanağı olan ve davalı idareye başvurduğu tarih itibariyle, 27.10.1999 günlü, 23859 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe girmiş olan İçişleri Bakanlığı Memurlarının Nitelikleri ve Atanma Usulleri ile Görevde Yükselme Esaslarına Dair Yönetmeliğin 15. maddesinin B/2. fıkrasının iptalini istemektedir.

Savunmanın Özeti: Davacının Bakanlık Teşkilatı’ndaki hizmet süresinin 2 yıl 6 ay olduğu anlaşıldığı için, dava konusu Yönetmelik hükmü uyarınca başvurusunun işleme alınamadığı; her teşkilatın, kendi iç tüzüğünü yönetmeliklerle, tebliğ, genelge ve idari metinlerle düzenlemekle görevli ve yetkili olduğu; nitekim 3152 sayılı Yasa’nın 33. maddesinde de bu hususun açıkça vurgulandığı; anılan Yasa’da Bakanlığın merkez ve taşra teşkilat yapısının belirlendiği; dava konusu Yönetmelikte yer alan hükümlerin de sadece Yasa’da belirtilen birimleri ve taşra teşkilatını kapsadığı; ayrıca 3152 sayılı Yasa’da Bakanlığa bağlı kuruluşların ve bunların görev ve yetkilerinin belirtildiği; ancak, bağlı kuruluşlar olan Emniyet Genel Müdürlüğü, Sahil Güvenlik Komutanlığı ve Jandarma Genel Komutanlığı özel kanunla kurulmuş olduğundan, bunların görev ve yetkilerinin 3152 sayılı Yasa’da belirtilmediği; bağlı kuruluşların, kendi memurları için çıkardıkları görevde yükselme yönetmeliklerinin mevcut olduğu; adı geçen üç bağlı kuruluşun çıkardıkları yönetmeliklerin bağımsız ve sadece kendi teşkilat yapıları içinde geçerli olduğu; bağlı kuruluşlardan Bakanlığa geçen memurların teşkilatı tanıması, içerideki personelin önüne geçmemesi ve kendini tanıtması için belli bir süre teşkilatta görev yapması gerektiği; kaldı ki, bu hükmün sadece naklen geçiş yapanları değil, ilk defa Bakanlık’ta işe girenleri de kapsadığı; belirtilen nedenlerle davanın reddi gerektiği yolundadır.

Danıştay Tetkik Hakimi: …
Düşüncesi: Dosyanın incelenmesinden, davacının, Devlet Memurlarının Görevde Yükselme Esaslarına Dair Genel Yönetmeliğin 6. maddesinde yer alan hükümler karşısında davalı idarede şeflik sınavına girebilmek için görevde yükselme eğitim kursuna katılma koşullarını taşıdığı anlaşılmış olup; davacının bu kursa katılma talebinin reddine ilişkin dava konusu 1.2.2000 günlü işlemde hukuka uyarlık bulunmadığından bu işlemin iptaline; buna karşılık, İçişleri Bakanlığı Memurlarının Nitelikleri ve Atanma Usulleri ile Görevde Yükselme Esaslarına Dair Yönetmeliğin 15/2-B maddesinde genel yönetmeliğe ve hukuka aykırılık bulunmadığından, davanın bu kısmının reddine hükmedilmesi gerektiği düşünülmüştür.

Danıştay Savcısı: …
Düşüncesi: Davacının şeflik sınavıyla ilgili görevde yükselme eğitim kursuna katılma isteminin reddine ilişkin 1.2.2000 günlü, 1835 sayılı işlem ile bu işlemin dayanağı İçişleri Memurlarının Görevde Yükselme Esaslarına Dair yönetmeliğin 15. maddenin B/2 fıkrasının iptali istenilmektedir.
Devlet Memurlarının Görevde Yükselme esaslarına Dair Genel Yönetmeliğin “Hizmet Süresi” başlıklı 6.maddesinin 1. ve 2.fıkralarında, “Devlet Memurlarının görevde yükselme mahiyetindeki atamalarının yapılabilmesi için kurumların çıkaracakları görevde yükselme Yönetmeliğinde belirtilen süre kadar bulunduğu kurumda veya diğer kurumlarda alt görevlerde çalışmış olmaları şarttır.
