5. Daire         1993/392 E.  ,  1994/3967 K.
Daire : BEŞİNCİ DAİRE
Karar Yılı : 1994
Karar No : 3967
Esas Yılı : 1993
Esas No : 392
Karar Tarihi : 14/09/994

YURTİÇİNDE TEDAVİSİNİN MÜMKÜN OLMADIĞI USULÜNE UYGUN OLARAK TESPİT EDİLEN OĞLUNUN HASTALIĞI İÇİN DAVACININ YURT DIŞINDA YAPTIĞI VE FATURALAR VE DİĞER GEÇERLİ BELGELERLE KANITLADIĞI GERÇEK TÜM MASRAFLARININ, SÖZKONUSU TEDAVİNİN TÜRKİYE’DE YAPILMASI HALİNDE ÖDENECEK KARŞILIKLARININTAMAMININ DAVACIYA ÖDENMESİ GEREKTİĞİ HK.

Devlet Su İşleri Genel Müdürlüğü … Bölge Müdürlüğünde memur olarak çalışmakta iken yurt içinde tedavisi mümkün olmayan böbrek hastası oğlunu 17.8.1987 günlü Genel Müdürlük oluru üzerine tedavi amacıyla yurt dışına götüren ve yurda döndükten sonra yurtdışında gerçekleşen hastane masraflarının ödenmesi isteğiyle yaptığı başvurusu cevap verilmemek suretiyle reddedilen davacı, yurt dışında yapılan tetkik, ilaç ameliyat ve diğer tedavi masrafları ile 6245 sayılı Harcırah Kanununun değişik 20.maddesi gereğince tahakkuk edecek yevmiye ve yol masrafına karşılık … liranın yasal faiziyle birlikte ödenmesine hükmedilmesi istemiyle dava açmıştır. İdare Mahkemesi kararıyla, 657 sayılı Devlet Memurları Kanununun tedavi yardımını düzenleyen 209.maddesinde ve bu Kanun uyarınca çıkarılan Devlet Memurlarının Tedavi Yardımı ve Cenaze Giderleri Yönetmeliğinde sadece memurun yurtdışında yaptığı tedavi masraflarının karşılanacağından sözedildiği, buna karşın memurun bakmakla yükümlü olduğu aile fertleri için yurt dışında yapılan tedavilere ait ücretin ödeneceğine ilişkin bir hükme yer verilmediği, ancak adı geçen Yönetmeliğin 3.maddesinin son fıkrasında, geçici görev, bilgi ve görgülerini artırmak veya staj yapmak üzere yurt dışına gönderilen memurların yanlarında olan veya herhangi sebeple yurt dışında bulunan eşlerinin, bakmakla yükümlü oldukları ana, babalarının ve aile yardımına müstehak çocukları ile kendilerinin yurt dışında yapılan tedavi giderlerinin, yurt dışındaki tedavi için Yönetmelikte öngörülen usullere uyulmak, Sağlık ve Sosyal Yardım Bakanlığı Yataklı Tedavi Kurumları Resmi Fiat Tarifesinde aynı tedavi için belirlenen tutar ile sınırlı olmak şartıyla Türkiye’de ve Türk Parası olarak kurumlarınca ödeneceğine işaret edildiği, olayda, davacının oğlunun tedavisi için usulüne uygun olarak ve kendi imkanları ile …’ye gittiğinin ve orada oğlunu ameliyet ve tedavi ettirdiğinin anlaşıldığı, bu durumda anılan yönetmelik hükmü gereğince yurt dışında yapılan tedavi giderlerinin yurt içinde aynı tedavi için belirlenen tutar ile sınırlı olmak şartıyla ödenmesi gerektiği, yurt dışında yapılan böbrek ameliyatının Türkiye’de yapılması halinde ödene cek tedavi giderlerinin saptanması amacıyla yaptırılan bilirkişi incelemesi sonunda düzenlenen ve yeterli bulunan 16.6.1992 günlü bilirkişi raporunda ameliyat masraflarının …-lira tutacağı belirtilmiş olup, bu miktarın davalı idarece ödenmesinin zorunlu olduğu, diğer taraftan tedavi giderlerinin ödendiği yolundaki davalı iddiasının da kanıtlanamadığı gerekçesiyle …-liranın idareye yaptığı başvurunun zımnen reddedildiği tarih olan 25.12.1989 tarihinden itibaren hesaplanacak yasal faiziyle birlikte davacıya ödenmesine fazlaya ilişkin istemin ise reddine hükmedilmiştir.
