5. Daire 1989/2716 E. , 1989/2385 K.
Daire : BEŞİNCİ DAİRE
Karar Yılı : 1989
Karar No : 2385
Esas Yılı : 1989
Esas No : 2716
Karar Tarihi : 18/12/989
375 SAYILI KANUN HÜKMÜNDE KARARNAMEDE ÖNGÖRÜLEN “MEMURİYET TABAN AYLIĞI” İLE “KIDEM AYLIĞI”NIN SOSYAL SİGORTALAR KURUMU PERSONELİNE ÖDENEN İKRAMİYELERİN HESABINDA DİKKATE ALINAMAYACAĞI HK.
Dava, davalı idarede çalışanlara, memuriyet taban ve kıdem aylığı dikkate alınarak ödenen 1989 yılı ikramiyelerinin geri alınmasına ilişkin işlemin iptali istemiyle açılmıştır.
30.6.1989 günlü, 20211 (mükerrer) sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan 375 sayılı Kanun Hükmünde Kararnamenin 1.maddesinin birinci ve ikinci fıkralarında aylıklarını muhtelif personel kanunu hükümlerine göre almakta olan personele 1000 gösterge rakamı üzerinden “memuriyet taban aylığı”, hizmet yılları esas alınarak belirlenen göstergeler üzerinden “kıdem aylığı” ödeneceği açıklanmış; üçüncü, dördüncü ve beşinci fıkralarında kıdem aylığının saptanmasına, memuriyet taban aylığının ve kıdem aylığının ödenmesine ilişkin esaslar belirtildikten sonra altıncı ve yedinci fıkralarında aynen “Bu göstergeler 657 sayılı Devlet Memurları Kanunu ile diğer personel kanunlarına ve Kanun Hükmünde Kararnamelere göre her ne ad altında olursa olsun ödenmekte olan zam, tazminat, ödenek, ücret ve benzeri ödemelerin hesabında dikkate alınmaz.
Bu göstergeler 5434 sayılı T.C.Emekli Sandığı Kanununun 41.maddesinin (a) fıkrasına göre emekli, adi malüllük ve vazife malüllüğü aylıklarının, ek 20.maddesine göre de emekli ikramiyelerinin hesaplanmasına dahil edilir ve aynı kanun hükümlerine göre aylık ve ek göstergeler gibi emeklilik kesenekleri ile kurum karşılıklarına tabi tutulur” hükümlerine yer verilmiştir.
Maddenin düzenleniş biçiminde açıkca anlaşılacağı üzere, memuriyet taban aylığı ve kıdem aylığı, aylıklar esas alınmak suretiyle yapılan her türlü ödemenin hesabında dikkate alınmayacak; sadece emekli, adi malüllük ve vazife malüllüğü aylıkları ile emekli ikramiyelerinin hesaplanmasına dahil edilecek, buna bağlı olarak da emekli kesenekleri ile kurum karşılıklarına tabi tutulacaktır. Bu husus altıncı fıkrada söz konusu aylıkların “her ne ad altında olursa olsun (yapılan) ödemelerin hesabında dikkate alınmayacağının” belirtilmesi ve yedinci fıkrada da, altıncı fıkradaki ilkenin istisnalarının tek tek sayılmış olması ile açıkca ortaya konulmuştur.
375 sayılı K.H.K.ile memur hukukuna getirilmiş olan “memuriyet taban aylığı” ve “kıdem aylığı müesseselerinin 657 sayılı kanunun 155.maddesinde tanımlanan “aylık” kavramının içine alındığına dair adı geçen maddede herhangi bir açıklık bulunmadığından konu tartışmaya müsait
bir nitelik göstermekte ise de, bu hususun dava konusu uyuşmazlık yönünden belirleyici bir yönü bulunmamaktadır. Çünkü 4792 sayılı Yasa ile kurulan Sosyal Sigortalar Kurumunda görevli olan davacıya bu yasanın 11/i maddesi uyarınca “iki aylık ücret” tutarını aşmamak üzere verilen ikramiye söz konusu kararnamenin 1.maddesinin altıncı fıkrası kapsamında bulunmakta ve yedinci fıkrada belirtilen istisnai ödemeler içinde yer almamaktadır.
Belirtilen hukuki duruma göre kurum personeline ödenen ikramiyenin, kıdem ve taban aylığı dikkate alınarak hesaplanmasında mevzuata uyarlık bulunmadığından hataen ödenen miktarın Danıştay’ın yerleşmiş içtihatları ile kabul edilen süre içinde geri alınmasında hukuka aykırılık görülmemiştir.
Açıklanan nedenlerle, yasal dayanağı bulunmayan davanın reddine karar verildi.
AZLIK OYU:
Dava, taban ve kıdem aylığının ikramiye tutarının hesabında gözönüne alınamayacağına ilişkin davalı kurum genelgesiyle ödenen ikramiyelerin geri alınmasına ilişkin işlemin iptali isteğiyle açılmışsa da davacının ikramiyesinin geri alınmasına ilişkin subjektif işlem dilekçede gösterilmediğinden davanın genelgeyle sınırlı olarak incelenmesi gerekir.
4792 sayılı Kanunda, ikramiyenin ödenmesinde gözönüne alınacak ölçünün aylık ücret tutarı olduğu belirtilmiştir.
657 sayılı Kanunun 155.maddesine göre aylığın, taban, kıdem temel aylıkla ek göstergelerden oluştuğu tartışmasızdır.
375 sayılı Kanun Hükmünde Kararnamenin 1.maddesinin sondan bir evvelki fıkrasında, taban ve kıdem aylığı göstergelerinin 657 sayılı Kanun ve diğer personel kanunlarına göre her ne ad altında olursa olsun ödenmekte olan zam, tazminat, ödenek, ücret ve benzeri ödemelerin hesabında gözönüne alınmayacağı belirtilmişse de, ikramiye, zam, tazminat ve ödenek niteliğinde bir ödeme olmadığından açıkca kanunda ödenmeyeceği belirtilmeyen ikramiyenin de yasa kapsamına yorum yoluyla alınarak ikramiyelerin taban ve kıdem aylığı düşürülmek suretiyle hesaplanmasına ilişkin dava konusu genelgede kanuna uyarlık bulunmadığından, iptali
gerekeceği görüşüyle çoğunluk kararına karşıyım.