Kurumlar, atanılacak görevin niteliği itibariyle aranacak hizmet sürelerini, Devlet Memurları Kanununun 68 inci maddesinin (B) bendi hükümlerine göre değerlendirerek kendi kurumlarında ve diğer kurumlarda geçen süreleri dikkate alarak belirler. Bu sürelerin en az iki yılının atamanın yapılacağı kurumda geçmiş olması şartı aranır.” hükmüne yer verilmiştir.
Anılan Yönetmeliğe dayanılarak çıkarılan İçişleri Bakanlığı Memurlarının Nitelikleri ve Atanma Usulleri ile Görevde Yükselme Esaslarına Dair Yönetmeliğin 15.maddesinin iptali istenilen B/2 fıkrasında ise, şef olabilmek için; fakülte veya dört yıllık yüksekokul mezunları için dört, diğer yüksekokul mezunları için altı yıl İçişleri Bakanlığı merkez ve taşra teşkilatında çalışmış olmak şartı aranacağı öngörülmüştür.
Genel Yönetmeliğin, kurumların, atanılacak görevler için aranılacak hizmet sürelerini, kendi kurumlarında ve diğer kurumlarda geçen süreler dikkate alarak belirleyecekleri kuralı karşısında, davalı idarenin çıkardığı anılan Yönetmeliğin 15.maddesinin B/2 fıkrasında, şef olabilmek için, mezun olunan fakülte ve yüksek okula göre öngörülen dört ve altı yıllık hizmet süresinin tamamının kendi kurumunda geçirmiş olması şartının getirilmesi Genel Yönetmeliğe aykırılık oluşturmaktadır.
Öte yandan, davacının … Emniyet Müdürlüğü ile İçişleri Bakanlığı …nde geçen hizmet süresi bakımından Devlet Memurlarının Görevde Yükselme Esaslarına Dair Genel Yönetmeliğin 6.maddesinde aranılan koşuları taşıdığı anlaşılmakla, şeflik sınavına girebilmek için görevde yükselme eğitim kursuna katılması isteminin reddine ilişkin işlemde de hukuka uyarlık bulunmamıştır.
Açıklanan nedenlerle, dava konusu Yönetmeliğin 15. maddesinin B/2 fıkrasının ve görevde yükselme eğitim kursuna alınmama işleminin iptali gerektiği düşünülmektedir.

TÜRK MİLLETİ ADINA

Hüküm veren Danıştay Beşinci Dairesi’nce işin gereği düşünüldü:
Davalı Bakanlığın … Veri Hazırlama Kontrol İşletmeni olarak görev yapan davacı, şeflik sınavına girebilmek için görevde yükselme eğitim kursuna katılma talebinin reddine ilişkin 1.2.2000 günlü, 1835 sayılı Personel Genel Müdürlüğü işlemi ile, bu işlemin dayanağı olan ve davalı idareye başvurduğu tarih itibariyle, 27.10.1999 günlü, 23859 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe girmiş olan İçişleri Bakanlığı Memurlarının Nitelikleri ve Atanma Usulleri ile Görevde Yükselme Esaslarına Dair Yönetmeliğin 15. maddesinin B/2. fıkrasının; … Üniversitesi İşletme Fakültesi İşletme Bölümü mezunu olduğunu; 3.1.1993 tarihinde … Emniyet Müdürlüğü’nde genel idare hizmetleri sınıfında Sivil Memur olarak göreve başladığını; 15.9.1997 tarihinde İçişleri Bakanlığı’na aynı ünvanla naklen atandığını; halen, kesintisiz 7 yıl hizmeti olduğunu; dava konusu 1.2.2000 günlü işlem ile, Emniyet Genel Müdürlüğü’nde Sivil Memur olarak geçen 4,5 yıllık hizmet süresinin yok sayıldığını, oysa bu Genel Müdürlüğün de Bakanlığın bağlı kuruluşu olduğunu; sınava alınmaması halinde, 2 yıl sonra müdürlük ve uzmanlık sınavlarına giriş hakkını kazanması mümkün iken, ancak 6 yıl sonra bu hakkı elde edebileceğini, bu durumun, Anayasa’da öngörülen fırsat eşitliği ilkesine de aykırı olduğunu; öte yandan, Emniyet Genel Müdürlüğü, Türk idari yapısında başka bir bakanlığa bağlı olarak gösterilmediğine göre, dava konusu Yönetmeliğin ilgili maddesinin hukuka uygun olarak hazırlanmadığının da açık olduğunu öne sürerek iptalini istemektedir.
