5. Daire 1997/1818 E. , 2000/1472 K.
T.C.
D A N I Ş T A Y
BEŞİNCİ DAİRE
Esas No: 1997/1818
Karar No: 2000/1472
Davacı: …
Davalılar: 1- Maliye Bakanlığı
2- … Valiliği
Davanın Özeti: … Vergi Dairesi Müdürlüğünde Yoklama Memuru olarak görev yapan davacı, gelir ve vergi dairesi müdür yardımcılığı sınavına katılmak için yaptığı başvurunun reddine ilişkin 7.1.1997 günlü, 45 sayılı işlemin ve bu işlemin dayanağı olan Maliye ve Gümrük Bakanlığı Personeli Atama ve Görevde Yükselme Yönetmeliğinin 14. maddesinin E/b. fıkrasının iptalini istemektedir.
Maliye Bakanlığının Savunmasının Özeti: Dava konusu Yönetmeliğin 14. maddesinin davacı tarafından iptali istenen E/b. fıkrasının, aynı maddenin E/a. fıkrasında hizmet süreleri ile ilgili olarak maliye kursu mezunları aleyhine getirilmiş olan düzenlemeyi telafi edecek nitelikte olduğu, aksi durumun eşitsizlik yaratacağı; Yönetmelikte tamamen hizmet gereklerinin ve kariyer-liyakat ilkelerinin esas alındığı; bu suretle Bakanlık personelinin atanma ve görevde yükselmelerinin belirli koşullara bağlanmasının hedeflendiği; belirtilen nedenlerle davanın reddi gerektiği savunulmuştur.
… Valiliğinin Savunmasının Özeti: Valiliğin husumet mevkiinden çıkarılması ve husumetin Maliye Bakanlığına yöneltilmesi gerektiği; öte yandan, dava konusu Yönetmeliğin en önemli amaçlarından birinin, kariyer ve liyakat ilkelerine uygun olarak Bakanlık personeline yükselme imkanı getirmek olduğu; mesleki eğitim kursu ile maliye kursunda öğrenim görerek başarılı olmaları sonucunda sertifika alan ilgililerin iyi yetişmiş personel konumunda oldukları; sözkonusu personeli şeflik sınavına tabi tutmanın, anılan kurslara girebilmek için yapılan sınavları ve eğitim süresince verilen dersleri ve sınav sonuçlarını gözardı etmek anlamına geleceği; kurs mezunu olmayanlara, sadece yüksek okul mezunu oldukları için kurs mezunları gibi doğrudan müdür yardımcılığı sınavına müracaat hakkı tanınmasının, mesleki eğitim ile maliye kursu eğitim ve sınavlarının gözardı edilmesi anlamına geleceği; belirtilen nedenlerle davanın reddi gerektiği yolundadır.
Danıştay Tetkik Hakimi: …
Düşüncesi: Davacı tarafından iptali istenilen Ynetmelik maddesinde ve buna dayalı olarak tesis edilen … Defterdarlığı işleminde kariyer ve liyakat ilkeleri açısından hukuka aykırılık bulunmadığından, haklı dayanaktan yoksun olan davanın reddine hükmedilmesi gerektiği düşünülmüştür.
Danıştay Savcısı: …
Düşünces: Vergi Dairesinde yoklama memuru olarak görev yapan davacı, gelir ve vergi dairesi müdür yardımcılığı görevlerine atanacak olanların seçimiyle ilgili olarak 25.1.1997 tarihinde yapılacak sınava katılma isteminin reddine ilişkin … Valiliği işlemi ile bu işlemin dayanağı olan Maliye ve Gümrük Bakanlığı Personeli Atama ve Görevde Yükselme Yönetmeliğinin 14 ncü maddesinin E/b bendinin iptali isteğiyle dava açmıştır.
Dava konusu edilen Yönetmelik maddesi (F) hizmet grubunda en az bir yıl, (G) hizmet gurubunda veya çözümleyici ve programcı olarak en az üç yıl çalışmış olmak,
Maliye kursu mezunları için (F) ve (G) hizmet guruplarında çalışma şartı aranmaz” hükmünü taşımaktadır.