Davacı, bilirkişi raporunda masrafların genel olarak hesaplandığını, buna karşın masraflara ilişkin faturaların dosyala sunulduğunu ve bu faturalara göre tazminatın hesaplanması gerektiğini, …-liranın çok düşük olduğunu; davalı idare ise, 657 sayılı Yasanın 209.maddesi ile devlet Memurları Tedavi Yardımı ve Cenaze Giderleri Yönetmeliğinin değişik 5.maddesinde sadece yurt içinde tedavisi mümkün olmayan hasta Devlet memurlarının tedavi için yurt dışına gönderileceklerinin hükme bağlandığını, memurun bakmakla yükümlü olduğu çocuğunun kapsama alınmadığını, bu nedenle davacının çocuğunun hastalığı için yurt dışında yaptığı tedavi giredlerinin ödenmesinin mümkün olmadığını öne sürmekte ve İdare Mahkemesi kararının temyizen incelenerek bozulmasını istemektedirler.
657 sayılı Yasanın Tedavi Yardımı başlıklı 209.maddesinde “Devlet memurları ile eşlerinin veya bakmakla yükümlü oldukları ana, baba ve çocuklarının hastalanmaları halinde, evlerinde veya resmi veya özel sağlık kurumlarında ayakta veya yatarak tedavileri kurumlarınca sağlanır.
Ancak tedavi giderleri ve yol masraflarının ödenebilmesi için, tedaviye resmi tabip raporu ile lüzum gösterilmesi şarttır.
Sağlık ve Sosyal Yardım Bakanlığı (Milli Savunma Bakanlığından görevli personel için bu Bakanlık) tarafından yetkili kılınan tam teşekküllü hastanelerin sağlık kurulllarınca düzenlenen ve Sağlık ve Sosyal Yardım Bakanlığınca onaylanan raporlara göre yurt içinde tedavilerinin mümkün olmadığı anlaşılan Devlet memurları tedavi için yurt dışına gönderilirler. Bu memurların yol ve tedavi giderleri kurumlarınca ödenir.” hükmü yer almakta olup, bu yasaya istinaden çıkarılan Devlet Memurlarının Tedavi Yardımı ve Cenaze Giderleri Yönetmeliğinin Yurt içinde tedavinin mümkün olmaması hali başlıklı 5.maddesinin (b) fıkrasında; “Diğer kurumlardaki Devlet Memurları için Sağlık ve Sosyal Yardım Bakanlığı tarafından yetkili kılınan tam teşekküllü hastanelerin sağlık ve Sosyal Yardım Bakanlığınca …’da tesbit edilecek tam teşekküllü bir hastana tarafından teyit edilen ve bu Bakanlıkça onaylanan raporlara göre yurt içinde tedavilerinin mümkün olmadığı anlaşılan Devlet Memurları tedavi için yurt dışına gönderilirler. Bu şekilde yurt dışına gönderilen Devlet Memurlarının yol ve tedavi giderleri ile bunların ve aynı usule göre yanlarında refakatçi bulunmasına lüzum görülenlerin,harcırahları “Harcırah Kanunu” hükümlerine göre hastanın kurumunca ödenir.” hükmüne yer verilmiştir. Aynı Yönetmeliğin 3.maddesinde de, “Tedavi ve yol giderlerinden yararlancak olanlar; A. Yurt içinde;
d) Devlet Memurunun aile yardımı ödeneğine hak kazanan çocukları….” şeklinde belirtilmiştir.
