5. Daire         1996/2643 E.  ,  1997/571 K.
T.C.
D A N I Ş T A Y
BEŞİNCİ DAİRE
Esas No: 1996/2643
Karar No: 1997/571

Temyiz İsteminde Bulunan (Davacı): …
Vekili: …
Karşı Taraf: Milli Eğitim Bakanlığı

İsteğin Özeti: … İdare Mahkemesinin … günlü, E:…, K:… sayılı kararının dilekçede yazılı nedenlerle temyizen incelenerek bozulması isteminden ibarettir.

Savunmanın Özeti: Temyizi istenen kararın usul ve kanuna uygun olduğu, ileri sürülen nedenlerin 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanununun 49. maddesine uymadığı, bu nedenle istemin reddi gerekeceği yolundadır.

Danıştay Tetkik Hakimi: …
Düşüncesi: Bakılan davada, uyuşmazlık, davacının … İli … İlçesi Milli Eğitim Müdürlüğü görevinden alınarak … Milli Eğitim Müdür Yardımcılığı görevine atanmasını gerektiren idari işlemden kaynaklanmakta olup idare mahkemesince verilen dilekçenin reddine ve sonuçta davanın reddine ilişkin kararlarda usul açısından hukuki isabet bulunmadığından, davacının temyiz isteminin kabul edilerek temyize konu mahkeme kararının bozulması gerektiği düşünülmektedir.

Danıştay Savcısı: …
Düşüncesi: … İlçe Milli Eğitim Müdürü olan davacının … İli emrine öğretmen olarak atanmasına ilişkin 16.2.1996 günlü işlemle,bu işlemin düzeltilerek davacının … Milli Eğitim Müdür Yardımcılığına atanmasına ilişkin 1.3.1996 günlü işlemlerin iptali istemiyle açılan davayı,her işlem için ayrı ayrı dava açılması gerekçesiyle verilen dilekçe red kararı üzerine aynı yanlışlığın yapılması nedeniyle reddeden İdare Mahkemesi kararının temyizen incelenerek bozulmasını davacı istemektedir.
Dava konusu 1.3.1996 günlü işlemde davacının … İli emrine öğretmen olarak atanmasına ilişkin ilk işlemin bu kesiminin … Milli Eğitim Müdür Yardımcısı olarak düzeltilmesi nedeniyle, ikinci işlemi geri alma işlemi olarak kabul etmek gerekmektedir.
İdare hukukuna göre, idari işlemin geri alınması, onun yapıldığı tarihten itibaren hukuki hayattan silinmesi anlamını taşımaktadır. Başka bir deyişle; geri alma, hukuka aykırı bir işlemin geriye yürür şekilde düzeltilmesi ve yapıldığı andan itibaren hükümsüzlüğü sonucunu doğurmaktadır.
Belirtilen durum karşısında; 16.2.1996 günlü işlem geri alınmakla, tesis edildiği andan itibaren hükümsüz kalması karşısında dava dilekçesinin 1.3.1996 günlü işleme yönelik iptal talebi olarak kabul edilmesi gerekirken, idare mahkemesince hukuken 2 işlem bulunduğu ve bu işlemlere karşı ayrı ayrı dava açılması gerekçesiyle dilekçenin ve sonuçta davanın reddedilmesinde hukuki isabet görülmemiştir.
Açıklanan nedenlerle, davacının temyiz isteğinin kabulü ile idare mahkemesi kararının bozulmasının uygun olacağı düşünülmektedir.

