Danıştay 4. Daire Başkanlığı 2022/374 E. , 2023/1721 K.
T.C.
D A N I Ş T A Y
DÖRDÜNCÜ DAİRE
Esas No : 2022/374
Karar No : 2023/1721
TEMYİZ EDEN (DAVALI) :… Vergi Dairesi Başkanlığı
(… Vergi Dairesi Müdürlüğü)
VEKİLİ : Av. …
KARŞI TARAF (DAVACI) : … Sanayi ve Ticaret Limited Şirketi
VEKİLİ : Av. …
İSTEMİN KONUSU : … Bölge İdare Mahkemesi … Vergi Dava Dairesinin … tarih ve E:…, K:… sayılı kararının temyizen incelenerek bozulması istenilmektedir.
YARGILAMA SÜRECİ :
Dava konusu istem: Davacı hakkında yapılan inceleme üzerine tespit edilen miktarlar üzerinden ihtiyati tahakkuk yapılmasına, teminat istenmesine ve davacı adına kayıtlı gayrimenkul ve menkullere ihtiyati haciz uygulanmasına ilişkin işlemlerin iptali istenilmiştir.
İlk Derece Mahkemesi kararının özeti: … Vergi Mahkemesince verilen … tarih ve E:…, K:… sayılı kararda; davacı hakkında ihtiyati tahakkuk ve ihtiyati haciz kararının hangi makam tarafından ve hangi Kanun maddesine istinaden alındığını gösterir işlemlerin dava dosyasına sunulmadığı, bu nedenle ihtiyati tahukkuk ve ihtiyati haciz kararında hukuka uyarlık bulunmadığı, davacının 2016 takvim yılı hesaplarının incelenmesi neticesinde … tarih ve … sayılı vergi inceleme raporunun düzenlendiği, bu raporda belirtilen katma değer vergisi, vergi ziyaı cezası ile gecikme faizi için 6183 sayılı Kanun’un 9/1. maddesi uyarınca davacıdan teminat istenildiği, vergi inceleme raporuna istinaden adına yapılan cezalı tarhiyatlara karşı 06/02/2019 tarihinde … Vergi Mahkemesinin E:… sayısına kayıtlı olarak dava açıldığı, 26/04/2019 tarihli işlem ile teminatın istenildiği, ancak yukarıda belirtildiği üzere vergi incelemesi devam ederken belirlenen ilk tutarlara göre teminat istenebileceği somut uyuşmazlıkta ise tarhiyata ilişkin tüm hesaplamaların teminat isteme işleminden önce tamamlandığı, dava konusu teminat istenilmesine ilişkin işlemde de hukuka uyarlık bulunmadığı sonucuna varılmıştır. Belirtilen gerekçelerle davanın kabulüne, dava konusu işlemlerin iptaline karar verilmiştir.
Bölge İdare Mahkemesi kararının özeti: Bölge İdare Mahkemesince; istinaf başvurusuna konu Vergi Mahkemesi kararının usul ve hukuka uygun olduğu ve davalı tarafından ileri sürülen iddiaların söz konusu kararın kaldırılmasını sağlayacak nitelikte görülmediği belirtilerek 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu’nun 45. maddesinin 3. fıkrası uyarınca istinaf başvurusunun reddine karar verilmiştir.
TEMYİZ EDENİN İDDİALARI : Bölge İdare Mahkemesi kararının bozulması gerektiği ileri sürülmektedir.
KARŞI TARAFIN SAVUNMASI : Temyiz isteminin reddi gerektiği savunulmuştur.
TETKİK HÂKİMİ : …
DÜŞÜNCESİ : Temyiz isteminin reddi ile usul ve yasaya uygun olan Bölge İdare Mahkemesi kararının onanması gerektiği düşünülmektedir.
TÜRK MİLLETİ ADINA
Karar veren Danıştay Dördüncü Dairesince, Tetkik Hâkiminin açıklamaları dinlendikten ve dosyadaki belgeler incelendikten sonra gereği görüşüldü:
İNCELEME VE GEREKÇE :
Davalı idarenin temyiz dilekçesinde ileri sürdüğü iddialar temyize konu kararın, teminat isteme işlemine ilişkin kısmının bozulmasını gerektirecek nitelikte bulunmamıştır.
