5. Daire 1991/3950 E. , 1995/956 K.
Daire : BEŞİNCİ DAİRE
Karar Yılı : 1995
Karar No : 956
Esas Yılı : 1991
Esas No : 3950
Karar Tarihi : 13/03/995
AİLE BİRLİĞİNİN KAMU GÖREVLİSİ OLAN EŞLERDEN BİRİNİN İSTEĞİ ÜZERİNE BOZULMASI HALİNDE İDARENİN EŞ DURUMUNU GÖZÖNÜNE ALMAYA MECBUR OLMADIĞI, ANCAK EŞ DURUMUNA DAYALI YER DEĞİŞTİRME TALEBİNİN REDDİNE İLİŞKİN İŞLEMLERİN HUKUKEN HAKLI VE GEÇERLİ NEDENLERE DAYANMASI GEREKTİĞİ HK.
… İdare mahkemesinin … günlü, … sayılı kararıyla; 657 sayılı Devlet Memurları Kanununun 72.maddesi, 20.5.1981 günlü, 17345 sayılı Resmi Gazetede yayımlanan Tayin ve Nakil yönetmeliğinin 30.maddesi ve 3.8.1991 günlü, 20594 sayılı Resmi Gazetede yayımlanarak yürürlüğe giren Milli Eğitim Bakanlığına Bağlı Okul ve Kurum Öğretmenlerinin Atama ve Yer Değiştirme Yönetmeliğinin 23. maddesi birlikte değerlendirildiğinde yer değiştirme suretiyle yapılacak atamalarda aile biriminin muhafaza edilmesinin ana ilke olduğunun, gerek 657 sayılı Kanunun gerekse kurum yönetmeliğinin davacıya eş durumundan dolayı tayin isteme hakkı verdiğinin, hukuki bir engel bulunmadığı takdirde bu istemin karşılanmasının yasal zorunluluk teşkil ettiğinin anlaşıldığı, olayda ise idarece nakil isteminin neden yerine getirilmediğinin somut
bilgi ve belgelerle ortaya konulamadığı, bu sebeple davacının … iline tayininin yapılması gerekirken aksi yöndeki işlemde hukuki isabet bulunmadığı gerekçesiyle dava konusu işlem iptal edilmiştir.
Davalı idare, eş durumu nedeniyle nakil talepleri incelenirken ilgililerin halen çalışmakta olduğu ilin öğretmen ihtiyacı ile atanmak istediği ilin öğretmen ihtiyacının gözönünde bulundurulduğunu, davacının asıl isteğinin daha önce görev yaptıı il emrine naklini yaptırmak olduğunu, eşiyle birlikte aynı yerde görev yapmak istiyorsa eşinin naklini yaptırabileceğini öne sürmekte ve İdare Mahkemesi kararının temyizen inclenerek bozulmasını istemektedir.
İdare ve Vergi Mahkemeleri tarafından verilen kararların temyiz yolu ile incelenerek bozulabilmeleri 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanununun 49.maddesinde belirtilen nedenlerden birinin bulunması halinde mümkündür.
Anayasarın 41, 657 sayılı Devlet Memurları Kanununun 72.ve kurum atama ve yer değiştirme yönetmeliğinin ilgili maddelerinde atam ve yer değiştirmelerde aile birliğinin korunması ilke olarak benimsenmiştir.
Buna göre idarece re’sen yapılan yer değiştirme ve atamalarda eş durumunun gözönüne alınması gerekli iken, kişilerin isteği üzerine yapılan yer değiştirme ve atamalarda durumun farklı bir boyut kazandığına işaret etmek gereklidir. Aile birliğinin aile bireylerinden birinin iradesi dahilinde bozulması halinde, ilgililerin durumlarını belgelendirerek yer değiştirme isteğinde bulunmaları ve idarenin de konuya ilişkin mevzuat hükümleri çerçevesinde bu yöndeki talebi değerlendirmesi mümkündür. Böyle bir durumda yargı kararıyla idareyi aile birliğini yeniden tesis etmekle yükümlü kılmak mümkün olmadığı gibi aksine yorum aile birliğinin korunmasi ilkesinin kişilerin subjektif karar ve tutumlarına bağlı olarak uygulanması sonucunu doğurur. Daha açık bir deyimle, boş kadro imkanlarını değerlendirerek istediği yere tayin yaptıran bir kamu görevlisinin eşinin de aynı yere naklini zorunlu görmek kamu görevlisi olan eşlerin istedikleri yerde çalışmalarına ve diğer kamu görevlilerine göre ayrıcalıklı bir duruma gelmelerine yol açar ve kamu hizmetlerinin yürütülmesi açısından büyük sakıncalar yaratır ki, bu da hukuken kabul edilemez. Ancak her idari işlem gibi, eş durumuna dayalı yer değiştirme tabeplerinin reddine ilişkin işlemlerin de hukuken geçerli ve kabul edilebilir sebeplere dayanması gerektiğini de burada vurgulamak zorunludur.
Olayda, ebe-hemşire olan eşinin istek üzerine … Devlet Hastanesine atandığı anlaşılmış ise de, ilkokul öğretmeni olan davacının eş durumunu öne sürerek yaptğı yer değiştirme başvurusunun hukuken haklı ve geçerli nedenlere dayanılmadan reddedildiği anlaşıldığından, bu gerekçeye dayalı olarak sözkonusu işlemin iptali yolunda verilen İdare Mahkemesi kararında hukuki isabetsizlik görülmemiştir.
Açıklanan nedenlerle, … İdare Mahkemesince verilen … günlü, … sayılı karar ve dayandığı gerekçe hukuk ve usule uygun olup, bozulmasını gerektirecek bir sebep de bulunmadığından temyiz isteminin reddi ile anılan kararın onanmasına karar verildi.