5. Daire 1989/2668 E. , 1989/1574 K.
Daire : BEŞİNCİ DAİRE
Karar Yılı : 1989
Karar No : 1574
Esas Yılı : 1989
Esas No : 2668
Karar Tarihi : 21/09/989
1402 SAYILI YASANIN, KAMU GÖREVLİLERİNİN STATÜLERİNE GÖRE NAKLEN ATANMALARI VEYA İŞLERİNE SON VERİLMESİ KONUSUNDA İLGİLİ KURUMLARDAN İSTEMDE BULUNMA YETKİSİNİ MÜNHASIRAN SIKIYÖNETİM KOMUTANLARINA TANIDIĞI, DOLAYISIYLE BU YETKİNİN SIKIYÖNETİM KOMUTANI YARDIMCILARINCA KULLANILAMIYACAĞI HK.
Dava, … İli İlköğretim Müfettişi olan davacının … Ortaokulu Türkçe Öğretmenliğine nakledilmesine ilişkin işlemin iptali ve bu nedenle yoksun kaldığı parasal haklarının tazmini istemiyle açılmış olup, İdare Mahkemesi kararıyla; davacının, Valililiğin önerisi üzerine …- … ilköğretim okulu öğretmenliğine nakledildiğini haricen öğrenip davalı idareye başvurarak tayin kararnamesinin iptal edilmesini ve … Merkez Ortaokulu ya da … Ortaokuluna Türkçe Öğretmeni olarak atanmasını istediği, bunun üzerine önceki nakil işlemi iptal edilerek isteği doğrultusunda naklinin yapılması yoluna gidildiğinden, dava konusu işlemde usul ve hukuka aykırılık görülmediği, bu nedenle davacının uğradığı maddi zararın tazminine karar verilmesine de olanak bulunmadığı gerekçesiyle dava reddedilmiştir.
Davacının … ili dışına atanması yolundaki Milli Eğitim Müdürlüğünün önerisi üzerine … Sıkıyönetim Komutanı Yardımcılığınca “adı geçenin müfettişlik görevinden alınarak il dışına atanmasının” uygun görüldüğü, davacının 1979 yılında … İli … Halkevi Şubesinde yönetim kurulu üyesi (denetçi) olduğu belirlenerek sıkıyönetim komutan yardımcılığının uygun görüşü yönünde işlem yapılması yolundaki … Valiliğinin teklifi uyarınca … İlköğretim Müfettişi olan davacının …- … İlköğretim Okulu Türkçe Öğretmenliğine nakledildiği, sözkonusu işlemi tebliğinden önce haricen öğrenen davacının davalı idareye başvurarak sözkonusu işlemin iptal edilmesini ve …daki Merkez Ortaokulu veya … Ortaokulu ya da … Ortaokuluna Türkçe öğretmeni olarak naklini istediği, Milli Eğitim Bakanlığı onayı ile önceki onayın düzeltilerek
adı geçenin … Ortaokulu Türkçe Öğretmenliğine atanmasının uygun görüldüğü dosyanın incelenmesinden anlaşılmıştır.
Davacı, bakanlığa verdiği dilekçesinde öğretmen olarak … İline naklini talep etmiş ise de, bu dilekçesinin İlköğretim müfettişliğinden alınması ve öğremenliğe atanması konusundaki bir isteği kapsamadığı açıktır. Sözkonusu dilekçenin içeriği ve olayın değerlendirilmesi sonucunda, davacının, bakanlıkça görevlendirileceği yerin belirlenmesi amacıyla bir seçim yaptığı anlaşılmaktadır. Davanın konusunu da, davacının … ilköğretim müfettişliği görevinden alınarak öğretmenliğe atanmasına ilişkin işlem oluşturduğundan, mahkemenin, davacının istemi doğrultusunda işlem tesis edildiği yolundaki tespitinde hukuki isabet görülmemiştir.
1402 sayılı Sıkıyönetim Kanununun 2766 sayılı Yasa ile değişik 2.maddesiyle salt Sıkıyönetim Komutanlarına, kamu görevlilerinin statülerine göre atanmaları veya işlerine son verilmesi konusunda ilgili kurumlardan istemde bulunmak yetkisi tanınmış olup; Sıkıyönetim Komutan Yardımcılarının kamu görevlilerinin görev yerleri ve ünvanlarının değiştirilmesinde yasa ile tanınmış yetkileri bulunmamaktadır. Kaldı ki, davacının ilköğretim müfettişliğinden alınarak il dışına nakli yolunda … Milli Eğitim Müdürlüğünce yapılan öneri Sıkıyönetim Komutan Yardımcılığınca uygun görülmüş ve hakkında… Valiliğince Bakanlığa bu yönde öneride bulunulmuş olması nedeniyle işlem tesis edilmiştir. Budurumda davacının ilköğretim müfettişliğinden alınarak il dışına nakledilmesini Sıkıyönetim Komutan Yardımcılığının istemi üzerine tesisedilmiş bir işlem olarak nitelendirmek de mümkün değildir.
Öte yandan; …Valiliğinin yukarıda anılan yazısında; davacının, hakkında yaptırılan araştırmada … Halkevi Şubesinin 1979 yılı yönetim kurulu üyesi (Denetçi) olduğunun belirlenmesi sonucu ilköğretim müfettişliğinden alınarak il dışına nakli önerilmiş olup sözkonusu durumun kanıtlanmış olması halinde dahi, davacının müfettişlik görevinden alınarak nakledilmesi için yeterli neden oluşturmayacağı kuşkusuzdur.
Belirtilen durumlara göre davacı hakkında tesis edilen işlemde hukuka uyarlık bulunmadığından adı geçenin ilköğretim müfettişliğinden öğretmenliğe nakli nedeniyle uğradığı maddi kayıplarının Anayasanın 125. ve 2577 sayılı Yasanın 2.maddeleri uyarınca tazmini gerektiği açıktır.
Açıklanan nedenlerle davacının temyiz isteğinin kabulü ile İdare Mahkemesi kararının 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanununun 49.maddesisinin 1.fıkrası uyarınca bozulmasına, uyuşmazlık sadece hukuki noktalara ilişkin bulunduğundan ve dosyadaki bilgi ve belgeler uyuşmazlığın esası hakkında karar verilmesine yeterli olduğundan aynı maddenin 2. fıkrası uyarınca dava konusu işlemin iptaline, davacının ilköğretim müfettişliğinden alınarak öğretmenliğe nakledilmesi nedeniyle yoksun kaldığı maddi zararlarının davalı idare tarafından hesaplanarak kendisine ödenmesine karar verildi.
KARŞI OY:
Dava, … İlköğretim Müfettişi olan davacının … Ortaokulu Türkçe Öğretmenliğine nakledilmesine ilişkin işlemin iptali istemiyle açılmıştır.
… Valiliğinin önerisi üzerine …- … İlköğretim Okulu Öğretmenliğine atanan davacı sözkonusu işlemi haricen öğrenerek bakanlığa başvurmuş ve … İline öğretmen olarak atanmasını talep etmesi üzerine, alınan ilk onay düzeltilerek davacı, isteği doğrultusunda … Ortaokulu Türkçe Öğretmenliğine atanmıştır.
Davacının istemi yönünde tesis edilen işlemde hukuka aykırılıktan sözedilemeyeceğinden ve İdare Mahkemesi kararının dayandığı gerekçe hukuk ve usule uygun bulunduğundan temyiz isteminin reddi ile anılan kararın onanması gerekceği görüşü ile çoğunluğun kararına karşıyım.