5. Daire 1999/2129 E. , 2000/1994 K.
T.C.
D A N I Ş T A Y
BEŞİNCİ DAİRE
Esas No: 1999/2129
Karar No: 2000/1994
Temyiz İsteminde Bulunan (Davalı): Başbakanlık Gümrük Müsteşarlığı
Karşı Taraf: …
İsteğin Özeti : … İdare Mahkemesinin … günlü, E:…, K:… sayılı kararının dilekçede yazılı nedenlerle temyizen incelenerek bozulması isteminden ibarettir.
Savunmanın Özeti: Savunma verilmemiştir.
Danıştay Tetkik Hakimi: …
Düşüncesi: Davacı hakkındaki görevden uzaklaştırma tedbirinin sürdürülmesinde 657 sayılı Yasanın 140. maddesine aykırılık bulunmadığından, dava konusu işlemin iptali yolundaki İdare Mahkemesi kararının bozulması gerektiği düşünülmektedir.
Danıştay Savcısı: …
Düşüncesi: 657 sayılı Devlet Memurları Kanununun 137.maddesinde, Görevden uzaklaştırmanın Devlet kamu hizmetlerinin gerektirdiği hallerde görevi başında kalmasında sakınca görülecek devlet memurları hakkında alınan bir tedbir olduğu, 145.maddesinde de görevden uzaklaştırmanın bir ceza kovuşturması icabından olduğu takdirde, ilgilinin durumunun her iki ayda bir yetkili amirince incelenerek, göreve dönüp dönmemesi hakkında karar verileceği hükmü yer almıştır.
Davacı hakkında açılan bir davada beraat ederek göreve başlamışsada, hakkında 1987-1989 yıllarına ilişkin gümrük işlemlerini kapsayan soruşturmalar sonucu, … Ağır Ceza Mahkemesinin …, …, … esasına kayıtlı davaların devam etmesi, aynı mahkemede … Cumhuriyet Başsavcılığının 1.5.1995 günlü Hz. …, E: … sayılı istem ile bir davanın açılmış olması, ayrıca hakkında birden fazla 1918 sayılı Kanunun 36, 27. ve 26.maddelerine göre işlem yapılmak üzere soruşturma raporları düzenlenmiş olması sebebiyle 23.9.1997 tarihli olurla yeniden görevden uzaklaştırılmasına karar verildiği ve ceza davalarındaki gelişmelere göre davacının durumunun iki ayda bir incelenerek görevine dönüp dönmemesi hakkında karar verildiği dosyanın incelenmesinden anlaşılmıştır.
Davacı hakkında verilmiş olan görevden uzaklaştırma kararı, gümrük işlemlerindeki birtakım usulsüz ve yolsuz işlemlere dayalı olduğundan, ilgilinin görev yerinin değiştirilerek yeniden işe başlatılmasında kamu yararı ve hizmet gereği bulunmadığı gibi, soruşturmaların ve ceza davalarının geç sonuçlanması sebebiyle, geçici görevden uzaklaştırma süresinin uzamış olmasında idareye bir kusur yüklenemeyeceği de açıktır.
Bu durumda, davacının devam eden ceza kovuşturması sebebiyle görevinden uzaklaştırılmasına ve bu tedbirin kaldırılması yolundaki başvurunun reddine ilişkin işlemde hukuka aykırılık bulunmadığı halde, davacının başka yere atanmış olması gerekçesiyle dava konusu işlemi iptal eden idare mahkemesi kararında hukuki isabet bulunmamaktadır.
Açıklanan nedenle, davalı idare temyiz isteminin kabulü ile, idare mahkemesi kararının bozulmasının uygun olacağı düşünülmektedir.
TÜRK MİLLETİ ADINA
Hüküm veren Danıştay Beşinci Dairesince dosyanın tekemmül ettiği görülerek yürütmenin durdurulması istemi hakkında karar verilmeksizin işin gereği düşünüldü:
… Gümrükler Başmüdürlüğünde Muayene Memuru olan davacı, … Gümrükleri Başmüdürlüğüne atandıktan sonra görevden uzaklaştırılmasına ilişkin 23.9.1997 günlü işlemin iptali istemiyle dava açmıştır.
… İdare Mahkemesinin … günlü, E:…, K:… sayılı kararıyla; 657 sayılı Yasanın 137. maddesinde görevden uzaklaştırmanın kamu hizmetlerinin yürütülmesinde görevi başında bulunmasında sakınca görülen Devlet memurları hakkında uygulanacak ihtiyati bir tedbir olarak tanımlandığı; görülen lüzum üzerine suç veya suçların işlendiği iddia edilen … Gümrük Başmüdürlüğünden … Gümrükleri Başmüdürlüğüne naklen atanan davacının, artık hakkındaki soruşturmaları veya yargılamaları, görevinin başında bulunmaması nedeniyle olumsuz yönde etkilenmesinin söz konusu olamayacağından idarece davacının görevden uzaklaştırılması yönünde kullanılan takdir yetkisinin hizmet gereklerine uygun bulunmadığı, mevzuata uygun olmadığı gerekçesiyle dava konusu işlem iptal edilmiştir.