Davacı, maliye kursu mezunları için (F) ve (G) hizmet gruplarında çalışma şartı aranmamasının eşitlik ilkesine aykırı olduğunu öne sürmektedir.
Dava konusu yönetmeliğin Hizmet Gruplarına Atanma Şartları başlığını taşıyan 14 üncü maddesinin, (E) hizmet grubuna atanmayı düzenleyen (b) fıkrasında ” (F) hizmet grubunda en az bir yıl, (G) hizmet grubunda veya çözümleyici ve programcı olarak en az üç yıl çalışmış olmak” şartı aranmış, Maliye kursu mezunları için bu iki hizmet grubunda çalışma şartı aranmamıştır.
657 sayılı yasanın 41 inci maddesi ile idarelere, bir sınıfta belli görevlere atanacaklar için belirli bazı şartlar arama konusunda düzenleme yetkisi tanınmıştır.
Bu yetkiye dayanılarak ve sınırlı sayıda bulunan kadrolara liyakatlı elemanlar atanmasını sağlamak üzere sınav koşulu getirilmesinin yanı sıra sınava katılacaklar için belirli hizmet süresinin aranmasında hukuka aykırılık görülmemektedir. Öte yandan, mesleki eğitim kursu niteliğinde bulunan ve 2 yıl süreli olan Maliye Kursu mezunları için (F) ve (G) hizmet gruplarında çalışma koşulu aranmamasında eşitlik ilkesine aykırılık bulunmamaktadır.
Açıklanan nedenlerle, hukuki dayanaktan yoksun bulunan davanın reddi gerektiği düşünülmektedir.
TÜRK MİLLETİ ADINA
Hüküm veren Danıştay Beşinci Dairesince davalı idarelerden … Valiliğinin husumet itirazı yerinde görülmeyerek işin gereği düşünüldü:
… Vergi Dairesi Müdürlüğünde Yoklama Memuru olarak görev yapan davacı, gelir ve vergi dairesi müdür yardımcılığı sınavına katılmak için yaptığı başvurunun reddine ilişkin 7.1.1997 günlü, 45 sayılı işlemin ve bu işlemin dayanağı olan Maliye ve Gümrük Bakanlığı Personeli Atama ve Görevde Yükselme Yönetmeliğinin 14. maddesinin E/b. fıkrasının; bu düzenlemenin 4 yıllık yükseköğrenimi bitirenlerin aleyhine eşitsizliğe yol açtığını; Yönetmelik incelendiğinde, 4 yıllık yükseköğrenim mezunlarına aslında öncelik tanındığının görüleceğini; ancak, dava konusu hüküm ile bunun tam tersi yapılarak, maliye kursu mezunlarına öncelik tanınmak suretiyle eşitlik ilkesine aykırı bir durum oluştuğunu; Yönetmeliğinin 14/E-b. maddesindeki düzenlemenin, 657 sayılı Yasada belirtilen kariyer ilkesine de aykırılık arzettiğini; maliye kursunu bitirenlerin (F) ve (G) hizmet gruplarında çalışmaları ile edinecekleri bilgi ve beceriyi kurs süresince öğrenmiş sayıldıklarının kabul edilemeyeceğini öne sürerek iptalini istemektedir.
13.7.1993 günlü, 21636 Mükerrer sayılı Resmi Gazetede yayımlanan 484 sayılı K.H.K. ile Maliye ve Gümrük Bakanlığının Teşkilat ve Görevleri Hakkında Kanun Hükmünde Kararnamede değişiklik yapılmış; bu KHK’nin geçici 3. maddesinde, “Bu Kanun Hükmünde Kararnamede öngörülen tüzük ve yönetmelikler yürürlüğe girinceye kadar, mevcut tüzük ve yönetmeliklerin, bu Kanun Hükmünde Kararnameye aykırı olmayan hükümlerinin uygulanmasına devam olunur.” hükmüne yer verilmiştir. Bu maddede öngörülen tüzük ve yönetmelikler henüz yürürlüğe konulmamış bulunduğundan, Maliye Bakanlığı personelinin atama ve görevde yükselmelerinde, 12.11.1992 günlü, 21403 sayılı Resmi Gazetede yayımlanan Maliye ve Gümrük Bakanlığı Personeli Atama ve Görevde Yükselme Yönetmeliği hükümlerinin uygulanacağı açıktır.