TÜRK MİLLETİ ADINA

Hüküm veren Danıştay Beşinci Dairesince işin gereği düşünüldü:
… İli … İlçesi Milli Eğitim Müdürü olan davacı, … İli emrine öğretmen olarak atanmasına ilişkin 16.2.1996 günlü işlemin ve bu işlemin düzeltilerek … İli Milli Eğitim Müdür Yardımcılığı görevine atanmasına dair 1.3.1996 günlü işlemin iptali istemiyle dava açmıştır.
… İdare Mahkemesinin … günlü, E: …, K:… sayılı kararıyla; 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanununun 15. maddesinin 1/d bendinde 14. maddenin 3/g bendinde yazılı halde otuzgün içinde 3 ve 5. maddelere uygun şekilde yeniden düzenlenmek ve noksanları tamamlanmak üzere dilekçelerin reddine karar verileceğinin öngörüldüğü, aynı Kanunun 15. maddesinin 5. fıkrasında “1. fıkranın (d) bendine göre dilekçenin reddedilmesi üzerine yeniden verilen dilekçelerde aynı yanlışlıklar yapıldığı takdirde dava reddedilir.” hükmüne yer verildiği, davacının iptalini istediği işlemler arasında maddi veya hukuki açıdan bağlılık ya da sebep sonuç ilişkisi bulunmadığı gerekçesiyle 2577 sayılı Kanunun 15. maddesinin 1/d bendi uyarınca her işlem için ayrı ayrı dava açılmak üzere … günlü, K:… sayılı kararla dilekçenin reddine karar verildiği, 28.6.1996 tarihinde kayda giren dava dilekçesiyle davacının her iki işlem için ayrı ayrı dava açmak yerine tek dilekçeyle dava açarak 2577 sayılı Kanunun 15. maddesinin 5. fıkrasında belirtilen şekilde aynı yanlışlığı yaptığının anlaşıldığı gerekçesiyle dava reddedilmiştir.
Davacı; dava konusu yaptığı işlemlerin birbirinden ayrılmasının hem hukuken hem fiilen mümkün olmadığını, hukuki sonuçları itibariyle ayrı ayrı dava açma olanağı bulunmadığını öne sürmekte ve İdare Mahkemesi kararının temyizen incelenerek bozulmasını istemektedir.
2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanununun “Kararın Bozulması” başlıklı 49. maddesinde “usul hükümlerine uyulmamış olunması” bozma sebepleri arasında sayılmış olup, temyiz merciince, temyizi istenen mahkeme kararının usul hükümlerine uygun olup olmadığı yönünden incelemeye tabi tutulacağı açıktır.
2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanununun 15. maddesinin 5. fıkrasında yer alan “1 nci fıkranın (d) bendine göre dilekçenin reddedilmesi üzerine, yeniden verilen dilekçelerde aynı yanlışlıklar yapıldığı takdirde dava reddedilir.” hükmü gereğince davanın reddi yolunda verilen kararların, temyizen incelenmesi sırasında; mahkemece 2577 sayılı Kanunun 15. maddesinin 1. fıkrasının (d) bendi uyarınca verilen dilekçe red kararlarının da, temyiz edilen ret kararlarının dayanağını oluşturduklarından usul hükümleri yönünden incelemeye konu edilmesi hukuki açıdan kaçınılmazdır.
Herne kadar, 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunun 15. maddesinin 4.fıkrası, aynı maddenin 1. fıkrasının (d) bendi uyarınca verilen dilekçe red kararlarına karşı temyiz yoluna gidilmesine imkan vermemekte ise de; bu husus, dilekçe red kararlarının, bu kararlar üzerine yeniden verilen dilekçelerde aynı yanlışlıkların yapılması nedeniyle verilen davanın reddi yolundaki kararların temyiz edilmesi üzerine, bu kararlarla birlikte incelemeye tabi tutulmasına engel teşkil edici bir nitelik taşımamaktadır.
Olayda, … İli … İlçesi Milli Eğitim Müdürü olan davacının, 16.2.1996 günlü, 1697 sayılı işlemle bu görevinden alınarak … İli emrine öğretmen olarak atandığı, ancak 1.3.1996 günlü, 20502 sayılı Bakanlık onayı ile16.2.1996 günlü atama işleminde düzeltme yapılarak adı geçenin atandığı görevin … Milli Eğitim Müdür Yardımcısı olarak belirlendiği ve davacının buişlemlerin iptali istemiyle bakılan davayı açtığı dosyanın incelenmesinden anlaşılmakta olup; tesis edilen düzeltme işleminin hukuki sonuçları itibariyle geri alma işlemi niteliği taşıması, dolayısıyla davacının … İli emrine öğretmen olarak atanmasına dair 16.2.1996 günlü işlemin, ilgilinin atandığı göreve ilişkin kısmının, tesis edildiği tarihten itibaren hükümsüz kalması nedeniyle, davanın, maddi ve hukuki anlamda tek bir idari işlemin iptali istemiyle açıldığının kabulü gerektiği ve bu işlemin davacının … İli … İlçesi Milli Eğitim Müdürlüğü görevinden alınarak … Milli Eğitim Müdür Yardımcılığı görevine atanmasını öngördüğü sonuç ve kanaatine varılmıştır.
Bu durumda, uyuşmazlığın belirtilen niteliği gözardı edilerek, idare mahkemesince; davanın aralarında maddi veya hukuki yönden bağlılık ya da sebep sonuç ilişkisi bulunmayan iki işleme karşı bir dilekçe ile açıldığı gerekçesiyle her bir idari işlem için ayrı ayrı düzenlenecek dava dilekçeleri ile yeniden dava açılmak üzere dilekçenin reddine, bilahare yenilenen dilekçede aynı yanlışlığın yapıldığından bahisle davanın reddine karar verilmesinde usul hükümleri açısından hukuki isabet görülmemiştir.
Açıklanan nedenlerle, davacının temyiz isteminin kabulüyle, … İdare Mahkemesinin … günlü, E:…, K:… sayılı kararının 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanununun 49. maddesinin 1/c fıkrası uyarınca bozulmasına, aynı maddenin 3622 sayılı Kanunla değişik 3. fıkrası gereğince ve yukarıda belirtilen hususlar gözetilip işin esası incelenmek suretiyle bir karar verilmek üzere dosyanın adıgeçen İdare Mahkemesine gönderilmesine, 13.3.1997 tarihinde oybirliği ile karar verildi.