5. Daire 1990/4563 E. , 1992/1444 K.
Daire : BEŞİNCİ DAİRE
Karar Yılı : 1992
Karar No : 1444
Esas Yılı : 1990
Esas No : 4563
Karar Tarihi : 14/05/992
ADAYLIK DÖNEMİNİ BAŞARIYLA TAMAMLAYARAK ASLİ DEVLET MEMURLUĞUNA GEÇİRİLEN DAVACININ GÖREVİNE, BU AŞAMADAN SONRA SINAV KOŞULUNU YERİNE GETİRMEDİĞİNDEN BAHİSLE SON VERİLEMİYECEĞİ HK.
Kültür ve Turizm Müdürlüğü emrinde bekçi olarak görev yapan davacı, atama onayının iptal edilerek görevine son verilmesine ilişkin işlemin iptali istemiyle dava açmıştır.
İdare Mahkemesi kararıyla; 657 sayılı Yasanın 98. maddesinde hangi hallerde memurluğun sona ereceğinin belirtildiği, maddenin (b) fıkrasının yollama yaptığı 48.maddede ise memurluğa alınmanın genel ve özel koşullarının yer aldığı, aynı Yasanın 50.maddesinde de ilk defa Devlet memurluğuna atanacakların yarışma ve yeterlilik sınavı geçirmelerinin asıl olduğu hükmüne yer verildiği; davacının, Belediye Başkanlığında 12.9.1987 tarihinde adaylığı kaldırılarak Belediye Encümeni kararı ile 1.8.1987 tarihinden geçerli olmak üzere yardımcı hizmetler sınıfında temizlik kadrosuna asaleten atanmasının yapıldığı, daha sonra istemi üzerine kurumlararası nakil işlemi tamamlanarak Valilik onayı ile İl Kültür ve Turizm Müdürlüğü emrine hizmetli olarak naklen atandığı, yine Valiliğin onayı ile hizmetli kadrosundan bekçiliğe atamasının yapıldığı, daha sonra dava konusu işlemle, onaya dayalı atama işlemi iptal edilerek 657 sayılı Yasanın 98/b.maddesi uyarınca görevine son verildiğinin anlaşıldığı, başlangıçta belediyede göreve başlayan, asaleti onanan ve daha sonra davalı idareye naklen atanan ve bu görevde de bir yılı aşkın bir süre çalışan davacının Devlet memurluğuna alınma şartları arasında sayılmayan sınav geçirme koşulunu yerine getirmediği belirtilerek görevine son verilmesinde 98/b.madde hükümlerine uyarlık bulunmadığı gerekçesiyle dava konusu işlem iptal edilmiştir.
Davalı idare anılan kararın temyizen incelenerek bozulmasını istemektedir.657 sayılı Devlet Memurları Kanununun 98.maddesinin (b) fıkrasında memurluğa alınma koşullarından herhangi birini taşımadığının sonradan anlaşılması halinde ilgilinin memurluğuna son verileceği hükmü yer almış Devlet memurluğuna alınma koşullarının neler olduğu ise Yasanın 111. kısmının 2.Bölümündeki maddelerde ayrıntılı şekilde düzenlenmiştir. Bu bölümdeki maddelerde ayrıntılı şekilde düzenlenmiştir. Bu bölümde yer alan 48.maddede memurluğa atanacaklarda aranılan genel ve özel nitelikler sayılmakta, 50.maddede de memurluğa alınmak için açılacak Devlet memurluğu sınavana girilmesi ve sınavın kazanılması gerektiğine işaret edilmektedir. Belirtilen yasal düzenlemeye göre, memurluk sınavına girmek ve bu sınavı kazanmak memurluğa alınmanın koşullarındandır.
Bu nedenle, 657 sayılı Yasanın 48.maddesinde yazılı koşulları taşımadıkları sonradan anlaşılanlarda olduğu gibi, memurluıa sınavsız alındığı sonradan anlaşılanların da aynı yasanın 98.maddesinin (b) fıkrası uyarınca memurlukla ilişkilerinin kesilmesi kural olarak doğru ise de;
Yasanın 48.maddesinde belirtilen niteliklerin sürekliliği nedeniyle, bunları taşımadıkları sonradan anlaşılanların memurlukla ilişkilerinin her zaman kesilebilmesine karşılık, gerekli nitelikleri taşıyanların memurluğa ehliyetlerinin saptanması ve böylece göreve en uygun olanların seçilmesi amacıyla yapılan sınavlara girmeden memurluğa alınanlar yönünden 657 sayılı yasanın 98.maddesinin (b) fıkrasının uygulanması konusu üzerinde ayrıca durulması gerekli görülmüştür.
657 sayılı Yasada, Devlet memurlarınca yürütülen hizmetin önemi ve niteliği dikkate alınarak memurluğa ehliyet konusunda sadece adayların seçilmeleri ile ilgili düzenlemelerle yetinilmemiş, yasanın 111.kısmının “Adaylık” başlıklı 3.bölümünde aday memurların belli bir dönem içinde temel ve hazırlayıcı eğitim ve staj görmelerinin yanı sıra ayrıca bu dönemde hal ve hareketleriyle de memurluğa uygun olup olmadıklarının saptanması öngörülmüştür. Tüm bu aşamalardan sonra başarılı olanların asli Devlet memurluğuna atanacakları Yasanın 58.maddesinde hükme bağlanmıştır.
Bu durumda, adaylık dönemini başarıyla tamamlayıp memurluğa ehliyeti saptanmak suretiyle asaleti onananların bu aşamadan sonra ve sadece sınav koşulu nedeniyle görevlerine son verilmesinde yasanın amacına ve kamu yararı ile hizmet gerekleri yönlerinden hukuka uygunluktan sözedilemez.
Olayda, davacının görevine adaylık dönemini tamamlayıp asaleti onandıktan sonra ve usulsüz bir şekilde, sınava tabi tutulmaksızın memurluğa alındığından bahisle son verilmesinde belirilen nedenlerle hukuka uyarlık bulunmadığından bu yoldaki işlemin iptalinde hukuki isabetsizlik görülmemiştir.
Açıklanan nedenlerle davalı idarenin temyiz isteğinin reddi ile … İdare Mahkemesinin …günlü, E: …, K: … sayılı kararının belirtilen gerekçenin de eklenmesi suretiyle onanmasına karar verildi.