Maliye ve Gümrük Bakanlığı Personeli Atama ve Görevde Yükselme Yönetmeliğinin 5. maddesiyle hizmetin gerekleri ile liyakat ve kariyer ilkeleri esas alınarak hizmet grupları üç ana hizmet grubu ve kendi içinde alt hizmet grupları şeklinde düzenlenmiş ve Bakanlık Personeli için 657 sayılı Devlet Memurları Kanununa ve 178 sayılı Maliye ve Gümrük Bakanlığının Teşkilat ve Görevleri Hakkında Kanun Hükmünde Kararnameye uygun hiyerarşik bir yapı getirilmiş, aynı Yönetmeliğin 14. maddesinde ise, hizmet gruplarına atanma şartları belirlenmiştir.
Bu maddenin I. kısmının (E) hizmet grubu bölümünün (b) bendinde; (E) hizmet grubuna atanmak için (F) hizmet grubunda en az bir yıl, (G) hizmet grubunda veya çözümleyici ve programcı olarak en az 3 yıl çalışmış olmak koşulu getirilmiş, maliye kursu mezunları için bu iki hizmet grubunda çalışmış olma koşulu aranmamıştır.
657 sayılı Devlet Memurları Kanununun 41. maddesi ile idarelere, bir sınıfta belli görevlere atanabilmek veya bu görevlerde belli derecelere yükselebilmek için özel şartlar getirme konusunda düzenleme yetkisi tanınmıştır.
Öte yandan, dava konusu Yönetmeliğin “Amaç” başlıklı 1. maddesinde; “Bu Yönetmeliğin amacı, hizmetin gerekleri ile liyakat ve kariyeri esas alarak Maliye ve Gümrük Bakanlığı personelinin atanmaları ile görevde yükselmelerini belli kurallara bağlamak, verimliliği arttırmaktır.” hükmüne yer verilmiştir.
Dava konusu edilen Yönetmelik hükmünün, amaç maddesiyle getirilen esaslar ve 657 sayılı Yasanın 41. maddesiyle idareye tanınan düzenleme yetkisi çerçevesinde incelenmesinden, bu hükmün, hizmetin gerekleri ile liyakat ve kariyer ilkelerine aykırı olmadığı sonucuna varılmıştır.
Maliye kursu mezunları için (F) ve (G) hizmet gruplarında çalışma şartının aranmamış olması, maliye kursunu bitiren personele avantaj sağlar gibi görünmekte ise de; (E) hizmet grubuna atanma şartlarını düzenleyen bölümün (a) bendinde 4 yıllık fakülte mezunlarının 7 yıl hizmetlerinin bulunması yeterli görülmekte iken, maliye kursu mezunlarının 8 yıl çalışmış olmaları esası getirilerek eşitliğe uygun hareket edilmiştir.
Bu duruma göre, alt hizmet gruplarında liyakat ve kıdem kazanmış olanların üst hizmet gruplarına yükseltilmeleri ve böylece kamu hizmetinin daha verimli bir şekilde yürütülmesi amacıyla getirildiği anlaşılan Yönetmelik hükmünde ve davacının sınava katılmak için yaptığı başvurunun bu maddede aranılan şartları taşımadığından bahisle reddi yolundaki 7.1.1997 günlü, 45 sayılı işlemde hukuka aykırılık görülmemiştir.
Açıklanan nedenlerle, yasal dayanaktan yoksun bulunan davanın reddine, yargılama giderlerinin davacı üzerinde bırakılmasına, noksan yatırılan …- lira posta pulu ücretinin davacıya tamamlattırılmasına, 9.5.2000 tarihinde oybirliği ile karar verildi.