5. Daire 1996/311 E. , 1998/2618 K.
T.C.
D A N I Ş T A Y
BEŞİNCİ DAİRE
Esas No: 1996/311
Karar No: 1998/2618
Temyiz İsteminde Bulunan (Davalı): Sağlık Bakanlığı
Karşı Taraf: …
Vekili: …
İsteğin Özeti: … İdare Mahkemesinin … günlü, E:…, K:… sayılı kararının dilekçede yazılı nedenlerle temyizen incelenerek bozulması isteminden ibarettir.
Savunmanın Özeti: Savunma verilmemiştir.
Danıştay Tetkik Hakimi: …
Düşüncesi: İdare Mahkemesince verilen karar ve dayandığı gerekçe hukuk ve usule uygun olup, bozulmasını gerektirecek bir neden de bulunmadığından, anılan kararın onanması gerektiği düşünülmüştür.
Danıştay Savcısı: …
Düşüncesi: Temyiz dilekçesinde öne sürülen hususlar, 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanununun 49. maddesinin 1.fıkrasında belirtilen nedenlerden hiçbirisine uymayıp idare mahkemesince verilen kararın dayandığı hukuki ve yasal nedenler karşısında anılan kararın bozulmasını gerektirir nitelikte görülmemektedir.
Açıklanan nedenlerle temyiz isteminin reddiyle idare mahkemesi kararının onanmasının uygun olacağı düşünülmektedir.
TÜRK MİLLETİ ADINA
Hüküm veren Danıştay Beşinci Dairesince işin gereği düşünüldü:
… Sağlık Meslek Lisesi mezunu olup, … Üniversitesi Fen Edebiyat Fakültesi Matematik Bölümüne kayıt yaptıran davacı, öğrenim durumu dikkate alınmadan … Valiliği emrine Ebe olarak atanmasına ilişkin 19.10.1994 günlü, 311-1518 sayılı işlemin iptali istemiyle dava açmıştır.
… İdare Mahkemesinin … günlü, E:…, K:… sayılı kararıyla; Anayasanın 42. maddesinde kimsenin eğitim ve öğretim hakkından yoksun bırakılmayacağı hükmüne yer verildiği, 1739 sayılı Milli Eğitim Temel Kanununun 9. maddesinde, eğitimin sürekliliğinin Türk Milli Eğitiminin temel ilkeleri arasında sayıldığı, davacının 1994 yılında … Sağlık Meslek Lisesinden Ebe olarak mezun olduğu, aynı dönemde … Üniversitesi Fen Edebiyat Fakültesi Matematik bölümüne girmeye hak kazandığı ve 5.9.1994 tarihinde kaydını yaptırarak 6.9.1994 tarihinde öğrenim durumu nedeniyle atamasının Konya iline yapılması istemiyle başvuruda bulunduğu, 19.10.1994 günlü onayla da … iline aday memur olarak atandığının anlaşıldığı, davacının mecburi hizmet yükümlüsü olması nedeniyle atamasının kazandığı Yüksek Okulun bulunduğu il yerine … iline yapılmış olmasının Anayasa ve Milli Eğitim Temel Kanununa aykırı olduğu, Sağlık Bakanlığı Atama ve Nakil Yönetmeliğinin 9/g. maddesinde sağlıkla ilgili bir yüksek okulu kazananların okullarının bulunduğu yere atanması konusunda idareye takdir yetkisi tanınmakta ise de, bu yönetmeliğin aday memurları kapsamayacağının belirtilen yönetmeliğin 2/c. maddesinde kurala bağlandığı, bu nedenle dava konusu işlemde hukuka uyarlık bulunmadığı gerekçesiyle dava konusu işlem iptal edilmiştir.
Davalı idare; Sağlık Bakanlığı Atama ve Nakil Yönetmeliğinin 9/g. maddesinde, sağlıkla ilgili bir okulu kazanan personelin ihtiyaç ve kadro durumu değerlendirilerek öğrenim görecekleri yere atanabileceğinin kurala bağlandığını, kadro ve ihtiyaç durumu gözetilerek davacının … iline atanmasında hukuka aykırılık bulunmadığını öne sürmekte ve İdare Mahkemesi kararının temyizen incelenerek bozulmasını istemektedir.
