5. Daire         1990/95 E.  ,  1992/2077 K.
Daire : BEŞİNCİ DAİRE
Karar Yılı : 1992
Karar No : 2077
Esas Yılı : 1990
Esas No : 95
Karar Tarihi : 30/06/992

2547 SAYILI YASANIN 3455 SAYILI YASA İLE DEĞİŞİK GEÇİCİ 8.MADDESİ UYARINCA KADRO KOŞULU ARANMAKSIZIN, PROFESÖRLÜĞE YÜKSELTİLMİŞ OLANLARIN İLGİLİ ANABİLİM DALINDA BOŞALAN PROFESÖRLÜK KADROSUNA “ÖNCELİKLE” ATAN MALARI GEREKTİĞİ HK.

Davacı; … Üniversitesi Maden Fakültesi Petrol Arama Anabilim Dalında boş bulunan ve ilan edilen profesörlük kadrosuna atanma isteminin reddine dair işlemin iptalini istemektedir.
2547 sayılı Yükseköğretim Kanununun 26.maddesinin olay tarihinde yürürlükte bulunan metninde, Üniversitedeki boş bulunan profesörlük kadrolarına atanmak için başvuran adayların durumlarının incelenmesi için ilgili Üniversite Rektörü tarafından biri profesörlüğün açık olduğu birimden, en az biri de üniversite dışından olmak üzere üç profesörün tesbit edileceği, bu profesörlerin adaylar hakkında ayrı ayrı verdikleri mütalaaların Rektörce Üniversite Yönetim Kuruluna sunulacağı ve Üniversite Yönetim Kurulunun görüşünü de inceleyerek adaylar arasında üniversitenin tercihini belirterek atanmak üzere Yükseköğretim Kuruluna sunacağı Yükseköğretim Kurulunca öneriler incelenerek atama yapılacağı hükme bağlanmış, aynı yasanın 65.maddesi gereğince hazırlanan Öğretim Üyeliğine Yükseltilme ve Atama Yönetmeliğinin olay tarihinde yürürlükte bulunan 20.maddesinde de benzer hükme yer verilmiştir.
… Üniversitesi Maden Fakültesi Petrol Arama Anabilim Dalında boş bulunan ve Yükseköğretim Kurulunca ilan edilen profesörlük kadrosuna davacı ile birlikte dört adayın başvurması üzerine yukarıda belirtilen hükümler gereğince Rektörce oluşturulan jüri üyeliğine, … Üniversitesi Maden Fakültesi Petrol İşletme Anabilim Dalı Başkanı … , … Üniversitesi Maden Fakültesi Maden Yatakları Jeokimya Anabilim Dalı Başkanı …, … Üniversitesi … Mühendislik Fakültesi Jeofizik Bölümü Yer Fiziği Anabilim Dalı Öğretim Üyesi …’ ın atandıkları bunların davacı ve üç aday hakkında olumsuz görüş belirttikleri, Üniversite Yönetim Kurulu kararında da 2547 sayılı Kanunun 26/a-2.maddesindeki şartları diğer adaylara göre daha fazla tışıdığı sonucuna varılan aday Prof.Dr.Argun Gürkan’ın atanmasının uygun olacağına karar verildiği ve Rektörün de bu görüşe katılması sonucunda bu öneriler doğrultusunda Yükseköğretim Yürütme Kurulunca adı geçen adayın atanmasının yapıldığı dosyanın incelenmesinden anlaşılmıştır.
2547 sayılı Yükseköğretim Kanununun Geçici 8.maddesinin Değiştirilmesi ve Geçici 21.maddesinin yürürlükten Kaldırılması Hakkında 3455 sayılı Kanunun 1.maddesi; Bu kanunun yayımı tarihine kadar eski mevzuat hükümlerine göre doçentlik ve profesörlük ünvanını almak üzere başvuran ve başvurusu kabul edilmiş olanlar ile 30 Haziren 1982 tarihine kadar önceki mevzuata göre doçentlik ve profesörlük için öngörülen çalışma süresini tamamlayacakların başvuruları ve başvurularının kabulü halinde kadroya atama dışındaki işlemleri önceki mevzuata göre yürütülür.
Yukarıdaki hükme göre profesörlüğe yükseltilmiş olanlar (kısmi veya tam gün) kadroya bağlı olmaksızın profesör ünvanının sağladığı bütün akademik hak ve yetkilere sahip olmak şartı ile bulundukları kadrolarda profesör ünvanını taşırlar. Bunlar ilgili birimlerdeki profesör kadrolarına öncelikle atanırlar.