Devlet Su işleri Genel Müdürlüğü … Bölge Müdürlüğünde memur olarak görev yapan davacının oğluna “Kronik Böbrek Yetmezliği (Hemodiyaliz Programında)” teşhisi konularak, canlı böbrek vericisi olmadığından ve yurt içinde kadavral böbrek temin edilemediğinden bahisle kadavral transplantasyon için yurt dışında bir merkeze refakatli olarak gitmesi gerektiği yolunda S.S.Y.B. Türkiye Yüksek ihtisas Hastanesi Sağlık Kurulunca raporun düzenlendiği, söz konusu raporun … Hastanesi Sağlık Kurulunun raporuyla teyit edilerek Sağlık Bakanlığınca onaylandığı, bunun üzerine davacının, oğlunun tedavisi için onun refakatinde …’ye gitmesi ve tedavi ve refakat masraflarının Genel Müdürlükçe ödenmesi hususunda genel müdürlük olur’unun alındığı, oğlunun tedavisi amacıyla onunla birlikte …’ya giden davacının oğluna böbrek nakli ameliyatı yapıldığı ve ameliyat öncesi hastanın çok sayıda hemodiyaliz seanslarına alındığı, yurt dışında yapılan hastane masraflarına (böbrek nakli ameliyatı, ilaç, yatak, hemodiyaliz v.b. masraflara) ilişkin faturaların davacı tarafından dava dosyasına sunulduğu, yurda döndükten sonra 26.10.1989 günlü dilekçeyle davalı idareye başvurup hastane masraflarının ödenmesini isteyen davacının isteğinin zımnen reddedilmesi üzerine yukarıda anılan istemle bakılan davanın açıldığı, idare Mahkemesince yaptırılan bilirkişi incelemesi sonucunda düzenlenen raporda, 1989 yılı Sağlık Bakanlığı Fiat Tarifesine göre bir transplant hastasının yaklaşık tahmini masraflarının …- lira olduğunun belirtildiği, söz konusu raporda hastanın gireceği hemodiyalizin 10 seans olarak kabul edildiği, ancak davacının eklediği faturalardan hastanın perçok hemodiyaliz seanslarına girdiği, mahkemece sözü geçen bilirkişi raporu esas alınarak davanın …-liraya ilişkin kısmının kabul edildiği, diğer kısım hakkında ise ret hükmü verildiği dosyadaki bilgi ve belgelerin incelenmesinden anlaşılmıştır.
657 sayılı Yasanın 209.maddesi ile Devlet Memurlarının Tedavi Yardımı ve Cenaze Giderleri Yönetmeliğinin 5.maddesinin (b) fıkrasındaki hükümler karşısında Devlet Memurunun bakmakla yükümlü olduğu kimselerin yurt dışında yapılan tedavilerine ilişkin giderlerin ilgili kurumca ödenmesi olanaklı değil ise de, memurun bakmakla yükümlü olduğu çocuklarının yurt içindeki tüm tedavi giderlerinin memurun kurumunca ödeneceğinin tabii bulunması ve Anayasanın 2.maddesinde ifadesini bulan Sosyal devlet ilkesinin bir sonucu olarak memurun yurtiçinde tedavisinin mümkün olmadığı resmi raporlarla belgelenen aile bireylerinin yurt dışında yapılan tedavi giderlerinden fatura ve benzeri geçerli belgelerle kanıtlanmış olanlarının Sağlık Bakanlığı Yataklı Tedavi Kurumları Resmi Fiyat Tarifesindeki Türk Parası karşılıklarının, bu tarifede kar
şılığı bulunmayan tedavi giderlerinin ise sözü edilen belgelerde belirtilen tutarına tekabül eden Türk Parası kadar bir meblağın ödenmesi gerektiğini kabul etmek gerekmektedir.
Bu itibarla, yurtiçinde tedavisinin mümkün olmadığı usulüne uygun olarak tesbit edilen oğlunun hastalığı için davacının yurtdışında yaptığı ve faturalar ile diğer geçerli belgelerle kanıtladığı gerçek tüm masraflarının, söz konusu tedavinin Türkiye’de yapılması halinde ödenecek karşılıklarının tamamı (karşılığı bulunmayanların sözü geçen belgelerde gösterilen tutarına tekabül eden Türk Parası) kadar bir meblağın davacıya ödenmesi gerekmekte olup, bu hususlar gözardı edilerek ve özellikle ilaç ve hemodiyaliz seansları için yapılan gerçek masraflar fatura ile kanıtlanmış iken bunların tahmini giderleri esas alınarak hazırlanan bilirkişi raporuna göre temyize konu hükmün verilmesinde hukuki isabet görülmemiştir.
Açıklanan nedenlerle, davacının temyiz isteminin kabulü davalı idarenin temyiz isteminin ise reddiyle, … İdare Mahkemesinin … günlü, … sayılı kararının 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanununun 49.maddesinin 1/b fıkrası uyarınca bozulmasına karar verildi.