5. Daire 1990/326 E. , 1990/439 K.
Daire : BEŞİNCİ DAİRE
Karar Yılı : 1990
Karar No : 439
Esas Yılı : 1990
Esas No : 326
Karar Tarihi : 12/03/990
ÖZEL GÜVENLİK GÖREVLİSİ OLARAK ÇALIŞTIĞI SANTRALDA, YALNIZCA GÜVENLİK VE KORUMA HİZMETLERİNİ YÜRÜTTÜĞÜ ÇEKİŞMESİZ OLAN DAVACININ YARDIMCI HİZMETLER SINIFINDAN GENEL İDARE HİZMETLERİ SINIFINA GEÇİRİLMESİ İÇİN YAPTIĞI BAŞVURUNUN REDDİNE İLİŞKİN İŞLEMDE MEVZUATA AYKIRILIK BULUNMADIĞI HK.
Dava, Türkiye Elektrik Kurumu … Hidroelektrik Santralı İşletme Müdürlüğünde yardımcı hizmetler sınıfında bekçi iken aynı yere özel güvenlik görevlisi olarak atanan davacının, yeni görevinin özelliği dikkate alınarak genel idare hizmetleri sınıfına alınması yolundaki başvurusunun cevap verilmemek suretiyle reddine ilişkin işlemin iptali isteğiyle açılmıştır.
İdare Mahkemesi kararıyla bsüre aşımı itirazı yerinde görülmeyerek 657 sayılı Devlet Memurları Kanununun 36.maddesinin 8.fıkrasında yardımcı hizmetler sınıfının, kurumlarda her türlü yazı ve dosya dağıtmak, toplamak, müracaat sahiplerini karşılamak ve yol göstermek, hizmet yerlerini temizleme, aydınlatma ve ısıtma işlerinde çalışmak veya basit iklim rasatlarını yapmak, ilaçlama yapmak veya yaptırmak veya tedavi kurumlarında hastaların ve hastanelerin temizliği ve basit bakımı ile ilgili hizmetleri yapmak veya kurumlarda çarşı ve mahallelerde koruma ve muhafaza hizmetleri gibi ana hizmetlere yardımcı mahiyette görevlerde her kurumun özel bünyesine göre ve yine bu mahiyette olmak üzere lüzum gördüğü yardımcı hizmetleri ifa ile görevli bulunanlardan, aynı yasanın 4.maddesinin (D) bendinde tanımlananların dışında kalanları kapsadığının belirtildiği, diğer yandan 2495 sayılı Bazı Kurum ve Kuruluşların korunması ve Güvenliklerinin Sağlanması hakkında Kanunun 8.maddesinde, özel güvenlik teşkilatının, bağlı olduğu kuruluşu bu yasa hükümleri çerçevesinde korumak ve güvenliğini sağlamakla görevli ve yetkileri bu yasayla sınırlı özel bir kolluk kuvveti şeklinde tanımlandığı, sözü edilen yasanın 9.maddesinde ise, özel güvenlik teşkilatının ilgili kuruluşları sabotaj, yangın, hırsızlık, soygun, yağma ve yıkma, zorla işten alıkoyma gibi her çeşit tehdit, tehlike ve tecavüze karşı korumakla görevli kılındığının açıklandığı, bu duruma göre genel kolluk kuvvetlerine paralel görevleri yüklenen özel güvenlik görevlilerinin yardımcı hizmetler sınıfı kapsamında değerlendirilemeyeceği, bu kişilerin basit ve yardımcı nitelikte hizmetleri yürütmeyip bağlı oldukları kurumların korunması ve güvenliklerinin sağlanması gibi asli görevleri yerine getirdikleri, bu nedenle özel güvenlik görevlisi olan davacının kadrosunun yardımcı hizmetler sınıfından çıkarılarak genel idare hizmetleri sınıfına alınmasına ilişkin isteğinin reddedilmesinde mevzuata ve hukuka uyarlık görülmediği gerekçesiyle aksi yoldaki işlemin iptaline, buna karşılık bakılan davanın sınıf değişikliği isteğinin reddi yolundaki işleme ilişkin olması nedeniyle davacının özel güvenlik görevlisi olarak atandığı tarihten itibaren oluştuğu ileri sürülen maddi ka
yıplarının bu davada incelenemeyeceği gerekçesiyle tazminat isteğinin reddine karar verilmiştir.
Davalı idare, davanın süresinde açılmadığını, davacının yürüttüğü görevin yardımcı hizmetler sınıfı tanımına uyduğunu ileri sürmekte ve anılan kararın, işlemin iptaline ilişkin kısmının temyizen incelenerek bozzulmasını istemektedir.
