5. Daire         1994/6526 E.  ,  1995/511 K.
Daire : BEŞİNCİ DAİRE
Karar Yılı : 1995
Karar No : 511
Esas Yılı : 1994
Esas No : 6526
Karar Tarihi : 01/02/995

LİSE ÜZERİNE LİSE DENGİ MESLEKİ VE TEKNİK ÖĞRENİMİ BİTİREN, BU ÖĞRENİM
İÇİN BELİRLENEN GİRİŞ DERECE VE KADEMESİNİ AŞMIŞ BULUNANLARIN İNTİBAKI NIN YAPILAMAYACAĞI HK.

… İdare Mahkemesinin … günlü, E: …, K: … sayılı kararının dilekçede yazılı nedenlerle temyizen incelenerek bozulması isteminden ibarettir.
Davacı, klasik lise mezunu olarak görev yapmakta iken Ticaret Lisesi fark derslerini vermesi üzerine intibakının yeniden yapılması yolundaki başvurusunun reddine ilişkin işlemin iptali istemiyle dava açmıştır.
… İdare Mahkemesinin … günlü, E: …, K: … sayılı kararıyla; 657 sayılı Kanunun 36/A.maddesinde, liseyi bitirenlerin memuriyete giriş derecesinin 13.derecenin 3.kademesi, lise dengi mesleki veya teknik öğrenimi bitirenlerin giriş derecesinin ise 12.derecenin 2.kademesi olarak belirlendiği; dava dosyasının incelenmesinden; … Bankası … Şubesinde görev yapan davacının 1972 yılında klasik lise mezunu olarak memuriyete başladıktan sonra fark derslerini vermek suretiyle 4.9.1992 tarihinde Ticaret Lisesinden mezun olduğu ve Ticaret Lisesi mezunlarının memuriyete girişte almakta oldukları 2 kademenin kendisine de verilmesi yolundaki isteminin dava konusu işlemle reddedildiğinin anlaşıldığı; davalı idarece her ne kadar 657 sayılı Kanunun 36/A-12(d). maddesinin Ticaret Lisesinin bir üst öğrenim olmaması nedeniyle olayda uygulanamayacağı iddia edilmekte ise de, aynı Kanunun 36.maddesinin (a) fıkrasında, meslek lisesi mezunlarının lise mezunlarına göre 2 kademe farklı başlatılacakları hükmü yer aldığından, Ticaret Lisesi emsallerini geçme durumu da olmayan davacının intibakının meslek lisesi mezunu olarak yapılmamasında yasal isabet görülmediği gerekçesiyle dava konusu işlem iptal edilmiştir.
Davalı idare; 657 sayılı Kanunun hükümleri uyarınca memur iken girişteki öğrenim derecelerinden bir üst derecedeki öğrenimi tamamlayanların aylıklarının boş kadro bulunması halinde ancak bitirdikleri öğrenimin başlangıç derece ve kademesine yükseltilebileceğini öne sürmekte ve İdare Mahkemesi kararının temyizen incelenerek bozulmasını istemektedir.
Devlet memurlarının hukuki durumları, hak ve yükülülükleri 657 sayılı Yasa, bu Yasaya göre yürürlüğe konulan veya özel nitelikli tüzük, yönetmelik, Bakanlar Kurulu kararları ile ve ilgili diğer yasalarla düzenlenmiştir. Bunun doğal sonucu Devlet memurunun hukuki durumunun bu düzenleyici tasarruflarda yer alan kurallar esas alınarak saptanmasıdır. “Statü Hukuku”nun gereği budur. 657 sayılı Yasanın 36.maddesinin (A) işaretli bendinde bu kanun kapsamında olanların öğrenim durumlarına göre giriş ve yükselebilecekleri derece ve kademeler bir çizelgede
gösterilmiş, bu çizelgede liseyi bitirenlerin 13.derecenin 3.kademesinden göreve başlamaları öngörülmüştür. Maddenin diğer bentlerinde öğrenim sonunda ya da stajla kazanılan ünvanlar, girilen sınıflar, özel mesleki hizmetler, üst öğrenim, lisansüstü öğrenim veya doktora öğrenimi yapmak v.s. gibi özel durumlar nedeniyle kazanılacak haklar tek tek sayılmak suretiyle sınırlı bir biçimde belirlenmiş olup, anılan (A) işaretli bendin (12-d) fıkrasında da, memuriyette iken veya memuriyetten ayrılarak üst öğrenimi bitiren Kamu Personelinin intibaklarının ne şekilde yapılacağına ilişkin temel ilkeler düzenlenerek; memuriyette iken veya memuriyetten ayrılarak (87 maddeye tabi kurumlarda çalışanlar dahil) üst öğrenimi bitirenlerin aynı üst öğrenimi tahsile ara vermeden başlayan ve normal süresi içinde bitirdikten sonra memuriyete giren emsallerinin ulaştıkları derece ve kademeyi aşmamak kaydıyla bitirdikleri üst öğrenimin giriş derece ve kademesine, memuriyette geçirdikleri başarılı hizmet sürelerinin tamamı, her yıl 1 kademe, her 3 yıl bir derece, hesabıyla ilave edilmek suretiyle bulunacak derece ve kademeye yükseltilecekleri kurala bağlanmıştır.