Üniversiteler ve Akademilerle ilgili kanunların hükümlerine göre gerekli yabancı dil sınavlarını da vermiş olmaları kaydıyla doçentlik sınavlarını tamamlamış bulunanların profesörlüğe yükseltilmeleri de istedikleri takdirde önceki mevzuatlarına göre yürütülür.
Bu hükümlere göre profesörlüğe yükseltilecekler ile bu kanunun yayımı tarihinden itibaren bir yıl içinde doçentliğe yükseltilmiş olanlar ve 2547 sayılı Kanun hükümlerine göre kadro şartı hariç profesörlüğe yükseltilmenin diğer şartlarını yerine getirecek olanlar, bulundukları kadrolarda doçent ve profesör ünvanlarının sağladığı bütün hak ve yetkilerden yararlanırlar. Bu kişiler, ilgili birimlerdeki doçent ve profesör kadrolarına öncelikle atanırlar” hükmünü taşımaktadır.
2.9.1983 tarihinde kabul edilen 78 sayılı KHK.nin 4.maddesi Yükseköğretim Kurumlarına tahsis edilen öğretim elemanları kadrolarının yükseköğretim kurumu içindeki dağılımının ilgili anabilim dalları esas alınarak yapılacağını öngördüğünden 3455 sayılı Yasanın 1.maddesinin 2.ve 4.fıkralarında sözü edilen “birim” sözcüğünün anabilim dalı olduğunda kuşkuya yer yoktur.
3455 sayılı Yasanın 1.maddesinin ikinci ve dördüncü fıkraları, madde metninde de açıkca vergulandığı üzere, yasanın yayımından önce veya sonra doçent veya profesörlüğe yükseltilme hakkını maddenin öngördüğü biçimde elde ettikleri halde kadrosuzluk nedeniyle atanmaları yapılamayanların, ilgili oldukları birimlere doçent veya profesör kadrosu sağlanması halinde bu kadrolara öncelikle atanmaları yolunda idare yönünden uyulması zorunlu bir kurala yer vermektedir.
Buna göre 3455 sayılı yasanın 1.maddesi uyarınca doçent veya profesör hak ve yetkilerini kullanmakta oldukları halde kadro sağlanamaması nedeniyle bu kadrolara atanamayanların kendilerinin görev yaptıkları Ana bilim Dalında kadro boşaldığında veya bu birimlere yeni doçent veya profesör kadroları tahsis edildiğinde bu kadrolara diğer adaylara nazaran öncelikle atanmaları gerekmekte olup, 2547 sayılı Kanunun 25. ve 26.maddelerine göre doçent veya profesörlüğe yükseltilenlerin atamalarının ancak öncelikle atanacak aday bulunmaması halinde ele alınması yasa koyucunun belirtilen durumdakilerin kazanılmış haklarının korunması yolundaki amaç ve iradesinin gereği olmaktadır.
Olayda; … Üniversitesi Maden Fakültesi Petrol Arama Anabilim Dalında boş olan profesörlük kadrosuna atanan …’ın anılan kadronun ilan edilmesinden ve yukarıda sözü edilen 2547 sayılı Kanunun 26. ve ilgili yönetmeliğin 20.maddesi hükümleri gereğince atama prosedürünün başlamasından sonra 3455 sayılı Kanunla değişik 2547 sayılı Kanunun Geçici 8.maddesi gereğince kprofesörlüğe yükseltilmiş olduğu Dairemizin ara kararına davalı idarece verilen cevapta belirtilmiş bulunması karşısında aynı anabilim dalı Başkanı olan adı geçenin anılan Geçici 8.madde hükmüne göre dava konusu profesörlük kadrosuna öncelikle atanması gerektiğinden, davacının Rektörlükçe oluşturulan jüri üyelerinin petrol arama konusunda uzman olmadığı bu nedenle yapılan değerlendirmenin mevzuata uygun olmadığı yolundaki iddiasının incelenmesi olanağı bulunmamaktadır. Başka bir anlatımla dava konusu
profesörlük kadrosuna atanmak üzere başvuru tarihinde 2547 sayılı kanunun 3455 sayılı Kanunla değişik Geçici 8.maddesi gereğince profesörlüğe yükseltilmiş aday bulunmaması sebebiyle ilgili hükümler gereğince profesörlüğe atanma prosedürünün başlatılmış ve sonuçlandırılmış olması, işlem tarihinden önce anılan madde hükmü gereğince profesörlüğe yükseltilmiş bulunan adayın atanma önceliğini engelleyemeyeceğinden anılan kadroya …’ın atanmasında mevzuata aykırılık bulunmamaktadır.
Açıklanan nedenlerle, hukuki dayanağı bulunmayan davanın reddine karar verildi.