5. Daire         1985/729 E.  ,  1986/1234 K.
Daire : BEŞİNCİ DAİRE
Karar Yılı : 1986
Karar No : 1234
Esas Yılı : 1985
Esas No : 729
Karar Tarihi : 05/11/986

2547 SAYILI KANUNUN 2880 SAYILI KANUN İLE DEĞİŞİK 13.MADDESİNİN B/4 FIKRA HÜKMÜNÜN, ÜNİVERSİTE REKTÖRLERİNE, ÜNİVERSİTEYİ OLUŞTURAN KURULUŞ VE BİRİMLERDE GÖREVLİ ÖĞRETİM ELEMANLARININ VE DİĞER PERSONELİN GÖREV YERLERİNİ DEĞİŞTİRMEK KONUSUNDA VERMİŞ OLDUĞU YETKİNİN, GEÇİCİ GÖREVLENDİRME İLE SINIRLI OLDUĞU HK.

Dava dilekçesi ve savunmada ileri sürülen iddialar karşısında incelemenin derinleştirilmesi gerekli görüldüğünden 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanununun 19.maddesi uyarınca dosyanın karara bağlanması ertelenerek gerekli araştırmalar yapıldıktan sonra dosya incelendi.
Davacı … Üniversitesi Fen Edebiyat Fakültesinde öğretim üyesi iken … Meslek Yüksek Okulunda görevlendirilmesine ilişkin işlemin geçici görevlendirme olduğunu, sürekli görevlendirme kabul edilerek uygulama yapılmasının yasaya aykırı bulunduğunu öne sürerek iptali için dava açmış; İdare Mahkemesi kararı ile, davacının eski kurumu ile ilişkisinin kesilmediği, bir disiplin suçu nedeniyle eski fakül tesi tarafından soruşturma açılmasının da davacının halen Fen-Edebiyat Fakültesi öğretim üyesi olduğunu gösterdiği, bu nedenlerle işlemin geçici görevlendirme niteliğinde olduğu gerekçesine dayanarak görevlendirmenin geçici olmayıp sürekli olduğuna ilişkin dava konusu kararı iptal etmiştir. Görevlendirmenin sürekli olduğu, ilgili yasada geçici görevlendirme hallerinin açıkca sayıldığı, davacıya bu maddelerden hiçbirinin uygulanmadığı ileri sürülerek İdare Mahkemesi kararının temyizen incelenerek bozulması davalı idare tarafından talep edilmiş; Dairemizin kararı ile, 2547 sayılı yasanın ilgili maddeleri uyarınca yapılan görevlendirmenin sürekli olduğu gerekçesiyle mahkeme kararı bozularak davanın reddine karar verilmiştir.
Davacı tarafından, … Meslek Yüksek Okulunda belli üç dersi vermek için görevlendirildiği, kadrosunun … Üniversitesi Fen-Edebiyat Fakültesinde bulunduğu, hiçbir zaman … Meslek Yüksek okulunda bir kadroya atanmadığı, maaşını eski görevinin bulunduğu yerden aldığı, …’de görevlendirilmesinin amaç bakımından da hukuken sakat olduğu nedenleriyle; davalı idare tarafından ise davanın redle sonuçlanmasına karşın avukatlık ücretine hükmedilmemiş olması yönünden Dairemizin belirtilen kararının düzeltilmesi istenilmiştir. Davacının karar düzeltme istemi 2577 sayılı yasanın 54.maddesinin (c) bendine uygun bulunduğundan istem kabul edilerek Dairemizce verilen karar kaldırıldı ve işin gereği yeniden düşünüldü: 2547 sayılı Yüksek Öğretim Kanununun 2880 sayılı Kanunla değişik 13. maddesinin b/4 işaretli fıkrasında “gerekli gördüğü hallerde Üniversiteyi oluşturan kuruluş ve birimlerde görevli öğretim elemanlarının ve diğer personelin görev yerlerini değiştirmek veya bunlara yeni görevler vermek” Üniversite rektörlerinin yetkileri içinde sayılmıştır.
Rektöre bu fıkra ile verilen yetkinin kapsamı, başka bir deyimle bu yetkiye dayanılarak yapılacak idari işlemin konu unsurunun ortaya konulması, davanın sonucunu belirleyecektir. Davalı idare bu yetkiye dayanarak rektörün, Üniversitede görevli öğretim görevlilerinin ve diğer personelin görev yerlerini sürekli olarak değiştirebileceğini savunmuş; davacı ise bu yetkinin görev yerinin geçici olarak değiştirilmesi veya geçici nitelikte yeni görevler verilmesi şeklinde kullanılabileceğini ileri sürmüştür.
Fıkranın düzenleniş amacı, üniversiteyi oluşturan kuruluş ve birimlerin herhangi birinde hizmetle ilgili olarak ortaya çıkacak bir ihtiyacın, Üniversitenin kendi elemanları ile ve süratli bir biçimde karşılanması, böylece kamu hizmetinin aksamadan ve sürekli olarak yürütülme sini sağlamaktır.