36.maddenin (D) işaretli bendinde ise; memur iken, girişteki öğrenim derecelerinden bir üst derecedeki öğrenimi tamamlayanların bu üst öğrenim derecesi için 36.maddede yazılı memuriyete giriş derecelerinde boş kadro bulunduğu takdirde bu Kanunun 68.maddesinde yazılı derece yükselmesinde süre kaydı aranmaksızın bu derecedeki görevlere atanabilecekleri belirtilmiştir.
Görüldüğü gibi, (D) bendi hükmü, 36.maddenin (A) bendindeki tabloda yazılı giriş dereceleri ile sınırlı olarak, o dereceleri aşmamış kişilere belirli şartlara bağlı olarak sınırlı bir hak vermekte ve o giriş derecesini aşan kişiye geriye dönük hak sağlamamaktadır. Diğer bir ifade ile bu bent hükmünün 36.maddenin (A) bendinde yer alarak tablodaki giriş dereceler ile sınırlı olarak uygulanma imkanı olup, o derece ve kademeyi aşan kişiye aynı maddenin A-12 (d). bendinde olduğu gibi geriye dönük olarak hak verilmesi sonucunu doğuran bir intibak hükmü değildir.
Örnek vermek gerekirse, yüksek okulda okumakta iken lise mezunu olarak 13.derecenin 3.kademesinden memuriyete başlayıp, bir yıl sonra 4 yıllık yüksek okul bitiren ve 36.maddenin (A) bendi uyarınca 9.derecenin 1.kademesi ile memuriyete başlayacak duruma gelen bir kişinin 9.derecenin 1. kademesinde boş kadro bulunması halinde, 68.maddede yazılı derece yükselmesindeki süre kaydı aranmaksızın belirtilen derece ve kademeye yükseltilmesi mümkün olabilecektir.
Olayda 1972 yılında lise mezunu olarak memuriyete giren, fark dersleri vererek 4.9.1992 tarihinde ticaret lisesinden mezun olan ve 23.9.1993 günlü başvurusu ile üstöğrenim bitirdiğinden bahisle intibakının yapılmasını isteyen davacının bu isteminin reddi üzerine işbu davayı açtığı anlaşılmakta olup, yukarıda belirtilen düzenlemeler karşısında; ticaret lisesi davacının daha önce bitirdiği liseden sonra bir üstöğrenim niteliği taşımadığından, kendisinin 36.maddenin yukarıda izahı yapılan (A/12-d) bendi hükmünden yararlandırılması mümkün olmadığı gibi, (D) bendi hükmünün de üst öğreniminin giriş derecesi ile sınırlı olarak uygulanma imkanı bulunması ve davacının Ticaret lisesini bitirerek intibakının yapılmasını istediği tarihte 36.maddenin (A) bendinde yer alan tabloda lise dengi mesleki öğrenim görenler için belirlenmiş olan giriş derece ve kademesini (12/2) aşmış olması ve anılan bent hükmünün bu dereceler aşıldıktan sonra kişiler lehine hak doğurmaması, başka bir anlatımla, geriye dönük bir intibak hükmünü içermemesi nedeniyle, iki senelik giriş farkının da davacıya verilmesi mümkün değildir.
Bu durumda, İdare Mahkemesince davanın reddine karar verilmesi gerekirken, dava konusu işlemin iptali yolunda hüküm tesis edilmesinde hukuki isabet görülmemiştir.
Açıklanan nedenlerle, davalı idarenin temyiz isteminin kabulüyle İdare Mahkemesince verilen kararın 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanununun 49.maddesinin 1/b.fıkrası uyarınca bozulmasına karar verildi.