Davalı idarenin kararın ihtiyati haciz ve ihtiyati tahakkuka ilişkin kısmına yönelik temyiz istemine gelince;
6183 sayılı Amme Alacaklarının Tahsil Usulü Hakkında Kanun’un 9. maddesinin birinci fıkrasında, 213 sayılı Vergi Usul Kanunu’nun 344. maddesi uyarınca vergi ziyaı cezası kesilmesini gerektiren haller ile 359. maddesinde sayılan hallere temas eden bir amme alacağının salınması için gerekli muamelelere başlanmış olduğu takdirde vergi incelemesine yetkili memurlarca yapılan ilk hesaplamalara göre belirlenen miktar üzerinden tahsil dairelerince teminat isteneceği belirtilmiştir.
Aynı Kanun’un 13. maddesinde ihtiyati haczin, maddede yedi bent halinde belirtilen durumlardan herhangi birinin mevcudiyeti halinde hiçbir müddetle mukayyet olmaksızın alacaklı amme idaresinin mahalli en büyük memurunun kararıyla, haczin ne suretle yapılacağına dair hükümlere göre derhal tatbik olunacağı düzenlenmiş; maddenin (1) numaralı bendinde, Kanun’un 9. maddesi gereğince teminat istenmesini mucip hallerin mevcut olması ihtiyati haciz kararı alınmasını gerektiren durum olarak öngörülmüştür.
6183 sayılı Kanun’un 17. maddesinin ikinci fıkrasının (1) numaralı bendinde ise, 13. maddenin (1), (2), (3) ve (5) numaralı bentlerinde yazılı ihtiyati haciz sebeplerinden birisinin mevcut olması halinde vergi dairesi müdürünün yazılı talebi üzerine defterdar ve/veya vergi dairesi başkanının, mükellefin henüz tahakkuk etmemiş vergi ve resimlerinden Maliye Bakanlığınca tespit ve ilan edilecek olanlarla bunların zam ve cezalarının derhal tahakkuk ettirilmesi hususunda yazılı emir verebileceği hüküm altına alınmıştır.
Dosyanın, Danıştay Dördüncü Dairesinin E.2021/3530, E.2020/2094, E.2021/175 sayılı dosyaları ile birlikte incelenmesinden; davacı şirketin 2016 yılı hesap ve işlemlerinin incelenmesi sonucunda tanzim edilen … tarih ve … sayılı vergi inceleme raporuna istinaden cezalı tarhiyatlar yapılarak, buna ilişkin ihbarnamelerin 14/01/2019 tarihinde tebliği üzerine … tarihinde …. Vergi Mahkemesinin … Esas sayılı dosyasında dava konusu edildiği, anılan dava derdest iken davacı hakkında 22/04/2019 tarihinde ihtiyati haciz ve ihtiyati tahakkuk kararının alındığı anlaşılmaktadır.
Olayda, vergi inceleme raporu uyarınca tarh edilen vergiler ve kesilen vergi ziyaı cezalarına ilişkin ihbarnameler tebliğ edildikten sonra amme alacağının korunmasına dair yöntemlere başvurulmuş ve dava konusu işlemler tesis edilmiştir.
Teminat, ihtiyati haciz ve ihtiyati tahakkuk, kamu borçlusu hakkında kamu alacağının takip ve cebren tahsili amacıyla yürütülecek sürecin borçlu tarafından engellenmesini önlemek ve kamu alacağını güvence altına almak amacıyla düzenlenmiş birer koruma önlemidir. Dolayısıyla şirket hakkında cezalı tarhiyat yapıldıktan sonra tesis edilen ihtiyati haciz ve ihtiyati tahakkuk işleminde hukuka uygunluk bulunmamaktadır.
Yukarıda açıklanan gerekçelerle dava konusu işlemlerin iptali yolunda verilen mahkeme kararına karşı yapılan istinaf başvurusunun reddine dair Vergi Dava Dairesi kararında sonucu itibarıyla hukuka aykırılık görülmemiştir.
KARAR SONUCU :
Açıklanan nedenlerle;
1. Temyiz isteminin reddine,
2. Temyize konu … Bölge İdare Mahkemesi … Vergi Dava Dairesinin … tarih ve E:…, K:… sayılı kararının teminat isteme işlemine ilişkin kısmının onanmasına, ihtiyati tahakkuk ve ihtiyati hacze ilişkin kısmının yukarıda belirtilen gerekçeyle ONANMASINA,
3. Temyiz giderlerinin istemde bulunan üzerinde bırakılmasına,
4. 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu’nun 50. maddesi uyarınca, kararın taraflara tebliğini ve bir örneğinin de Vergi Dava Dairesine gönderilmesini teminen dosyanın Vergi Mahkemesine gönderilmesine, 28/03/2023 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.