Genel olarak İdari teşkilatımızda belli bir kadro, belli bir hizmeti ifade eder ve bu hizmetin ilgili kadroya atanacak kişiler eliyle yürütülmesi esastır. Bu idari teşkilat olarak Üniversitede de durum bundan farklı değildir. Bu husus, 2547 sayılı Yüksek Öğretim Kanunu, 2709 sayılı Yüksek Öğretim Kurumları Teşkilatı Hakkında Kanun ve 2608 sayılı kanunun verdiği yetkiye dayanılarak çıkarılan 78 sayılı kanun Hükmünde kararnamenin çeşitli hükümlerinden ve özellikle sonuncusuna ekli kadro cetvellerinden açıkca anlaşılmaktadır.
Açık kadrolara atama usulü ve atamaya yetkili makam genellikle kanunlarla belirlenir. Kanunda aksine bir açıklık bulunmadıkça atanmış kişi nin, atandığı usulde ve atamaya yetkili makam tarafından görevinden alınması gerektiği idare hukukunun bu güne kadar uygulanagelmiş ilkelerinden biridir. Yüksek Öğretim Kurumunda öğretim elemanlarından herbirinin atanmalarında önemli atama usulleri getirilmiş ve atamaya yetkili makamlar belirtilmiştir. Gerek atamada gerekse atanılan kadrodan alınmada kanunda belirtilen usullere uyulmaması veya bu işlemin yetkisiz makam tarafından yapılması işlemi ağır derecede sakatlar. Bu nokta da açıklamak gerekir ki; belli bir göreve atanmış olan kamu görevlisinin bu kadrodan alınarak başka bir kadroda görevlendirilebilmesi de kanunda bu konuda açık bir yetkinin varlığına ve yine kanunda gösterilen sebeplerin oluşmasına bağlıdır.
2547 sayılı Yüksek Öğretim Kanununun 13/b-4.maddesi ile rektöre verilen yetkiyi “sürekli olarak görev yerini değiştirme” veya “sürekli ola rak yeni görevler verme” kapsamında kabul etmek, belli usullerle bir kadroya atanmış öğretim elemanının yasada gösterilen usule ve yetki kurallarına uyulmadan kadrosu ile hukuki ve fiili irtibatının kesilmesi, yine ancak belli usul ve yetki kurallarına uyularak atanılabilecek bir kadroya, bunlara uyulmadan atanması sonucunu doğurur. O halde adı geçen maddede öngörülen yetkinin yukarıda belirtilen amaçlarla ve hizmetin gerektirdiği süre ile sınırlı olduğunu, bu nedenlede sürekli ola rak görev yerini değiştirme veya yeni görevler verme şeklinde kullanılamıyacağını kabul etmek gerekir. Dava konusu olayda, … Üniversitesi Fen-Edebiyat Fakültesinde öğretim üyesi (doçent) olan ve bu sıfatla belli bir kadroya 2547 sayılı kanunun 25.maddesinde öngörülen kurallar içinde atanmış olan davacının … Meslek Yüksek Okulunda Ticaret Hukuku, Medeni Huku, Personel Yönetimi ve Beşeri ilişkiler derslerini vermek için sürekli olarak görev yeri değiştirilmiş, davalı idarenin 29.3.1983 günlü ve 121 sayılı yazısında kullanılan ifade ile “… Meslek Yüksek Okulu asıl görev yeri olmuştur.” Bir Üniversite öğretim görevlisi için belirtilen yetkinin bu kapsamda kullanılmasının yukarıda açıklanan hukuk kurallarına aykırılığı bir yana, 2547 sayılı kanunun 4/c maddesinde ifadesini bulan “Yüksek düzeyde bilimsel çalışma ve araştırma yapmak bilgi ve teknoloji üretmek, bilim dünyasının seçkin bir üyesi haline gelmek” gibi yüksek öğretimin amaçları ile de bağdaşmadığı açıktır. Davalı idare, 28.5.1984 günlü temyiz dilekçesinde geçici nitelikteki görevlendirmelerin 2547 sayılı kanunun 38, 39 ve 40.maddelerinde düzenlendiğini belirterek 13/b-4 maddesinde öngörülen yetkinin sürekli görevlendirme olarak kullanılabileceğini savunmaktadır. Gerçekten sayıları belirtilen bu maddelerde sırası ile öğretim elemanlarının kamu kurumlarında ve vakıflarda, yurt içinde ve dışında ve kurumlar arasında geçici nitelikte görevlendirilmeleri konuları düzenlemiştir. Ancak bir hukuk kuralının öncelikle kendi anlam ve amacı içinde yorumlanması esas olduğundan, anılan kanunun 13/b-4.maddesinin verdiği yetkinin niteliğinin, aynı kanunun farklı konuları düzenleyen 38, 39. ve 40.maddeleri esas alınarak belirlenmesi mümkün değildir. Kaldı ki bu maddelere göre yapılan geçici görevlendirmelerde, görevlendirilen öğretim elemanları veya öğretim üyelerinin kadroları ile hukuki irtibatları devam ettiği halde, bu konudaki işlemlerin belli usullere uyularak yapılması öngörülmüş ve teminatlı bir yol izlenmiştir. Kanunun geçici nitelikteki bu görevlendirmelerde izlediği yol ve getirdiği teminat dahi 13/b-4.maddesindeki yetkinin açıklanan amaçlar içinde, geçici olarak görev yerinin değiştirilmesi biçiminde kullanılabileceğinin başka bir kanıtını teşkil etmektedir. Açıklanan nedenlerle İdare Mahkemesi kararının İdare Mahkemesi kararının temyizen incelenerek bozulması isteminin reddi ile anılan kararın bu gerekçelerle onanmasına karar verildi.