5. Daire         1996/976 E.  ,  1999/1655 K.
T.C.
D A N I Ş T A Y
BEŞİNCİ DAİRE
Esas No: 1996/976
Karar No: 1999/1655

Temyiz İsteminde Bulunan (Davalı): … Büyükşehir Belediye Başkanlığı
Vekili: …
Karşı Taraf: …

İsteğin Özeti: … İdare Mahkemesinin … günlü, E:…, K:… sayılı kararının dilekçede yazılı nedenlerle temyizen incelenerek bozulması isteminden ibarettir.

Savunmanın Özeti: Savunma verilmemiştir.

Danıştay Tetkik Hakimi: …
Düşüncesi: Dava dosyasının ve davacının hizmet cetvelinin incelenmesinden, adıgeçenin Daire Başkanlığı görevinden alınarak Şef kadrosuna atanması yolunda tesis edilen işlemde 657 sayılı Yasanın 76. maddesi ile kamu yararı ve hizmet gereklerine aykırılık bulunmadığı anlaşılmaktadır.
Bu itibarla davalı idarenin temyiz isteminin kabulü ile İdare Mahkemesi kararının bozulması gerekeceği düşünülmüştür.

Danıştay Savcısı: …
Düşüncesi: Temyiz dilekçesinde öne sürülen hususlar, 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanununun 49. maddesinin 1.fıkrasında belirtilen nedenlerden hiçbirisine uymayıp idare mahkemesince verilen kararın dayandığı hukuki ve yasal nedenler karşısında anılan kararın bozulmasını gerektirir nitelikte görülmemektedir.
Açıklanan nedenlerle temyiz isteminin reddiyle idare mahkemesi kararının onanmasının uygun olacağı düşünülmektedir.

