5. Daire         1996/1355 E.  ,  1999/3935 K.
T.C.
D A N I Ş T A Y
BEŞİNCİ DAİRE
Esas No: 1996/1355
Karar No: 1999/3935

Temyiz İsteminde Bulunan (Davalı): Kültür Bakanlığı -ANKARA
Karşı Taraf: …
Vekili: …
İsteğin Özeti: … İdare Mahkemesinin … günlü, E:…, K:… sayılı kararının dilekçede yazılı nedenlerle temyizen incelenerek bozulması isteminden ibarettir.

Savunmanın Özeti: Savunma verilmemiştir

Danıştay Tetkik Hakimi: …
Düşüncesi: İdare Mahkemesince verilen karar ve dayandığı gerekçe hukuk ve usule uygun olup, bozulmasını gerektirecek bir neden de bulunmadığından, anılan kararın onanması gerektiği düşünülmüştür.

Danıştay Savcısı: …
Düşüncesi: Davacı, Devlet Opera ve Balesi Genel Müdürlüğü … Müdürlüğünde solist sanatçı olarak çalışmakta iken Genel Müdürlük emrine naklen atanmasına ilişkin işlemin iptali isteğiyle dava açmıştır.
İdare Mahkemesi, davacının … Müdürlüğü ile sözleşme yapmış olmasına göre, başka yerdeki göreve naklen atamasının yasal bir dayanağının olmadığı, 657 sayılı kanunun genel hükümlerinin olayda uygulanamayacağı gerekçesiyle iptal karar vermiştir.
Devlet Opera ve Balesi Genel Müdürlüğü 1309 sayılı Kanunla kurulmuş ve kanunun 2 nci maddesinde, Ankarada kurulmuş olan bu Kurumun, luzüm ve imkan gördüğü diğer şehirlerde de müdürlükler kurabileceği öngörülmüştür.
Müdürlüklerin Genel Müdürlük Örgütlenmesi içinde yer almaları karşısında, hizmetin gerektirdiği hallerde, çalışanların farklı müdürlüklere veya Genel Müdürlük emrine atanabilmeleri, idarenin yapısı ve işleyişinin doğal bir sonucu olup, kamu görevinin niteliği dikkate alındığında nakle ilişkin açık bir düzenleme yapılmasına gerek bulunmadığı ortaya çıkmaktadır.
Belirtilen nedenle, İdare Mahkemesi kararının, dava konusu işlemin sebep ve maksat unsurları yönünden incelenerek yeni bir karar verilmek üzere bozulması gerektiği düşünülmektedir.