İdare Mahkemesince, Anayasanın “Eğitim ve Öğretim Hakkı ve Ödevini düzenleyen 42. ve 1739 sayılı Milli Eğitim Temel Kanununun “eğitimin sürekliliği” ilkesinin öngören 9. maddelerine dayanılarak, davacının giriş sınavını kazandığı yüksek okulun bulunduğu ile atanmaması işleminin iptaline karar verilmiş ise de, hukuki durumları (statüleri) 657 sayılı Devlet Memurları Kanunu, özel yasalar ve kurumsal nitelikte yasa ve yönetmeliklerle düzenlenmiş olan kamu görevlilerinin bu statüde kaldıkları sürece, görevlerine ilişkin olarak, öncelikle söz konusu yasa ve yönetmelikte düzenlenmiş bulunan kurallara uymakla bu kuralların ve kamu hizmetinin gereklerine uygun davranmakla yükümlü olduklarının kabulü gerekir. Aksi halin, yani statünün gereklerinin ikinci sıraya alınmasının, kamu hizmetlerini yürütmek amacı ile kurulmuş olan kamu kurumlarının görevlerini yerine getirmekte zorlanmalarına, giderek görevlerini aksatmalarına neden olabileceği ve personelin istihdamı konusunda genel kabul görmüş belirli ilkelerin (örneğin Coğrafi bölge esası, ihtiyaca göre istihdam, personelin birimler arasında dengeli dağılımı gibi) uygulanmasının engelleyeceği açıktır. Kendi istek ve iradeleri ile kabul ettikleri kamu görevlisi statüsünden ayrılmaları veya bu statünün olanak vermesi halinde eğitim ve öğretim hakkı yönünden herhangi bir kısıtlama söz konusu olmadığına göre, idarenin, kamu görevlilerinin kapsamında olduğu kurallara uygun olarak kurduğu bireysel işlemlerde Anayasanın ve Milli Eğitim Temel Kanununun yukarıda sözü edilen ilkelerine aykırılık söz konusu olamaz. Bu nedenlerle dava konusu idari işlemin hukuka uygunluk denetiminin belirtilen genel çerçeve içinde ele alınması ve çözümlenmesi gerekmektedir.
657 sayılı Devlet Memurları Kanununu ile 25.6.1983 günlü, 18088 sayılı Resmi Gazetede yayımlanarak yürürlüğe giren Devlet Memurlarının Yer Değiştirme Suretiyle Atanmalarına ilişkin Yönetmelik’te yer değiştirme suretiyle yapılacak atamalarda gözönünde bulundurulacak hususlar belirlenmiş olup, özür grupları arasında eğitim durumuna yer verilmemiştir.
İdare Mahkemesince Sağlık Bakanlığı Atama ve Nakil Yönetmeliğinin 2/c. maddesine göre, bu Yönetmeliğin aday memurlara uygulanmayacağı belirtilmiş ise de; sözkonusu düzenleme 7.1.1995 günlü, 22164 sayılı Resmi Gazetede yayımlanarak yürürlüğe giren Sağlık Bakanlığı Atama ve Nakil Yönetmeliğinde Değişiklik Yapılmasına Dair Yönetmelikle getirilmiş olup, işlemin tesis tarihinde yürürlükte bulunan yönetmelik aday memurları da kapsadığından, davaya konu uyuşmazlığın çözümünde 15.6.1990 günlü, 20549 sayılı Resmi Gazetede de yayımlanarak yürürlüğe giren Sağlık Bakanlığı Atama ve Nakil Yönetmeliği hükümlerinin esas alınacağı açıktır.
Anılan Yönetmeliğin 9. maddesinin (g) bendinde; Bakanlıkca uygun görülmesi, standart kadronun da müsait olması halinde bakanlığın ihtiyaç duyduğu dallarda yükseköğrenim veren bir okulu kazananların kayıt yaptırdıklarını belgelendirmeleri halinde, öğrenim görecekleri yere atanabileceği kuralına yer verilerek maddede belirtilen esaslar dikkate alınarak atama sırasında ilgililerin öğrenim durumlarının gözetilmesi konusunda idareye takdir yetkisi tanınmıştır.
Sağlık Bakanlığına ebe olarak atanan ve … Üniversitesi Fen Edebiyat Fakültesi Matematik Bölümünü kazanarak bu okula kaydını yaptıran davacının, giriş sınavını kazandığı okulun bulunduğu ile atanması konusunda davalı idarenin yargı kararıyla zorlanması mümkün olmadığından, okulun niteliği, kadro ve ihtiyaç durumu değerlendirilerek … İline atanması yolunda tesis edilen işlemde hukuka aykırılık, dava konusu işlemin iptaline ilişkin Mahkeme kararında da hukuki isabet bulunmamaktadır.
Açıklanan nedenlerle davalı idarenin temyiz isteminin kabulüyle, … İdare Mahkemesinin … günlü, E:…, K:… sayılı kararın 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanununun 49. maddesinin 1/b. fıkrası uyarınca bozulmasına, aynı maddenin 3622 sayılı Kanunla değişik 3. fıkrası gereğince ve yukarıda belirtilen hususlar da gözetilerek yeniden bir karar verilmek üzere dosyanın adıgeçen Mahkemeye gönderilmesine, 10.11.1998 tarihinde oybirliği ile karar verildi.