5. Daire 1990/843 E. , 1990/797 K.
Daire : BEŞİNCİ DAİRE
Karar Yılı : 1990
Karar No : 797
Esas Yılı : 1990
Esas No : 843
Karar Tarihi : 12/04/990
ANNESİNİN, BAŞKASININ BAKIMINA MUHTAÇ OLDUĞUNU SAĞLIK KURULU RAPORUYLA, BABASININ GELİRİ BULUNMADIĞINI İSE MUHTARLIK YAZISIYLA BELGELENDİREN DAVACININ NAKİL İSTEMİNİN, ANNESİNE BAKMAKLA YÜKÜMLÜ OLDUĞUNA DAİR MAHKEME KARARI BULUNMADIĞINDAN BAHİSLE REDDEDİLMESİNDE HUKUKA UYARLIK GÖRÜLMEDİĞİ HK.
Dava, İlkokulu öğretmeni olan davacının, bakmakla yükümlü bulunduğu annesinin sağlık özürü nedeniyle naklen atanması için yaptığı başvurunun reddine ilişkin işlemin iptali istemiyle açılmıştır.
İdare Mahkemesi kararıyla; tesbit davalarının bir hukuki ilişkinin var olup olmadığına ilişkin davalar olduğu, bu itibarla tesbit davasına konu olabilecek hukuki ilişkinin de bir özel hukuk ilişkisi olması gerektiği, hukuk mahkemelerinin önlerine getirilen tesbit davalarında, davacının dava açmakta hukuki bir yararı olduğunu tesbit etmeleri halinde, eğer tesbiti istenen hukuki ilişki bir özel hukuk ilişkisi ise, bu konuda esasa girip davayı karara bağlamaları gerektiğinin açık oldu
ğu, ancak tesbiti istenen hukuki ilişki bir özel hukuk ilişkisi olmayıp, olayda olduğu gibi ve yukarıda açıklandığı üzere bir kamu hukuku ilişkisi ise, hukuk mahkemelerinin bu tesbit davasını inceleyemeyecekleri, zira, tesbit davalarının bir eda davasının öncüsü durumunda olduğu, buna karşılık idari işlem tesisi istemiyle bir idari makama veya İdari Yargıda açılacak bir dava için İdare Mahkemesine ibraz edilmek ve bu makam ile bu mahkemeleri hukuken bağlayacak nitelikte bir belge elde edebilmek amacı ile açıldığı açıkca anlaşılan bir tesbit davasının Adli Yargıda görülmesine imkan bulunmadığı, Anayasa’nın 125.maddesinden idari yargı faaliyetinin idarenin eylem ve işlemleri hakkında cereyan edeceğinin anlaşıldığı, 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanununun 2.maddesinde, 2576 sayılı Kanunun 5.maddesinde de idare mahkemelerinin görevlerinin bu davaları görmek ve çözümlemek olduğunun belirtildiği, kanunun bu düzenlemesi karşısında, idari sözleşmelerden doğan davalar ayrı tutulmak kaydıyla, idare mahkemelerinin iptal ve tam yargı davaları dışında bir davayı çözümekle görevli olduğunun kabulünün mümkün olmadığı, bu durumda gerek adli yargıda gerek idari yargıda tek başına tesbit davası açılması mümkün olmadığından davacının tayin talebinin annesine bakmakla yükümlü olduğuna dair mahkeme kararı bulunmadığından dolayı reddedilmesi işleminde mevzuata uygun görülmediği gerekçesiyle dava konusu işlem iptal edilmiştir.
Davalı idare; 10.3.1984 günlü, atama yönetmeliğinin 13.maddesinde ve ilgili Yönergenin 8/A-3.maddesinde belirtilen başvuru belgelerinin davacı tarafından tamamlandığını, davacının annesine bakmakla yükümlü olduğuna dair mahkeme kararı bulunmadığını, davacının bu davayı açmaktaki amacının idarenin yürütme görevinin yargı kararıyla kısıtlanması amacını taşıdığını, dava konusu işlemin ilgili Yönetmelik ve Yönerge hükümlerine aykırı olmadığını ileri sürmekte ve kararın temyizen bozulması istemektedir.
Devlet Hastanesi Sağlık Kurulunca davacının annesi hakkında verilmiş olan raporda acilen başkasının bakımına muhtaç olduğu belirtilmiş bulunduğu gibi 30.1.1989 günlü muhtarlık belgelendirilmiş bulunmaktadır. Bu duruma göre davalı idarece davacının … iline nakline ilişkin isteminin esastan incelenerek kabulü veya reddi yolunda bir işlem tesis edilmesi gerekirken, davacının annesine bakmakla yükümlü olduğuna dair mahkeme kararı bulunmadığından bahisle isteminin reddedilmesinde hukuka uyarlık görülmemiştir.
Açıklanan nedenle davalı idarenin temyiz isteminin reddiyle İdare Mahkemesi kararının bu gerekçenin de eklenmesi suretiyle onanmasına karar verildi.