5. Daire 1995/1221 E. , 1997/2102 K.
T.C.
D A N I Ş T A Y
BEŞİNCİ DAİRE
Esas No: 1995/1221
Karar No: 1997/2102
Davacı: …
Davalı: …
Vekili: …
Davanın Özeti: Davacı, 3.4.1994 günlü, 21894 sayılı Resmi Gazetede yayımlanarak yürürlüğe giren T.C. Emekli Sandığı Genel Müdürlüğü Personelinin Ünvan Yükselmesi Yönetmeliğinin 4. maddesinin (A) bendi (c) alt bendinin iptalini istemektedir.
Savunmanın Özeti: Yönetmeliğin öngördüğü düzenlemenin liyakat sistemine uygun olduğu, sicil notu olarak (100) puan üzerinden (60) puan almış olmanın ünvan yükselme sınavlarına katılabilmek için yeterli görülmesi gibi bir görüşe itibar edilmesine imkan bulunmadığı, idarenin hizmetlerin daha iyi yürütülmesinde nitelikli, başarılı ve yeterli elemanları seçmesine gerek olmasaydı ve sadece (60) puan sicil notu almış olmak yeterli görülseydi zaten sözkonusu fıkranın Yönetmeliğe konmasına gerek kalmayacağı, idarenin yönetici kadrolarına atanacak kişilerde başarılı ve yeterli elemanların tesbiti için belirli ölçüler koymasının liyakat sisteminin gereği olduğu, bu nedenlerle davanın reddi gerektiği yolundadır.
Danıştay Tetkik Hakimi: …
Düşüncesi: Davacının iptalini istediği 3.4.1994 günlü,21894 sayılı Resmi Gazetede yayımlanarak yürürlüğe giren T.C. Emekli Sandığı Genel Müdürlüğü Personelinin Ünvan Yükselmesi Yönetmeliğinin 4. maddesinin (A) bendinin (c) alt bendi, 16.5.1995 günlü, 22285 sayılı Resmi Gazetede yayımlanarak yürürlüğe giren Yönetmeliğin 2. maddesi ile değiştirilerek yeni bir düzenleme getirilmiş olduğundan uyuşmazlık hakkında karar verilmesine yer olmadığı düşünülmektedir.
Danıştay Savcısı: …
Düşüncesi: Yönetimlerin kendi görev alanlarını ilgilendiren konuları Yönetmeliklerle düzenleme yetkisi, Anayasanın 124.maddesiyle tanınmış olup tanınan bu yetki çerçevesinde yönetimler yönetmelik çıkarabilecekleri gibi kamu hizmetlerinin daha iyi düzenlenip daha verimli yürütülmesi amacıyla yönetmeliklerde değişiklikler de yapabilirler. Yönetmeliklerin daha üstün hukuk kurallarına aykırı hükümler içermemesi ve öngörülen şekil koşullarına uyularak çıkarılması dışında, söz konusu düzenleme yetkisinin kullanılmasına kamu hukuku yönünden kısıtlayıcı bir engel düşünülemez.
T.C. Emekli Sandığı Genel Müdürlüğü Personelinin Ünvan Yükselmesi Yönetmeliğinde, ünvan yükselmesiyle ilgili esaslar belirlenirken şefliğe yükselme koşulları arasında sınava girme koşuluna da yer verilmiştir. Sınava girmek için olumlu sicil aranması yeterli görülürken iptali istenilen değişiklikle son üç yıla ilişkin sicil raporlarındaki ortalamaların ayrı ayrı 76 puan olması öngörülmüştür. Değişikliğin amacı, kamu hizmetinin daha iyi yürütülmesinde nitelikli, başarılı ve yeterli kamu görevlilerini saptamak için belli ölçüler koymaktır.
Yeterlik (=liyakat), görevi başarıyla yapabilme gücü olup geniş anlamda ele aldığımızda, kamu hizmetlerine girişte ve hizmet içinde yükselişte karşılaştırmanın, işe uygunluk ve başarı ölçütlerine göre yapılmasını anlatır. Dar anlamda yeterlik ise en yetenekli ve en yeterli olanların seçilmesidir. Bir başka anlatımla, yükselme konusunda çeşitli yöntemlerin uygulandığını görüyoruz. Sicil raporları ve özlük işleri kayıtlarını esas alan karşılaştırma yöntemi, kıdem yöntemi, deneme yöntemi ve nesnel bir yöntem olarak kabul edilen sınav yöntemi.
Davalı yönetimde, dar anlamda yeterlikten devinerek şef ünvanı alabilmede bir sınav koşulu getirmiştir. Bu uygulamanın, yani açık yarışma sınavının getireceği sonuçlardan birisi de, adaylar arasında ayrım gözetilmemesidir.