Bir Kamu İktisadi teşebbüsü (KİT) olan Türkiye Elektrik Kurumu Elektrik Kurumu Elektrik Üretim ve Dağıtım Müessesesinin memur statüsündeki personeli hakkında 657 sayılı Devlet Memurları Kanununun hangi yönlerden uygulanacağı aynı yasaya 1897 sayılı yasa ile eklenen Ek Geçici 9. ve 21.maddelerde gösterilmiş olup, sınıf ve kadro tesbiti işlemleri de bu uygulamanın kapsamı içinde yer almıştır. 657 sayılı Yasanın 36. maddesinin 8.fıkrasında yardımcı hizmetler sınıfının kapsamı ve bu sınıfta yeralacak hizmetler belirlenmiş ve bu sınıfın, öngörülen diğer hizmetlerle ilgili görevlilerin yanı sıra “…Kurumlarda, çarşı ve mahallelerde koruma ve muhafaza hizmetleri gibi ana hizmetlere yardımcı mahiyetteki görevlerde her kurumun özel bünyesine göre ve yine bu mahiyette olmak üzere ihdasına lüzum görülen yardımcı hizmetleri ifa ile görevli olanları…” da kapsayacağı vurgulanmıştır.
Diğer yandan 2495 sayılı Bazı Kurum ve Kuruluşların Korunması ve Güven liklerinin sağlanması Hakkında Kanunun 8.maddesinde özel güvenlik teşkilatının, bağlı oldukları kuruluşları bu yasa hükümleri dairesinde korumak ve güvenliklerini sağlamakla görevli ve yetkileri bu yasayla sınırlı özel bir kolluk kuvveti olduğu belirtilmiş, 9.maddesinin (b) fıkrasında görev alanları içinde işlenmiş veya işlenmekte olan suçları derhal genel kolluk kuvvetlerine bildirmekle beraber, genel kolluk kuvvetleri gelinceye kadar sanıkları yakalamak ve gözaltına almak, (d) fıkrasında da genel kolluk kuvvetlerinin işe el koymasından itibaren emrine girerek ona yardımcı olmakla yükümlü bulundukları hükme bağlanmıştır. Aynı yasanın 31.maddesi uyarınca çıkartılan bazı Kurum ve Kuruluşların Korunması ve Güvenliklerinin Sağlanması Hakkında Kanunun Uygulanmasına İlişkin Yönetmeliğin 49.maddesinin 2.fıkrası ile 52.maddesinde de İl Jandarma Alay Komutanları veya İl Emniyet Müdürlerinin kendi sorumluluk bölgelerinin sınırları içinde bulunan kuruluşların özel güvenlik teşkilatlarını denetim ve gözetim altında bulunduracakları, o yer emniyet ve jandarma yetkililerince yapılacak denetim sonucunda özel güvenlik teşkilatında görevli personelden hizmeti yürütmede yetersizlikleri veya bu hizmetin niteliğine uygun olmayan davranışları nedeniyle çalışmaları uygun görülmeyenlerin, kuruluşun yetkililerine bildirileceği, kuruluş yetkililerinin bu kimseleri güvenlik görevinden uzak
laştırmak zorunda oldukları hükmü yer almıştır.
Bu hükümlerin birlikte incelenmesinden de anlaşılacağı üzere, özel güvenlik görevlileri, genel kolluk kuvvetlerinin gözetim ve denetiminde ve bağlı oldukları kurum veya kuruluşun korunması ve güvenliklerinin sağlanması sırasında olası tehlikelere karşı, genel kolluk kuvvetlerinin olaya el koymalarına kadar, gerekli önlemleri almakla yükümlü görevliler olup, genel kolluk kuvvetlerine yardımcı nitelikte hizmetler verdikleri ve dolayısıyla 657 sayılı Yasanın 36.maddesinin 8.fıkrasındaki tanıma girdikleri açıktır.
Olayda davacının yardımcı hizmetler sınıfında görev yaptığı … Hidroelektrik Santralı İşletme Müdürlüğünün ana hizmet alanı elektrik üretimi olup davacının, görevi itibariyle bu üretime doğrudan ya da dolaylı bir katkısının bulunmadığı ve sadece işletmenin temel işlevini yerine getirebilmesi için gerekli güvenlik ve koruma hizmetlerini yürüttüğü çekişmesiz bulunduğuna göre adı geçenin, kadrosunun yardımcı hizmetler sınıfından genel idare hizmetleri sınıfına geçirilmesi yolundaki isteminin hiç bir yasal dayanağı bulunmadığı açıktır. Belirtilen durum nedeniyle, davacının isteminin reddine ilişkin işlemin iptali yolunda verilen kararda hukuki isabet görülmemiştir.
Açıklanan nedenlerle davalı idarenin temyiz isteğinin kabulü ile İdare Mahkemesince verilen kararın dava konusu işlemin iptaline ilişkin kısmının 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanununun 49.maddesinin 1/b fıkrası uyarınca bozulmasına, uyuşmazlık sadece hukuki noktalara ilişkin bulunduğundan aynı maddenin 2.fıkrası uyarınca davanın bu kısmının da reddine karar verildi.