TÜRK MİLLETİ ADINA

Hüküm veren Danıştay Beşinci Dairesince işin gereği düşünüldü:
… Devlet Opera ve Balesi Müdürlüğünde solist sanatçı olarak görev yapan davacı; … Devlet Opera ve Balesi Müdürlüğü emrine naklen atanmasına ilişkin 7.11.1994 günlü, 20/3592-2872 sayılı işlemin iptali istemiyle dava açmıştır.
… İdare Mahkemesinin … günlü E:…, K:… sayılı kararıyla; Devlet Opera ve Balesi sanatkar memurlarının sözleşme yaptıkları müdürlüklerin vereceği görevleri yapmakla yükümlü olduğu ve bu memurların ilgili müdür tarafından yurt içinde geçici bir süre ile görevlendirilebileceği, ancak sanatkar memurların sözleşme gereği görevli bulundukları müdürlükten başka illerdeki müdürlüklere veya Genel Müdürlük emrine naklen atanabileceği konusunda 1309 sayılı Devlet Opera ve Balesi Genel Müdürlüğü Kuruluşu Hakkındaki Kanunda ve Devlet Opera ve Balesi Genel Müdürlüğü Yönetmeliğinde herhangi bir hüküm bulunmadığı, sanatkar memurlar 1309 sayılı Kanun hükümlerine tabi olduğundan ve bu Kanunda yollamada da bulunulmadığından bunlar hakkında 657 sayılı Kanunun genel hükümlerinin de uygulanamayacağı, sözleşmeli sanatçıların her türlü özlük hakları sözleşme yaptıkları müdürlükte kalmak koşuluyla müdürlük dışında sadece geçici bir süre görevlendirilmeleri mümkün olup bu nitelikte bulunmayan dava konusu işlemde hukuka uyarlık görülmediği, her ne kadar idarelerce, Devlet Opera ve Balesinin her türlü sanat ve idare işlemlerinden, bütün kuruluşun düzenli ve iyi bir şekilde çalışmasının sağlanmasından Genel Müdürlüğün yetkili ve görevli olduğu belirtiliyorsa da mevzuatta öngörülmeyen naklen atamanın da bu yetki kapsamında olduğunu kabule olanak bulunmadığı gerekçesiyle dava konusu işlem iptal edilmiştir.
Davalı idare; dava konusu işlemin Bakanlık Teftiş Kurulu raporu uyarınca davacının uyumsuz davranışları ile bulunduğu müdürlükte çalışma ortamını sağlıksız hale getirmiş olması nedeniyle tesis edildiğini, Genel Müdürlüğün müdürlükteki çalışma ortamının sağlıklı ve düzenli olmasını temin amacıyla davacının görev yerini değiştirmek konusunda yetkili olduğunu öne sürmekte ve İdare Mahkemesi kararının temyizen incelenerek bozulmasını istemektedir.
Devlet Opera ve Balesi Genel Müdürlüğü, 1309 sayılı Kanun ile kurulmuş olup, kamu hukuku hükümlerine göre bir Genel Müdür tarafından temsil ve idare edilen, Kültür Bakanlığına bağlı tüzelkişiliği olan bir kamu kuruluşudur. 1309 sayılı Kanunun 2. maddesine göre, Devlet Opera ve Balesi Genel Müdürlüğü, kuruluş merkezi olan Ankara dışındaki lüzum ve imkan gördüğü diğer şehirlerde de, Kültür Bakanının onayı ile bir müdür yönetiminde “Devlet Opera ve Balesi Müdürlükleri” kurabilir. Kanunda yer alan bu düzenlemelerden, … dışındaki şehirlerde kurulan Devlet Opera ve Balesi Müdürlüklerinin, Genel Müdürlükle organik açıdan bağlantılı olduğu ve Genel Müdürlüğün birer taşra birimi niteliği taşıdığı anlaşılmaktadır.
Nitekim Devlet Opera ve Balesi Genel Müdürlüğü Yönetmeliğinin Ek 2. maddesinde, Devlet Opera ve Balesi Müdürlüklerinin Genel Müdürlüğün bir şubesi mahiyetinde olup, Müdürlüklerin Genel Müdürlüğün genel sanat ve idare yönetimi dışına çıkamayacakları; yıllık bütçelerini hazırlarken Genel Müdürlükle tam mutabakat sağlamaya mecbur oldukları; Müdürlüklerin tüzel kişiliği olmadığından temsil ve temessül yönünden Genel Müdürlüğün onayı ile ticaret yapabilecekleri öngörülmüş olmakla, Müdürlükler ile Genel Müdürlükler arasındaki örgütsel ve hukuki bağlantı açık ve net bir şekilde ortaya konulmuş bulunmaktadır.
Diğer yandan, Devlet Opera ve Balesi Müdürlüklerinde müdür ile sanatkarlar, uygulatıcı uzman memurlar ve sair sözleşmeli görevliler arasında 1309 sayılı Kanunun 10. maddesi uyarınca yapılacak sözleşmeler Genel Müdürlük adına yapılmaktadır.
Devlet Opera ve Balesi Müdürlüklerinin, Genel Müdürlüğün örgüt yapısı içinde yer alması ve yukarıda açıklanan aralarındaki hukuksal ilişki karşısında, müdürlüklerde görevli bulunan ve müdürlük nezdinde kendisiyle sözleşme imzalanmış olan sanatkar, uygulatıcı uzman memurlar ve sair sözleşmeli görevlilerin, hizmetin gerektirdiği hallerde, özellikle sanatçıların kendilerini yetiştirip geliştirmeleri ve icra ettikleri sanatsal faaliyetin güvence altına alınması suretiyle kamu hizmetinin sürekliliğinin sağlanması açısından diğer müdürlüklere veya Genel Müdürlük emrine atanabilmeleri, kurumun bir bütün olarak düzenli ve iyi bir şekilde çalışmasının bir gereğidir. 1309 sayılı Kanunda ve Devlet Opera ve Balesi Genel Müdürlüğü Yönetmeliğinde nakil konusunda açık bir düzenlemenin yer almamış olması, bütün bir kuruluş olarak düzenli ve iyi bir şekilde çalışmak durumunda bulunan Devlet Opera ve Balesi Genel Müdürlüğünün sanatçı, uygulatıcı uzman memur ve diğer sözleşmeli görevlileri dahil tüm çalışanlarını, müdürlükler arasında veya Genel Müdürlük emrine atamak konusunda sahip olduğu genel yetkiyi ortadan kaldırması sözkonusu değildir. Atama işlemine maruz kalan sanatkarlar, uygulatıcı uzman memurlar ve sair sözleşmeli görevliler ile atandığı yere göre Genel Müdür veya Müdür arasında 1309 sayılı Kanunun 10. maddesine göre yeniden sözleşme imzalanacağı da tabidir.
Bu nedenle, … Devlet Opera ve Balesi Müdürlüğünde solist sanatçı olarak görev yapan davacının, … Devlet Opera ve Balesi Müdürlüğü emrine atanmasına ilişkin işlemin iptali istemiyle açılan davada idare mahkemesince işin esasına girilerek dava konusu atama işleminin sebep ve maksat unsurları yönünden incelenerek ulaşılacak sonuca göre bir karar verilmesi gerekirken, idarenin naklen atama yetkisi olmadığı gerekçesiyle dava konusu işlemin iptaline hükmedilmesinde hukuki isabet görülmemiştir.
Açıklanan nedenlerle, davalı idarenin temyiz isteminin kabulüyle, … İdare Mahkemesince verilen … günlü, E:…, K:… sayılı kararın 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanununun 49.maddesinin 1/b fıkrası uyarınca bozulmasına, aynı maddenin 3622 sayılı Kanun ile değişik 3. fıkrası gereğince ve yukarıda belirtilen hususlar gözetilerek yeniden bir karar verilmek üzere dosyanın adı geçen Mahkemeye gönderilmesine, 29.11.1999 tarihinde oybirliği ile karar verildi.