657 sayılı Yasa, kademe ilerlemesi ve derece yükselmelerinde olumlu sicil almayı öngördüğüne ve olumlu sicil için yeterli puanı 60 olarak saptadığına göre görev, yetki ve sorumluluklardaki artış için bu puanı yeterli görmüş demektir. Şef ünvanı alabilmek için değil, açılacak sınava girebilmek için yasal düzeyin yükseltilmesi, bu belirlemeye aykırı olması yanında yarışma alanını da daraltıcı sonuç doğurucu bir nitelik taşımaktadır.
Sicil notu ortalamasının yüksekliği, yükselme için yeterli bir ölçüt ve yukarıda belirttiğimiz üzere başlı başına bir yöntem iken ayrıca sınav açılmasının anlamı,60 puan üzeri sicil notu ortalamasına sahip olanlar arasında bir ayrım yaratmaksızın yarışma ortamını genişletmektir. Aksine bir uygulama, sınav yöntemini ve yöntemden beklenen yararı kağıt üzerinde bırakma sonucu doğurur.
Açıklanan nedenlerle, dava konusu yönetmeliğin 4.maddesinin (A) bendinin (c) fıkrasının iptali gerekeceği düşünülmektedir.
TÜRK MİLLETİ ADINA
Hüküm veren Danıştay Beşinci Dairesince işin gereği düşünüldü:
Davacı, 3.4.1994 günlü, 21894 sayılı Resmi Gazetede yayımlanarak yürürlüğe giren T.C. Emekli Sandığı Genel Müdürlüğü Personelinin Unvan Yükselmesi Yönetmeliğinin 4. maddesinin (A) bendi (c) alt bendinin iptalini istemektedir.
Davacı; Yönetmeliğin 4.maddesinin (A) bendi (c) alt bendinde yer alan “son üç yıla ait sicil raporlarındaki ortalamaların ayrı ayrı en az 76 puan olanlar ünvan yükselme sınavına katılırlar.” şeklindeki düzenlemenin 657 sayılı Kanunun 3. maddesinin (B) bendinde yer alan düzenlemeye, 68. maddesine ve 119. maddesine aykırı olduğunu, eski Yönetmeliğe göre ünvan yükselme sınavına girebilmekte iken mevcut düzenlemeye göre sınava giremediğini, oysa sicil notu olarak (60) puan almış olmanın sınava girebilmek için yeterli olması gerektiğini, Yönetmeliğin iptalini istediği 4. maddesi (A) bendinin (c) alt bendinin 16.5.1995 tarih ve 22285 sayılı Resmi Gazetede yayımlanan Yönetmelikle değiştirildiğini, yapılan yeni düzenlemenin de hukuka aykırı olduğunu öne sürmektedir.
Davacının iptalini istediği 3.4.1994 günlü, 21894 sayılı Resmi Gazetede yayımlanarak yürürlüğe giren T.C. Emekli Sandığı Genel Müdürlüğü Personelinin Ünvan Yükselmesi Yönetmeliğinin 4. maddesinin (A) bendinin (c) altı bendi, 16.5.1995 günlü, 22285 sayılı Resmi Gazetede yayımlanarak yürürlüğe giren Yönetmeliğin 2. maddesi ile değiştirilerek yeni bir düzenleme getirilmiş olduğundan uyuşmazlık hakkında karar verilmesine yer bulunmamaktadır.
Öte yandan davacı, T.C. Emekli Sandığı Genel Müdürlüğü Personelinin Unvan Yükselmesi Yönetmeliğinin 4. maddesinin (A) bendinin 16.5.1995 günlü, 22285 sayılı Resmi Gazetede yayımlanan Yönetmeliğin 2. maddesi ile değişik (c) alt bendinin de hukuka aykırı olduğunu ileri sürmekte ise de; bu husus, ancak açılacak olan ayrı bir davanın konusunu oluşturduğundan bakılan davada dikkate alınması hukuken olanaklı değildir.
Açıklanan nedenlerle, 3.4.1994 günlü, 21894 sayılı Resmi Gazetede yayımlanarak yürürlüğe giren T.C. Emekli Sandığı Genel Müdürlüğü Personelinin Ünvan Yükselmesi Yönetmeliğinin 4. maddesinin (A) bendi (c) alt bendinin iptali istemiyle ilgili olarak karar verilmesine yer olmadığına, aşağıda dökümü yapılan …- lira yargılama giderinin davalı idareden alınarak davacıya verilmesine, noksan yatırılan …- lira posta pulu ücretinin davacıya tamamlattırılmasına, 15.10.1997 tarihinde oybirliği ile karar verildi.