18.4.1999 günlü, 23670 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe giren Devlet Memurlarının Görevde Yükselme Esaslarına Dair Genel Yönetmeliğin “Kapsam” başlıklı 2. maddesinde, bu Yönetmeliğin, özel kanunlarındaki hükümler saklı kalmak kaydıyla genel ve katma bütçeli kurumlarda, 657 sayılı Devlet Memurları Kanunu’na tabi olarak çalışan Devlet memurlarından müdür ve daha alt görevlere görevde yükselme suretiyle atanacaklar hakkında uygulanacağı hükme bağlanmış; 15. maddesinin 1. fıkrasında ise, kurumların, bu Yönetmeliğin kapsamına giren görevlere atanacaklarda aranacak öğrenim düzeyi ile hizmet süresi ve alt görevlerde bulunma süresi, sicil ve disipline ilişkin şartlar ile bunlar için verilecek görevde yükselme eğitiminin ilanı, şekli, süresi, konuları, ağırlıkları ve bunlara ilişkin seçme kriterlerini, yapılacak sınavlara ilişkin usul ve esaslar ile bu konulara ilişkin diğer hususları, Devlet Personel Başkanlığı’nın olumlu görüşünü alarak çıkaracakları yönetmelikle düzenleyecekleri belirtilmiştir.
Görüldüğü üzere, yukarıda adı geçen Yönetmeliğin 15/1. maddesi ile, kurumlara, kendi görevde yükselme yönetmeliklerini çıkarma konusunda yetki verilmiş ve düzenleme yapılacak hususların çerçevesi de belirlenmiştir.
Dava konusu olayda, 15. maddesinin B/2. fıkrasının iptali istenilen İçişleri Bakanlığı Memurlarının Nitelikleri ve Atanma Usulleri ile Görevde Yükselme Esaslarına Dair Yönetmeliğin de bu yetki çerçevesinde çıkarıldığı anılan Yönetmeliğin 3. maddesinin incelenmesinden anlaşılmaktadır.
Dava konusu Yönetmeliğin “Diğer İçişleri Personelinin Nitelikleri, Atanmaları ve Görevde Yükselme Esasları Nitelikleri” başlığını taşıyan 15. maddesinin, davacının idareye başvurduğu tarihte yürürlükte olan ve davacı tarafından iptali istenilen B/2. fıkrası ile (21.5.2000 günlü, 24055 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan değişiklikte D/2. fıkrası olmuştur.), Şef olabilmek için; fakülte veya dört yıllık yüksekokul mezunları için dört, diğer yüksekokul mezunları için altı yıl İçişleri Bakanlığı merkez ve taşra teşkilatında çalışmış olmak şartı getirilmiştir.
Olayda, … Üniversitesi İşletme Fakültesi’nin 4 yıllık İşletme Bölümü mezunu olan davacının, … Emniyet Müdürlüğü’nde aday Sivil Memur olarak 4.1.1993 tarihinde göreve başladığı; 24.3.1994 tarihinde asaletinin onandığı; daha sonra, 15.9.1997 tarihinde İçişleri Bakanlığı …’ne Veri Hazırlama Kontrol İşletmeni olarak naklen atandığı; bu görevini yürütmekte iken, açılacak olan unvan yükselme sınavları öncesinde, şeflik sınavına girebilmek için görevde yükselme eğitim kursuna katılma istemiyle 27.1.2000 tarihinde davalı idareye başvurduğu; bu başvurusunun, adı geçen Yönetmeliğin yukarıda hükmü yazılı 15/B-2. maddesinde belirtilen “4 yıllık yüksekokul mezunları için gerekli olan 4 yıl merkez ve taşra teşkilatında çalışmış olmak şartını taşımadığı, Teşkilat’ta yaklaşık 3 yıldır görev yaptığının anlaşıldığı, bu nedenle 2000 yılında yapılması beklenen şeflik sınavına katılmasının mümkün olmadığı” belirtilmek suretiyle ve 1.2.2000 günlü, 1835 sayılı dava konusu işlemle reddedildiği, bakılan davanın da bunun üzerine açıldığı dosyanın incelenmesinden anlaşılmıştır.
