5. Daire         1994/6419 E.  ,  1995/1391 K.
Daire : BEŞİNCİ DAİRE
Karar Yılı : 1995
Karar No : 1391
Esas Yılı : 1994
Esas No : 6419
Karar Tarihi : 11/04/995

ÖNLİSANS DİPLOMASI ALMAYA HAK KAZANDIKLARINI GÖSTEREN BELGE ÜZERİNE İNTİBAKLARI YAPILAN KİŞİLER, HENÜZ BİR ÜST ÖĞRENİMİ BİTİRMİŞ DURUMDA OLMADIKLARINDAN, LİSANS DİPLOMASI ALMALARI ÜZERİNE YENİDEN İNTİBAKLARININ YAPILMASI GEREKTİĞİ HK.

… İdare Mahkemesinin … günlü, E: …, K: … sayılı kararının dilekçede yazılı nedenlerle temyizen incelenerek bozulması isteminden ibarettir.
Lise mezunu polis memuru olup, Açıköğretim Fakültesi İş İdaresi Bölümü 3.sınıf öğrencisi iken 1. ve 2.sınıfın tüm derslerinden başarılı olduğuna ilişkin önlisans belgesi alan ve bunu kurumuna ibraz etmesi üzerine 657 sayılı Yasanın 36/A-12/d maddesi uyarınca intibakı yapılan davacı, daha sonra öğrenimini sürdürerek aynı fakülteden mezun olması üzerine, lisans mezunu olarak anılan maddeye göre intibakının yeniden yapılması için yaptığı başvurunun 418 sayılı KHK’ye göre önlisans üzerine yapılan lisans eğitiminin bir üst öğrenim sayılmadığı gerekçesiyle reddine ilişkin işlemin iptali istemiyle dava açmıştır.
… İdare Mahkemesinin … günlü, E: …, K: … sayılı kararıyla; 657 sayılı Devlet Memurları Kanununun 418 sayılı KHK ile değişik 36/A-12?d.maddesinde üst öğrenimi bitirenlerin yapılacak intibaklarına ilişkin esasların düzenlendiği, olayda lise mezunu olarak polis memurluğuna başlayan davacının … önlisans eğitimini tamamlaması üzerine 13.12.1990 günlü onayla intibakının yapıldığı, davacının ara vermeden dört yıllık öğrenimi bitirerek lisans diploması aldığı ve bu son öğrenim durumuna göre intibakının yapılması yolundaki başvururusunun reddedildiğinin anlaşıldığı, söz konusu maddede önlisans üzerine lisans öğrenimi yapmanın üst öğrenim sayılamayacağı hükme bağlandığından önlisans diploması aldıktan sonra intibakı yapılan davacının lisans öğrenimi üzerine yeniden intibakının yapılmasının mümkün olmadığı gerekçesiyle dava reddedilmiştir.
Davacı, lisans öğreniminin önlisansa göre üst öğrenim olmadığını, lisans öğrenimine göre intibakının yapılması gerektiğini öne sürmekte ve İdare Mahkemesi kararının temyizen incelenerek bozulmasını istemektedir.
657 Sayılı Devlet Memurları Kanununun 418 sayılı KHK ile değişik 36/A-12/d.maddesinin 1.fıkrasında, üst öğrenimi bitirenlerin yapılacak intibaklarına ilişkin esaslara yer verilmiş, 2.fıkrasında da, “Ancak, bitirilen üst öğrenimin ilgililerin bulundukları görevle ilgili bir üst öğrenim olmaması halinde son öğrenim durumuna uygun bir hizmet sınıfına ait bir kadroda görev almadıkça bunların intibakı yapılmaz ve bu bent uygulamasında önlisans üzerine lisans öğrenimi yapmak üstöğrenim sayılmaz.” hükmü yer almıştır.
Öte yandan 2547 sayılı Yükseköğretim Kanununun “Tanımlar” başlığını taşıyan 3.maddesinin (r) fıkrasında önlisans, orta öğretime dayalı en az dört yarıyıllık bir programı kapsayan, ara insan gücü yetiştirmeyi amaçlayan veya lisans öğretiminin ilk kademesini teşkil eden bir yüksek öğretimdir”; (s) fıkrasında da lisans, “Ortaöğretime dayalı en az sekiz yarı yıllık bir programı kapsayan bir yüksek öğretimdir” şeklinde tanımlanmaktadır.
