Danıştay Kararı 5. Daire 1997/112 E. 1999/3143 K. 25.10.1999 T.

5. Daire         1997/112 E.  ,  1999/3143 K.
T.C.
D A N I Ş T A Y
BEŞİNCİ DAİRE
Esas No: 1997/112
Karar No: 1999/3143

Davacı: …
Davalılar: 1- Maliye Bakanlığı
2- Köy Hizmetleri Genel Müdürlüğü
Vekili: …

Davanın Özeti: … Köy Hizmetleri İl Müdürlüğünde Ziraat Mühendisi olarak görev yapan davacı, kendisine giyecek yardımı yapılması için yaptığı başvurusunun reddi yolunda tesis edilen 7.12.1994 günlü işlem ile bu işlemedayanak oluşturan Maliye ve Gümrük Bakanlığı Bütçe ve Mali Kontrol Genel Müdürlüğünün Giyecek yardımının uygulanmasına ilişkin 13.4.1992 günlü ve 32572 sayılı işleminin (2) nolu kısmının iptali istemiyle dava açmıştır.

Savunmaların Özeti: Köy Hizmetleri Genel Müdürlüğünce, davanın Maliye Bakanlığı husumetiyle görülmesi gerektiği; Maliye Bakanlığınca ise dava konusu uşlemin Memurlara Yapılacak Giyecek Yardımı Yönetmeliğine ekli dipnotun (B) sırasında, bu yönetmeliğe ekli II sayılı cetvelin Teknik Hüzmetler Sınıfına ait bölümün 2. sırasında belirtilen “Arazide çalışanlar” ibaresinin, yıllık çalışma programları çerçevesinde aynı yıl içerisinde en az üç aylık süre ile fiilen arazide görev yapılmasını ifade etmekte olduğu, bu hükümle sürekli ve kesintisiz olarak arazide bilfiil çalışanlara giyecek yardımı verilmesinin amaçlandığı öne sürülerek haklı dayanaktan yoksun bulunan davanın reddi gerektiği savunulmaktadır.

Danıştay Tetkik Hakimi: …
Düşüncesi: Yönetmelik hükmünü açıklama iddiasını taşımakla beraber kendisi yönetmeliğe aykırı olan Bakanlık işlemi ile bu işlemin gerekçe gösterilmesi suretiyle … Köy Hizmetleri İl Müdürlüğünce tesis edilen işlemi iptali gerektiği düşünülmektedir.

Danıştay Savcısı: …
Düşüncesi: … Köy Hizmetleri İl Müdürlüğünde teknik hizmetler sınıfında ziraat mühendisi olarak çalışan davacı giyim yardımından yararlandırılması yolundaki 26.10.1994 günlü başvurusunun reddine ilişkin 7.12.1994 günlü Köy Hizmetleri Genel Müdürlüğü işleminin ve bu işlemin dayanağı olan Maliye ve Gümrük Bakanlığı Bütçe ve Mali Kontrol Genel Müdürlüğünün 13.4.1992 günlü ve 32572 sayılı yazısında yer alan ve giyecek yardımı verilmesi için arazide üç ay sürekli ve kesintisiz çalışmanın gerekli bulunduğu yolundaki ibarenin iptalini istemektedir.
657 sayılı Devlet Memurları Kanununun giyecek yardımı başlıklı 211. maddesinde yer alan hükme dayanılarak çıkarılan ve 9.10.1991 tarih ve 21016 sayılı Resmi Gazetede yayımlanarak 1.1.1992 tarihinde yürürlüğe giren Memurlara Yapılacak Giyecek Yardımı Yönetmeliğine Ekli dip not (B) maddesinde bu Yönetmeliğe ekli II sayılı cetvelin Teknik Hizmetler Sınıfına ait bölümünün 2. sırasında belirtilen (Arazide çalışanlar) ibaresinin yıllık çalışma programları çerçevesinde aynı yıl içerisinde en az toplam 3 ay süre ile fiilen arazide görev yapmayı ifade ettiği hükme bağlanmış olmasına karşın davacının giyecek yardımından yararlandırılmaması yolundaki işlemin dayanağı olan ve Maliye ve Gümrük Bakanlığınca yayımlanan Memurlara Yapılacak Giyecek Yardımı Yönetmeliğinin Uygulanmasına ilişkin Genel Yazının 2. kısmında, Yönetmelikte yer alan arazide çalışanlar ibaresinin yıllık çalışma programları çerçevesinde sürekli ve kesintisiz olarak aynı yıl içerisinde en az toplam üç ay süre ile fiilen arazide görev yapılmasını ifade ettiği belirtilmiştir.
Bu durum karşısında, Yönetmelikteki hükme aykırı olarak Maliye ve Gümrük Bakanlığınca yapılan düzenlemede hukuka uyarlık görülmediğinden davanın kabulü ile davaya konu genel yazıda yer alan ve arazide çalışanlar ibaresinin kesintisiz ve sürekli olarak aynı yıl içerisinde üç ay bilfiil çalışmayı ifade ettiği yolundaki ibarenin ve davacının bu yazıya dayanılarak arazide kesintisiz ve sürekli olarak çalışmadığından bahisle giyim yardımından yararlandırılmamasına ilişkin işlemin iptaline karar verilmesinin uygun olacağı düşünülmektedir.

