5. Daire 1990/806 E. , 1990/716 K.
Daire : BEŞİNCİ DAİRE
Karar Yılı : 1990
Karar No : 716
Esas Yılı : 1990
Esas No : 806
Karar Tarihi : 02/04/990
ASKERLİK YÜKÜMLÜLÜĞÜNÜ MİLLİ EĞİTİM BAKANLIĞI EMRİNDE ÖĞRETMEN OLARAK YERİNE GETİRECEK OLAN DAVACIYA YEDEKSUBAY OKULUNDAN GÖREV YERİNE GİDİŞİ İÇİN YOLLUK VERİLMEMESİNDEN DOĞAN UYUŞMAZLIĞIN GÖRÜM VE ÇÖZÜMÜNÜN ASKERİ YÜKSEK İDARE MAHKEMESİNİN GÖREVİNDE OLDUĞU HK.
Dava, 19.12.1987 günlü ve 19669 sayılı Resmi Gazetede yayımlanan “Askerlik Yükümlülüğünü Milli Eğitim Gençlik ve Spor Bakanlığı Emrinde Öğretmen Olarak Yerine Getirecekler Hakkında Yönetmelik”in 10.maddesinin 1.bendinin ve bu yönetmeliğe dayanılarak yedek subay okulundan görev yerine gidişlerine ilişkin yolluğun verilmemesi ve aylıklarına birliklerine katılışlarından itibaren hak kazandıkları yolunda tesis edilen işlemlerin dilekçede yazılı nedenlerle iptali istemiyle açılmıştır.
Dava konusu olan ve Milli Savunma Bakanlığınca çıkarılmış bulunan Askerlik Yükümlülüğünü Milli Eğitim Gençlik ve Spor Bakanlığı Emrinde Öğretmen Olarak Yerine Getirecekler Hakkında Yönetmeliğin 10.maddesi “1076 ve 1111 sayılı Kanunlara tabi yükümlülerden, temel askerlik eğitimini müteakip geri kalan hizmetlerini Milli Eğitim Gençlik ve Spor Bakanlığı emrinde öğretmen olarak tamamlayacak olanların, görev yerlerine sevkleri, aşağıdaki şekilde yapılır.
1-) Temel askerlik eğitimi sonunda, sevk edileceklere istekleri halinde 10 gün izin verilir. Bu izin sonunda yükümlüler belirtilen görev yerlerine katılırlar. Bu yükümlülere, Milli Eğitim Gençlik ve Spor Bakanlığınca görevlendirildikleri yere kadar olan masrafları, 1111 sayılı Kanuna tabi erlerde olduğu gibi sınıf okulu ve eğitim birlik komutanlıklarınca tahakkuk ettirilir. Ancak izinli bırakılanlara yol masrafı verilmez” hükmünü taşımaktadır.
Anılan yönetmeliğin, tüm hükümleri ile birlikte ele alındığında, Milli Eğitim Bakanlığı emrinde yapılan öğretmenlik hizmetinin gerçekte askerlik yükümlülüğünün başka bir biçimde yerine getirilme esaslarını düzenlediği, kişinin asker kişi sıfatını saklı tuttuğu ve aylığa ve yolluğa hak kazanmada askerlik yükümlüsü olan kişilere özgü düzenlemeleri içerdiği açıkca anlaşılmaktadır.
1602 sayılı Askeri Yüksek İdare Mahkemesi Kanununun 20.maddesinde “Askeri Yüksek İdare Mahkemesi Türk Milleti Adına; askeri olmayan makamlarca tesis edilmiş olsa bile, asker kişileri ilgilendiren ve askeri hizmete ilişkin idari işlem ve eylemlerden doğan uyuşmazlıkların ilk ve son derece mahkemesi olarak yargı denetimini ve diğer kanunlarda gösterilen görevleri yapar…” denilmektedir. Olayda gerek davacıların asker kişi sıfatınıtaşımakta olmaları gerek dava konusu işlemlerin askerlik hizmetinin yerine getirilmesine ilişkin bulunması nedeniyle uyuşmazlığın görüm ve çözümü idari yargının görev alanı dışında kalmakta ve 1602 sayılı Yasanın 20.maddesi uyarınca Askeri Yüksek İdare Mahkemesinin görev alanı içine girmektedir.
Açıklanan nedenle, 2577 sayılı Kanunun 15.maddesinin 1/a bendi uyarınca davanın görev yönünden reddine karar verildi.