Görüldüğü gibi önlisans eğitimi 4 yarı yıllık dönemi kapsayacak bağımsız bir yükseköğretim olmasının yanısıra, lisans eğitimi veren fakülte veya yüksekokulların ilk kademesini teşkil eden bir yüksek öğretim olarak da düzenlenmiştir. Ancak doğrudan önlisans öğrenimi görenlerin başarılı geçen dört yarıyıl sonunda diploma almak suretiyle okuldan mezuniyetleri sözkonusu iken, lisans düzeyinde öğretim görenlerden ilk dört yarı yıl sonunda tüm derslerden başarılı olup 3.ve 4.sınıfa devam etmeye hak kazananların belirli istisnalar dışında herhangi bir nedenle okuldan ayrılmaları halinde önlisans diploması almaları mümkün olup öğrenciliğin devamı sırasında önlisans belgesi alınmasına yasal olanak bulunmamaktadır.
Ancak, 4 yıllık lisans eğitimi devam ederken ilk iki yılın tüm derslerinden başarılı olan Devlet memurlarının kayıtlı oldukları yüksek öğretim kurumlarından okulla ilişkilerini kesmeden aldıkları belge önlisans diploması almaya hak kazandıklarını gösteren bir belge olup bir önlisans diploması değildir. Bu nedenle ilk iki yılı başarıyla tamamlayıp okulla ilişkilerini kesmeden öğrenimlerini sürdüren ve 4 yıllık lisans diploması alan memurların öğrencilikleri devam ettiği sırada yapılan intibakta henüz bir üst öğrenimi bitirmiş durumda olmadıklarından, 657 sayılı Yasanın sözü edilen hükmü uyarınca intibaklarının yeniden yapılması gerekmektedir.
Bu durumda 4 yıl süreli … Üniversitesi Açıköğretim Fakültesinden mezun olması nedeniyle davacının 657 sayılı Yasanın 418 sayılı KHK ile değişik 36/A-12/d maddesi uyarınca intibakının yeniden yapılması isteminin, daha önce aynı fakültenin söz konusu bölümünden önlisans aldığı ve aynı maddeye göre intibakının yapıldığı gerekçesiyle reddedilmesinde 657 sayılı Yasa ile 2547 sayılı Yasa hükümlerine uyarlık bulunmadığından, bu işlemin iptali isteğiyle açılan davanın reddi yolundaki kararda hukuki isabet görülmemiştir.
Diğer taraftan, yukarıda metni yazılı 2.fıkrada “Ancak, bitirilen üst öğrenimin ilgililerin bulundukları görevle ilgili bir üst öğrenim olmaması halinde son öğrenim durumuna uygun bir hizmet sınıfına ait bir kadroda görev almadıkça bunların intibakı yapılmaz…” hükmüne yer verildiğinden, dava konusu uyuşmazlıkla ilgili bu fıkra hükmünün yükseköğrenimini bitiren emniyet hizmetleri sınıfına dahil personele uygulanması açısından değerlendirilmesi gerekli görülmüştür.
5.8.1993 günlü, 21659 sayılı Resmi Gazetede yayımlanan Emniyet Hizmetleri Sınıfı Personelinin Rütbe Yükselmeleri ile Görev Ünvanlarında Uygulanacak Esaslara Dair Yöntmeliğin 8.maddesinde “Polis amirlerinden Polis Akademisi mezunları, Polis Akademisi mezunu sayılanlar Emniyet Genel Müdürlüğüne eleman yetiştirmek üzere okutulanlardan (Burslular hariç) en az 4 yıllık yüksek öğretim kurumlarından mezun olanlar ile 4 yıllık yükseköğretim kurumlarından mezun olan polis memurlarından en az 6 aylık komiser yardımcılığı kursuna başarı lie bitirmiş olanlar (A), diğer polis amirleri (B) grubunu oluştururlar.” hükmüne yer verilmiştir.
Belirtilen hukuksal düzenlemelere göre, emniyet teşkilatı mensuplarının meslek içinde istihdamları ve yükselmeleri bakımından, davacının bitirdiği Açıköğretim Fakültesi de dahil olmak üzere ilgililerin mezun oldukları tüm yükseköğretim kurumları arasında, eğitim verdikleri alanlar ve türleri dikkate alınarak herhangi bir ayrım yapılmamış, sadece yükseköğrenim süresine göre farklı düzenleme yapılmıştır. Bu itibarla, Açıköğretim Fakültesi İş İdaresibölümü mezunu olan davacının, 657 sayılı Yasanın 36/A-12/d.maddesinin yukarıda hükmü yazılı 2.fıkrası karşı-
sında, lisans eğitimi görmüş kişi olarak intibakının yapılması, bu yönden de yasal zorunluluktur.
Açıklanan nedenlerle, davacının temyiz isteminin kabulüyle idare Mahkemesince verilen kararın bozulmasına karar verildi.