TÜRK MİLLETİ ADINA

Hüküm veren Danıştay Beşinci Dairesince; davacının giyecek yardımına ilişkin Köy Hizmetleri Genel Müdürlüğünde varolan farklı uygulamalara değinen ikinci dilekçesinde yer alan; işlemin iptalini değil ve fakat eşit uygulanmasını istediği yönündeki ifadesi, daha sonra verdiği dilekçelerin içeriğinin de dikkate alınması suretiyle adıgeçen tarafından amacının açıklanması doğrultusunda yapılmış bir beyan olarak kabul edilerek ve ayrıca davacının davadan feragat ettiği yolunda bir ifadenin dosyada yer almadığı görülerek işin esasına geçildi.
Davacı, Maliye ve Gümrük Bakanlığı Bütçe ve Mali Kontrol Genel Müdürlüğünün “Giyecek yardımının uygulanması”na ilişkin 13.4.1992 günlü ve 32572 sayılı işlemin (2) nolu kısmının; Memurlara Yapılacak Giyecek Yardımı Yönetmeliğine aykırı olduğunu, sözkonusu yönetmelikte giyecek yardımının yapılması için arazide bulunulması gerektiği belirtilen üç aylık sürenin “kesintisiz veya sürekli” olması gerektiği gibi ifadelerin bulunmadığı, esasen üç ay arazide sürekli ve kesintisiz olarak çalışılmasının insan haklarına da aykırı olduğunu öne sürerek bu işlemin ve buna dayanan … Köy Hizmetleri İl Müdürlüğünün 7.12.1994 günlü işleminin iptalini istemektedir.
657 sayılı Devlet Memurları Kanununun “giyecek yardımı” başlıklı 211. maddesinde yer alan “Devlet memurlarının hangilerinin ne şekilde giyecek yardımından faydalanacakları Maliye Bakanlığı ile Başbakanlık Devlet Personel Başkanlığının birlikte hazırlayacakları bir yönetmelik ile tespit olunur.” hükmü uyarınca hazırlanan Memurlara Yapılacak Giyecek Yardımı Yönetmeliği 9.10.1991 tarih ve 21016 sayılı Resmi Gazetede yayımlanarak 1.1.1992 tarihinde yürürlüğe girmiştir. Söz konusu Yönetmeliğe ekli sınıfları esas alınarak giyecek yardımı yapılacak personeli ve verilecek giyim eşyasını gösteren II Sayılı Cetvelin teknik hizmetler sınıfına ait bölümün 2 nci sırasında belirtilen (Arazide çalışanlar) ibaresinin, yıllık çalışma programları çerçevesinde aynı yıl içerisinde en az toplam 3 ay süre ile fiilen arazide görev yapılmasını ifade ettiği, yine aynı Yönetmeliğin Dip Not (B) bölümünde açıklanmıştır.
Maliye ve Gümrük Bakanlığı Bütçe ve Mali Kontrol Genel Müdürlüğünün “Giyecek Yardımının Uygulanması” konulu 13.4.1992 günlü ve 32572 sayılı işleminin (2) nolu kısmında ise; Yönetmelikte belirtilen (arazide çalışanlar) ibaresi ile, yıllık çalışma programları çerçevesinde aynı yıl içinde en az toplam üç ay süre ile fiilen arazide görev yapılmasının ifade edilmekte olduğu, bu hükümle sürekli ve kesintisiz olarak arazide bilfiil çalışanlara giyecek yardımı verilmesinin amaçlandığı belirtilerek, uygulamanın buna göre yapılması gerektiği belirtilmiştir.
Görüldüğü üzere, yukarıda anılan yönetmelikte teknik hizmetler sınıfında yıllık çalışma programları çerçevesinde aynı yıl içerisinde en az toplam 3 ay süre ile fiilen arazide görev yapanlara giyecek yardımı yapılması öngörülmüş iken, Yönetmelik hükmünün açıklanması amacını taşıyan dava konusu Bakanlık işlemi ile söz konusu üç aylık sürenin “sürekli ve kesintisiz” olması gerektiği belirtilerek Yönetmelik hükmü sınırlandırılmış olmaktadır. Oysa, üst normlara aykırı olarak işlem tesis edilemeyeceği hukukun genel ilkelerindendir.
Dolayısıyla, arazide geçecek üç aylık sürenin nitelendirilmesi görüntüsü altında ilgili yönetmelik hükmüne aykırı olarak tesis edildiği anlaşılan dava konusu Bakanlık işleminde ve bu işleme dayanarak adıgeçene giyecek yardımı yapılamayacağına ilişkin … Köy Hizmetleri İl Müdürlüğünün 13.4.991 günlü işleminde hukuka uyarlık bulunmamaktadır.
Açıklanan nedenlerle, dava konusu Maliye ve Gümrük Bakanlığı Bütçe ve Mali Kontrol Genel Müdürlüğünün 13.4.1992 günlü işlemi ile … Köy Hizmetleri İl Müdürlüğünün 7.12.1994 günlü işlemin iptaline, aşağıda dökümü gösterilen …-lira yargılama giderinin davalı idareden alınarak davacıya verilmesine, posta pulu ücretinden eksik yatırılan …-liranın davacıya tamamlattırılmasına, 25.10.1999 tarihinde oybirliği ile karar verildi.