Danıştay 4. Daire Başkanlığı 2022/3589 E. , 2023/920 K.
T.C.
D A N I Ş T A Y
DÖRDÜNCÜ DAİRE
Esas No : 2022/3589
Karar No : 2023/920
TEMYİZ EDEN (DAVALI) : … Vergi Dairesi Başkanlığı
VEKİLİ : Av. …
KARŞI TARAF (DAVACI) : …
VEKİLİ : Av. …
İSTEMİN KONUSU : .. Bölge İdare Mahkemesi … Vergi Dava Dairesinin … tarih ve E:…, K:… sayılı kararının temyizen incelenerek bozulması istenilmektedir.
YARGILAMA SÜRECİ :
Dava konusu istem: Davacı adına, ortağı olduğu … Plastik İmperteks Tekstil Sanayi ve Ticaret Limited Şirketi’nin sermaye azaltımına ilişkin düzenlenen vergi tekniği raporuna dayanılarak takdir komisyonu kararına istinaden re’sen tarh edilen 2010 yılı vergi ziyaı cezalı gelir vergisinin kaldırılması istenilmiştir.
Bölge İdare Mahkemesi kararının özeti: Danıştay bozma kararı üzerine Bölge İdare Mahkemesince; davacının ortağı olduğu şirket tarafından sermaye azaltımı nedeniyle işletmeden çekilen tutarın tamamının sermaye düzeltmesi olumlu farklarından çekildiğinin kabul edilmesi suretiyle dava konusu cezalı tarhiyat yapılmışsa da; mevzuat hükümlerinden anlaşılacağı üzere sermayeye ilave edilmiş sermaye düzeltme olumlu farklarının sermaye azaltımı sırasında öncelikli olduğuna ilişkin vergi kanunlarında açık hüküm bulunmaması, ayrıca söz konusu iddianın somut hiç delil ortaya konulmaksızın subjektif ve varsayıma dayandığı sonucuna varıldığından vergi tekniği raporu doğrultusunda davalı idarece re’sen tarh edilen vergi ziyaı cezalı gelir vergisinde hukuka uyarlık bulunmadığı sonucuna varılmıştır. Belirtilen gerekçelerle davanın kabulüne karar verilmiştir.
TEMYİZ EDENİN İDDİALARI : Yapılan işlemlerin yasal mevzuat gereği olduğu, usul ve yasalara aykırılık bulunmadığı ileri sürülmektedir.
KARŞI TARAFIN SAVUNMASI : Cevap verilmemiştir.
TETKİK HÂKİMİ : …
DÜŞÜNCESİ : Temyiz isteminin reddi ile usul ve yasaya uygun olan Bölge İdare Mahkemesi kararının onanması gerektiği düşünülmektedir.
TÜRK MİLLETİ ADINA
Karar veren Danıştay Dördüncü Dairesince, … Bölge İdare Mahkemesi … Vergi Dava Dairesinin … tarih ve E:…, K:… sayılı kararına karşı yöneltilen temyiz istemi Vergi Dava Daireleri Kurulunun 13/04/2022 tarih ve E:2022/373, K:2022/499 sayılı kararı ile bozmaya uygunluk yönünden reddedilerek uyuşmazlığın bozma kapsamı dışında kalan hükümlerine ilişkin temyiz incelemesinin yapılması için Kurulca Dairemize gönderilen dosyada Tetkik Hâkiminin açıklamaları dinlendikten ve dosyadaki belgeler incelendikten sonra gereği görüşüldü:
İNCELEME VE GEREKÇE :
213 sayılı Vergi Usul Kanununun 3. maddesinin (B) bendinde vergilendirmede vergiyi doğuran olay ve bu olaya ilişkin muamelelerin gerçek mahiyetinin esas olduğu düzenlenmiştir.