Davalı idare; davacı daha önce görevden uzaklaştırılmasına ilişkin bir olaydan beraat etmesi nedeniyle … İdare Mahkemesinin iptal kararı ile görevine iade edilmiş ise de; aynı türden bir çok davası bulunduğundan ve yargılamalar devam ettiğinden yeniden görevden uzaklaştırıldığını, esasen adıgeçenin görevine iadesine sebep olan davada verilen iptal kararının Danıştay Beşinci Dairesince bozulduğunu, 657 sayılı Yasanın 144. maddesine göre görevden uzaklaştırma tedbirinin kaldırılması konusunda idareye takdir yetkisi tanındığını öne sürmekte ve İdare Mahkemesi kararının temyizen incelenerek bozulmasını istemektedir.
657 sayılı Yasanın 137. maddesinde, görevden uzaklaştırmanın, Devlet kamu hizmetlerinin gerektirdiği hallerde, görevi başında kalmasında sakınca görülecek Devlet memurları hakkıda alınan ihtiyati bir tedbir olduğu belirtildikten sonra; 140. maddesinde, haklarında mahkemelerce cezai kovuşturma yapılan Devlet memurlarının da görevden uzaklaştırılabilecekleri öngörülmüştür. Anılan Yasanın 143. maddesinin (b) bendinde yargılanmanın men’ine ve beraatine karar verilen Devlet Memurları için alınmış olan görevden uzaklaştırma tedbirinin kaldırılacağı hükme bağlandıktan sonra; 145. maddede de, görevden uzaklaştırmanın bir ceza kovuşturması icabından olduğu takdirde ilgilinin durumunun her iki ayda bir yetkili amirince incelenerek, göreve dönüp dönmemesi hakkında karar verileceği düzenlenmiştir.
… Gümrükler Başmüdürlüğünde Muayene Memuru olan davacının 1987-1988 yıllarına ilişkin dönemde yapılan gümrük işlemlerini kapsayan soruşturma nedeniyle 1989 yılında görevden uzaklaştırıldığı, görevden uzaklaştırma tedbirinin kaldırılarak 657 sayılı Yasanın 143/b maddesi uyarınca görevine başlatılması için idareye yaptığı başvurunun reddi üzerine bu işlemin iptali istemiyle açtığı davada verilen iptal kararının Danıştay Beşinci Dairesinin 23.12.1997 günlü, E:1997/1995, K:1997/3238 sayılı kararıyla bozulduğu, İdare Mahkemesince verilen iptal kararı üzerine davacının … Gümrükleri Başmürdürlüğüne 17.9.1997 günlü onayla atandığı, ancak aynı türden bir çok davası bulunması nedeniyle yeniden 23.9.1997 günlü dava konusu işlemle görevden uzaklaştırıldığı dosyanın incelenmesinden anlaşılmaktadır.
Davacının görevden uzaklaştırılmasına neden olan ve 1987-1988 yıllarına ilişkin dönemde yapılan gümrük işlemlerini kapsayan 1.6.1989 günlü ve 2 sayılı soruşturma raporu sonucunda, davacı ile diğer ilgililer hakkında ceza davası açıldığı, bu dava devam ederken anılan döneme ilişkin gümrük işlemleri nedeniyle değişik tarihlerde başlatılan başka soruşturmalar sonucu davacının da kusurlandırıldığı, yeni soruşturma raporlarının düzenlendiği ve bu soruşturma raporları konularının yargıya intikal ettirildiği ve raporlarda yer alan hususların halen devam etmekte olan ceza davalarının konusunu teşkil ettiği gerekçesiyle yeniden dava konusu işlemle görevinden uzaklaştırıldığı dosyadaki belgelerin incelenmesinden anlaşılmaktadır.
13.12.1989 günlü ve 2 sayılı soruşturma raporu üzerine … Ağır Ceza Mahkemesinde açılan davada, davacının beraatine ilişkin olarak verilen kararın … Ceza Dairesinin 22.1.1996 günlü kararıyla onanması üzerine davacı, görevden uzaklaştırılmasına dair kararın kaldırılması amacıyla idareye başvurmuş, istemin reddi üzerine açtığı davada verilen iptal kararı üzerine göreve iade edildikten 6 gün sonra yeniden görevinden uzaklaştırılmış ise de, adıgeçen hakkındaki ilk kez görevden uzaklaştırma kararının ceza kovuşturması nedenine dayanılarak alınmış olması, anılan beraat kararının varlığına karşın açılan diğer ceza davalarının görülmekte bulunması, yargılandığı fiillerin niteliği ve göreve iadesi sonucunu doğuran iptal kararının Danıştay Dairesince bozulması hususları gözönüne alındığında; davacının yeniden görevden uzaklaştırılmasına ilişkin işlemde Yasa hükümlerine aykırılıktan sözedilemiyeceği açıktır. Bu nedenle davanın reddi gerekirken dava konusu işlemin iptaline karar verilmesinde hukuki isabet görülmemiştir.
Açıklanan nedenlerle, davalı idarenin temyiz isteminin kabulüyle, … İdare Mahkemesinin … günlü, E:…, K:… sayılı kararının 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanununun 49. maddesinin 1/b fıkrası uyarınca bozulmasına, aynı maddenin 3622 sayılı Yasa ile değişik 3. fıkrası gereğince ve yukarıda belirtilen hususlar gözetilerek yeniden bir karar verilmek üzere dosyanın adı geçen Mahkemeye gönderilmesine, 29.6.2000 tarihinde oybirliği ile karar verildi.