TÜRK MİLLETİ ADINA

Hüküm veren Danıştay Beşinci Dairesince işin gereği düşünüldü:
Davacı, … Büyükşehir Belediyesi İşletme ve İştirakler Daire Başkanlığı görevinden alınarak Sosyal Hizmetler Dairesi Başkanlığına Şef olarak atanmasına ilişkin 26.4.1994 günlü işlemin iptali ve bu nedenle yoksun kaldığı özlük haklarının yasal faiziyle birlikte tazminine hükmedilmesi istemiyle dava açmıştır.
… İdare Mahkemesinin … günlü, E:…, K:… sayılı kararıyla, 657 sayılı Devlet Memurları Kanununun 76.maddesinde, kurumların görev ve ünvan eşitliği gözetmeden kazanılmış hak aylık dereceleriyle memurları bulundukları kadro derecelerine eşit veya 68 inci maddedeki esaslar çerçevesinde daha üst, kurum içinde aynı veya başka yerlerdeki diğer kadrolara naklen atayabilecekleri hükmüne yer verildiği; davacının 17.10.1980 tarihinde … İktisadi ve Ticari İlimler Akademisi Bankacılık ve Sigortacılık Yüksek Okulundan mezun olduğu, 20.6.1979-30.6.1989 tarihleri arasında … Bankası … Şubesinde memur olarak görev yaptığı, 23.6.1989 tarihinden 1.6.1990 tarihine kadar davalı Belediyede işçi statüsünde çalıştıktan sonra, Belediyenin 657 sayılı Yasaya tabi eleman ihtiyacının karşılanması amacıyla belediye bünyesinde 1475 sayılı Yasaya tabi olarak görev yapan işçi personel arasında yapılan yeterlik sınavında başarılı olarak 1.6.1990 günlü olurla 9. derecenin 1. kademesinden memur kadrosuna atandığı, … Bankasında geçen hizmetinin 8 yıl, 8 ay, 19 günlük süresi 217 sayılı KHK uyarınca değerlendirilerek 657 sayılı Yasanın 76 ve 68/B maddeleri gereğince 21.12.1990 günlü olurla Sosyal Hizmetler Daire Başkanlığı Toptancı Hal Şube Müdürlüğüne 3. derece kadrolu Şube Müdürü olarak atandığı ve 22.5.1993 günlü olurla vekaleten atandığı 1. dereceli İşletme ve İştirakler Dairesi Başkanlığı kadrosuna, 21.7.1993 tarihli işlemle asaleten atandığı ve dava konusu işlemin tesisine kadar bu görevde kaldığının anlaşıldığı, bu durumda davacının 2300 ek göstergeli 1. dereceli kadroya atandığı 21.7.1993 tarihi itibariyle belirtilen kurumlarda memur statüsünde fiilen çalıştığı sürenin 11 yıl, 10 ay, 9 gün olduğu ve böylece 68/B. maddesinin (b) bendinde 1. ve 2. derece görevlerden ek göstergesi 2400 (650) den az olanlara atama koşulu olarak kabul edilen 10 yıllık süreyi doldurmuş olduğu, öte yandan, davacının görevinden alınmasını haklı kılacak görevini yürütmekte başarısız olduğuna ilişkin idarece yapılmış herhangi bir somut belirlemenin bulunmadığının anlaşıldığı, bu durumda tesis edilen naklen atama işleminde hukuka uyarlık bulunmadığı gerekçesiyle dava konusu işlem iptal edilerek, bu nedenle yoksun kaldığı özlük ve parasal haklarının yasal faiziyle birlikte davacıya ödenmesine hükmedilmiştir.
Davalı idare, davacının memuriyet süresini ve intibaklarını gösterir belgeler incelendiğinde 1. derece kadrolu İşletme ve İştirakler Daire Başkanlığına atanmasının 657 sayılı Yasanın 68/B. hükmüne aykırı olduğunun görüleceğini, bu nedenle davacının müktesebine uygun şef kadrosuna atanmasının yasaya uygun olduğunu öne sürmekte ve İdare Mahkemesi kararının temyizen incelenerek bozulmasını istemektedir.
657 sayılı Devlet Memurları Kanununun “Memurların Kurumlarınca Görevlerinin ve Yerlerinin Değiştirilmesi” başlıklı 76. maddesinde kurumların, görev ve ünvan eşitliği gözetmeden kazanılmış hak aylık dereceleriyle memurları bulundukları kadro derecelerine eşit veya 68. maddedeki esaslar çerçevesinde daha üst, kurum içinde aynı veya başka yerlerdeki diğer kadrolara naklen atayabilecekleri öngörülmüştür.
Aynı Yasanın 3.maddesinde yer alan, kariyer ve liyakat ilkelerine göre, Yasa Devlet memurluğunu bir meslek olarak kabul etmekte ve bunlara, sınıfları içinde en yüksek derecelere kadar ilerleme imkanı sağlanmasını, sınıflar içindeilerleme ve yükselme işlemlerinin liyakat sistemine dayandırılmasını öngörmektedir. Bu iki ilkenin temelinde, objektif kurallar çerçevesinde işin ehline verilmesi ve hak etme kavramı yatmakta olup, kamu hizmetlerinin etkin ve verimli bir şekilde gerçekleştirilmesinin tek güvencesinin de hizmetin yetişmiş, ehil, kamu görevlilerince yerine getirilmesi olduğu kuşkusuzdur.
Üst düzey kamu yöneticilerinde ise hizmetin gerektirdiği niteliklerin aranmasının, bunların, kamu kurum ve kuruluşlarının geleceğe dönük planlarını ve politikalarını saptayan, bu plan ve politikalardaki hedefleri gerçekleştirmek için gerekli kaynakları yaratan ve bu kaynakların kullanım yerlerini belirleyen kişiler ya da bu kişilerin emir ve direktifleri yönünde uygulamayı yapan veya onlara yardımcı olan kişiler oldukları hususu da gözönünde bulundurulduğunda, kamu hizmetinin niteliği bakımından daha hayati bir önem taşıyacağı açıktır.
Kaldı ki 68/B. maddede belirtilen ayrık hüküm de, Kanunun temel ilkelerini destekler niteliktedir.
Bu bakımdan yukarıda sözü edilen 76.madde ile memurların naklen atanmaları konusunda idareye verilen takdir yetkisinin Yasanın temel ilkeleri, kamu yararı ve hizmet gerekleri gözardı edilerek kullanıldığının kanıtlanması ya da idari yargı merciince saptanması halinde, dava konusu edilen idari işlemin sebep ve maksat yönlerinden hukuka aykırılığı nedeniyle iptalini gerektireceği yerleşmiş yargısal içtihatlarla kabul edilmiş bulunmaktadır.
Bu itibarla, davacının … Büyükşehir Belediye Başkanlığı İşletme ve İştirakler Daire Başkanlığı görevinden alınması sırasında geçmiş hizmetleri ve niteliklerinin de dikkate alınması gerekmektedir.
Dava dosyasının incelenmesinden, … Bankasında 20.6.1979 ila 30.6.1989 tarihleri arasında toplam 8 yıl, 8 ay, 19 günlük hizmeti olan davacının bu hizmet süresinin 217 sayılı KHK gereğince değerlendirilip 657 sayılı Yasanın 68/B maddesi uyarınca 21.12.1990 tarihinde … Büyükşehir Belediye Başkanlığı Sosyal Hizmetler Daire Başkanlığı Toptancı Hal Şube Müdürlüğüne 3. derece kadrolu şube müdürü olarak ilk defa memuriyete atandığı, 22.5.1993 günlü olurla vekaleten atandığı 1. dereceli İşletme ve İştirakler Daire Başkanlığı kadrosuna, 21.7.1993 tarihli işlemle asaleten atandığı ve dava konusu işlemin tesisine kadar bu görevi yürüttüğü anlaşılmaktadır.
657 sayılı Yasanın 68/B maddesi istisnai bir hüküm olup, maddenin getiriliş amacı gözetildiğinde, davacının … Bankasındaki hizmetlerinin maddenin değerlendirmeyi öngördüğü hizmetlerle aynı nitelikte bulunmadığı açıktır.
Belirtilen duruma göre, davalı idarece, 657 sayılı Yasanın yukarıda hükmü yazılı 76. maddesi ile tanınan takdir yetkisine dayanılmak suretiyle, İşletme ve İştirakler Daire Başkanlığı görevinin niteliği ve yürütülen hizmetin özelliği gözönünde bulundurularak ve davacının geçmiş hizmetleri ile kariyer ve liyakat ilkeleri de dikkate alınarak, adıgeçenin İşletme ve İştirakler Daire Başkanlığı görevinden alınıp Şef kadrosuna atanması yolunda tesis edilen işlemde kamu yararı ve hizmet gerekleri yönünden hukuka aykırılık görülmemiştir.
Öte yandan, yukarıda da belirtildiği üzere dava konusu işlemde hukuka aykırılık olmadığının saptanmış olması karşısında, davacının bu işleme dayalı tazminat isteminin de haklı dayanağı bulunmamaktadır.
Açıklanan nedenlerle, davalı idarenin temyiz isteminin kabulüyle, … İdare Mahkemesince verilen … günlü, E:…, K:… sayılı kararının 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanununun 49. maddesinin 1/b fıkrası uyarınca bozulmasına, aynı maddenin 3622 sayılı Yasa ile değişik 3. fıkrası gereğince ve yukarıda belirtilen hususlar gözetilerek yeniden bir karar verilmek üzere dosyanın adı geçen Mahkemeye gönderilmesine, 21.5.1999 tarihinde oybirliği ile karar verildi.