193 sayılı Gelir Vergisi Kanunu’nun vergi tevkifatını düzenleyen 94. maddesinde kamu idare ve müesseseleri, iktisadî kamu müesseseleri, sair kurumlar, ticaret şirketleri, iş ortaklıkları, dernekler, vakıflar, dernek ve vakıfların iktisadî işletmeleri, kooperatifler, yatırım fonu yönetenler, gerçek gelirlerini beyan etmeye mecbur olan ticaret ve serbest meslek erbabı, zirai kazançlarını bilanço veya ziraî işletme hesabı esasına göre tespit eden çiftçilerin aşağıdaki bentlerde sayılan ödemeleri nakden veya hesaben yaptıkları sırada, istihkak sahiplerinin gelir vergilerine mahsuben tevkifat yapmaya mecbur oldukları düzenlendikten sonra 6. bendin b/i işaretli alt bendinde, tam mükellef kurumlar tarafından; tam mükellef gerçek kişilere, gelir ve kurumlar vergisi mükellefi olmayanlara ve bu vergilerden muaf olanlara dağıtılan, 75. maddenin ikinci fıkrasının (1), (2) ve (3) numaralı bentlerinde yazılı kâr paylarından (kârın sermayeye eklenmesi kâr dağıtımı sayılmaz.) %15 oranında tevkifat yapılacağı, 22. maddesinin üçüncü fıkrasında ise tam mükellef kurumlardan elde edilen, 75. maddenin ikinci fıkrasının (1), (2) ve (3) numaralı bentlerinde yazılı kâr paylarının yarısı gelir vergisinden müstesnadır olduğu, istisna edilen tutar üzerinden 94 üncü madde uyarınca tevkifat yapılacağı ve tevkif edilen verginin tamamı, kâr payının yıllık beyanname ile beyan edilmesi durumunda yıllık beyanname üzerinden hesaplanan vergiden mahsup edileceği belirtilmiştir.
Dosyanın incelenmesinden; davacının ortağı olduğu … Plastik ve İmperteks Tekstil San ve Tic Ltd Şti’nin 07/10/2010 tarih ve 7664 sayılı Ticaret Sicil Gazetesi’nde yayımlanan ilanda şirket sermayesinin 4.045.000,00 TL den 2.945.000,00 TL ye indirildiği, yevmiye defterine 31/12/2010 tarihinde 500-Sermaye hesabı, 331-Ortaklara borçlar hesabı olarak kayıt yapıldığı, ancak 2010/12 dönemine ilişkin şirket tarafından verilen muhtasar beyannamelerde kar dağıtımına ilişkin bir bildirimin olmadığı, şirket kanuni temsilcisinin ifadesinde; şirketin 2010 yılı kayıtlarında … Asliye Ticaret Mahkemesi’nin … tarih ve E:… K:… sayılı kararına istinaden sermaye azaltımı yapıldığı ancak bunun fiili bir sermaye azaltımı olmadığı düzeltme amacıyla yapılmış bir işlem olduğu, şirketin kuruluş aşamasında 101-Alınan Çekler Hesabı ile 331- Ortaklar Cari hesabında sehven mükerrer kayıt yapıldığı, bu kaydın fark edilmeyerek 2006 yılında sermayeye ilave edildiği, yapılan sermaye azaltımının da bu hatalı kaydın düzeltilmesinden ibaret olduğu, sermaye azaltımı işlemi sonucunda ortaklara herhangi bir nakdi ödeme yapılmadı.” şeklinde beyanda bulunduğu görülmektedir.
Olayda, davacının ortağı olduğu şirket tarafından Yevmiye Defterinde “500-Sermaye Hesabı” borçlandırılmak ve “331-Ortaklara Borçlar Hesabı” alacaklandırılmak suretiyle ortaklara kar payı dağıtımı yapıldığının muhasebe kayıtlarında ortaya konduğu, söz konusu şirketin öz sermayesinde oluşan farkın “sermaye azaltımı” adı altında ortaklarına dağıtımının “kâr dağıtımı” olduğu anlaşılmıştır.
O halde, 1.100.000,00 TL tutarındaki sermaye azaltılması işleminin yapıldığı dönem kazancıyla ilişkilendirilmeksizin kurumlar vergisine tabi tutulması ve kurumlar vergisi düşüldükten sonra kalan tutar dikkate alınarak söz konusu tutarın tam mükellef gerçek kişi olan şirket ortaklarına dağıtıldığı kabul edilerek gelir vergisi kesintisine tabi tutulması gerektiği sonucuna varıldığından, davacı adına takdir komisyonu kararına istinaden tarh edilen gelir vergisi matrahının re’sen takdirinin yerinde olduğu anlaşılmakla birlikte, matrahın bulunuş şekli yönünden bir değerlendirme yapılmak suretiyle yeniden karar verilmesi gerekmektedir.
KARAR SONUCU :
Açıklanan nedenlerle;
1. Temyiz isteminin kabulüne,
2. Temyize konu … Bölge İdare Mahkemesi … Vergi Dava Dairesinin … tarih ve E:…, K:… sayılı kararının BOZULMASINA,
3. Yeniden bir karar verilmek üzere dosyanın Vergi Dava Dairesine gönderilmesine, 22/02/2023 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.