Dava konusu Yönetmeliğin dayanağı olan Devlet Memurlarının Görevde Yükselme Esaslarına Dair Yönetmeliğin “Hizmet Süresi” başlıklı 6. maddesinin 1. ve 2. fıkralarında, “Devlet memurlarının görevde yükselme mahiyetindeki atamalarının yapılabilmesi için, kurumların çıkaracakları görevde yükselme yönetmeliğinde belirtilen süre kadar bulunduğu kurumda veya diğer kurumlarda alt görevlerde çalışmış olmaları şarttır.
Kurumlar, atanılacak görevin niteliği itibariyle aranacak hizmet sürelerini, Devlet Memurları Kanunu’nun 68’inci maddesinin (B) bendi hükümlerine göre değerlendirerek kendi kurumlarında ve diğer kurumlarda geçen süreleri dikkate alarak belirler. Bu sürelerin en az iki yılının atamanın yapılacağı kurumda geçmiş olması şartı aranır.” hükmüne yer verilmiştir.
Görüldüğü üzere anılan fıkralarda, kurumların, atanılacak görevin niteliği itibariyle aranacak hizmet sürelerini, kendi kurumlarında ve diğer kurumlarda geçen süreleri dikkate alarak belirleyecekleri açıkça vurgulanmış ve atamanın yapılacağı kurumda geçmesi gereken sürenin “alt” sınırı 2 yıl olarak belirlenmiştir.
Bu durumda, davalı idarece, Bakanlığın teşkilat yapısı ile şeflik görevinin önem ve özelliği de gözönünde bulundurularak, şef olabilmek için kurumda geçmesi gereken sürenin fakülte mezunları için 4 yıl olarak belirlenmesinde ve bu düzenlemeyi içeren dava konusu Yönetmeliğin 15. maddesinin B/2. fıkrasında genel yönetmeliğe ve hukuka aykırılık görülmemiştir.
Ancak, davacının … Emniyet Müdürlüğü ile İçişleri Bakanlığı Hukuk Müşavirliği’nde geçen hizmetleri nedeniyle dava konusu Yönetmeliğin 15/B-2.maddesinde fakülte mezunları için aranan 4 yıllık hizmet süresini tamamladığı ve ayrıca, davalı idareye başvurduğu tarih itibariyle her iki kurumda geçen yaklaşık 7 yıl hizmet süresinden en az 2 yılını atamanın yapılacağı kurumda, bir başka ifadeyle İçişleri Bakanlığı’nda geçirmiş olduğu da dikkate alındığında; davalı idarece, genel yönetmeliğin 6. madde hükmüne aykırı olarak, davacının Emniyet Genel Müdürlüğü bünyesinde geçmiş olan hizmet süresinin değerlendirmeye alınmaması suretiyle adı geçenin söz konusu başvurusunun reddi yolunda tesis edilen 1.2.2000 günlü, 1835 sayılı işlemde hukuka uyarlık bulunmamaktadır.
Açıklanan nedenlerle, davanın, 27.10.1999 günlü, 23859 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe giren İçişleri Bakanlığı Memurlarının Nitelikleri ve Atanma Usulleri ile Görevde Yükselme Esaslarına Dair Yönetmeliğin 15. maddesinin B/2. fıkrasının iptali istemine ilişkin kısmının reddine; buna karşılık, İçişleri Bakanlığı Personel Genel Müdürlüğü’nün 1.2.2000 günlü, 1835 sayılı işleminin iptaline; dava kısmen red-kısmen iptal şeklinde sonuçlanmış olduğundan, aşağıda dökümü gösterilen …- lira yargılama giderlerinin yarısı olan …- liranın davalı idareden alınarak davacıya verilmesine, diğer yarısının davacı üzerinde bırakılmasına, 30.4.2003 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.