Danıştay 4. Daire Başkanlığı         2021/3530 E.  ,  2023/1719 K.
T.C.
D A N I Ş T A Y
DÖRDÜNCÜ DAİRE
Esas No : 2021/3530
Karar No : 2023/1719

TEMYİZ EDEN (DAVALI) :… Vergi Dairesi Başkanlığı
(… Vergi Dairesi Müdürlüğü)
VEKİLİ : Av. …

KARŞI TARAF (DAVACI) : …
VEKİLİ : Av. …

İSTEMİN KONUSU : … Bölge İdare Mahkemesi … Vergi Dava Dairesinin … tarih ve E:…, K:… sayılı kararının temyizen incelenerek bozulması istenilmektedir.

YARGILAMA SÜRECİ :
Dava konusu istem: Davacıdan, ortağı olduğu … Hedi.Eşy. İth. İhr. San. Ve Tic. Ltd. Şti. hakkında yapılan inceleme üzerine tespit edilen matrah farkı ve gecikme faizi tutarı kadar teminat istenmesine ilişkin işlem ile davacı adına kayıtlı gayrimenkul ve menkullere ihtiyati haciz uygulanmasına ilişkin işlemin iptali istenilmiştir.
İlk Derece Mahkemesi kararının özeti: … Vergi Mahkemesince verilen … tarih ve E:…, K:… sayılı kararda; davacının ortağı olduğu … Hed. Eşya İth. İhr. San. ve Tic. Ltd. Şti.nin 2016 yılı hesap ve işlemlerinin incelenmesi sonucunda tanzim edilen … tarih ve … sayılı, … tarih ve … sayılı vergi inceleme raporuna istinaden şirket adına cezalı tarhiyatlar yapılarak, buna ilişkin ihbarnamelerin 14/01/2019 tarihinde tebliği üzerine … tarihinde … Vergi Mahkemesinin … Esas sayılı dosyasında dava konusu edildiği, anılan dava derdest iken davacı hakkında şirket kanuni temsilcisi olduğundan bahisle 22/04/2019 tarihinde ihtiyati haciz kararının alındığı ve 5.727.488,07-TL tutarında teminat istendiği, teminat istenebilmesi için incelemenin sonuçlandırılmamış ve tarhiyatların yapılmamış olması gerektiği, bu nedenle davacıdan teminat istenmesine ilişkin işlemde hukuka uyarlık bulunmadığı, uyuşmazlık konusu ihtiyati haciz işlemi yönünden ise; davacı hakkında tesis edilen ihtiyati haczin dayanağı olarak 6183 sayılı Kanunun 13/3. maddesinin gösterildiği, ancak davalı idarece anılan bentte sayılan şartların davacı nezdinde gerçekleştiğini ortaya koyan herhangi bir delilin dosyaya sunulmadığı, dolayısıyla dava konusu olayda borçlunun kaçtığı veya kaçması, mallarını kaçırması ve hileli yollara sapma ihtimali bulunduğu hususunda somut bir tespitin bulunmadığı, dava konusu ihtiyati haciz işleminde de hukuka uyarlık bulunmadığı sonucuna varılmıştır. Belirtilen gerekçelerle davanın kabulüne karar verilmiştir.
Bölge İdare Mahkemesi kararının özeti: Bölge İdare Mahkemesince; teminat istenmesi işleminin iptaline ilişkin davalı idare istinaf başvurusunun reddine, ihtiyati haciz kararının iptali isteminin kabulüne yönelik istinaf başvurusu yönünden ise; 6183 sayılı Kanunun 13. maddesi uyarınca ihtiyati haczin alacaklı amme idaresinin mahallin en büyük memurunun kararıyla yapılacağının düzenlendiği, ancak 5345 sayılı Kanunun 33.maddesi ile mahalli en büyük memuruna yapılan atıfların vergi dairesi başkanı ve başkanlığına yapılmış sayılacağı düzenlemesi ile ihtiyati hacze karar vermeye vergi dairesi başkanı veya başkanlığının yetkili hale geldiği, ancak 5345 sayılı Kanunun 33.maddesi dahil bir bütün olarak 703 sayılı Anayasada Yapılan Değişikliklere Uyum Sağlanması Amacıyla Bazı Kanun Ve Kanun Hükmünde Kararnamede Değişiklik Yapılması Hakkında Kanun Hükmünde Kararnamenin 70. maddesi ile 09/07/2018 tarihinde yürürlükten kaldırıldığı, bu durumda, 6183 sayılı Kanunun 13.maddesi yürürlükte olduğundan ihtiyati haciz işlemine alacaklı amme idaresinin mahalli en büyük memurunun tekrar yetkili hale geldiği, 4 Sayılı Cumhurbaşkanlığı Kararnamesinin “Atıflar” başlıklı 798. maddesinin (c) bendi ile tekrar, mahalli en büyük memuruna yapılan atıfların vergi dairesi başkanı ve başkanlığına yapılmış sayılacağı düzenlemesinin getirildiği ancak bir konuda kanunda açık düzenleme varken aynı konuda Cumhurbaşkanlığı Kararnamesi ile farklı bir düzenleme getirilmesi halinde Anayasa’nın 104. Maddesi gereğince kanun hükümlerinin uygulanması gerektiği, dava konusu ihtiyati haciz kararının 22/04/2019 tarihli Olur’la Vergi Dairesi Başkan vekili tarafından alındığı, 6183 sayılı Kanunun 13.maddesine göre ihtiyati haciz kararının alacaklı amme idaresinin mahallin en büyük memurunun kararıyla alınması gerektiğinden, yetkisiz kişi tarafından tesis edilen dava konusu ihtiyati haciz işleminde hukuka uyarlık bulunmadığı sonucuna varılmıştır. Belirtilen gerekçelerle istinaf isteminin kısmen kabulüne ve davanın kabulüne karar verilmiştir.

TEMYİZ EDENİN İDDİALARI : Bölge İdare Mahkemesi kararının bozulması gerektiği ileri sürülmektedir.

KARŞI TARAFIN SAVUNMASI : Temyiz isteminin reddi gerektiği savunulmuştur.

TETKİK HÂKİMİ : …
DÜŞÜNCESİ : Temyiz isteminin reddi ile usul ve yasaya uygun olan Bölge İdare Mahkemesi kararının onanması gerektiği düşünülmektedir.

TÜRK MİLLETİ ADINA
Karar veren Danıştay Dördüncü Dairesince, Tetkik Hâkiminin açıklamaları dinlendikten ve dosyadaki belgeler incelendikten sonra gereği görüşüldü:

İNCELEME VE GEREKÇE :
Davalı idarenin temyiz dilekçesinde ileri sürdüğü iddialar temyize konu kararın, teminat isteme işlemine ilişkin kısmının bozulmasını gerektirecek nitelikte bulunmamıştır.
Davalı idarenin kararın ihtiyati hacze ilişkin kısmına yönelik temyiz istemine gelince;
6183 sayılı Amme Alacaklarının Tahsil Usulü Hakkında Kanun’un 9. maddesinin birinci fıkrasında, 213 sayılı Vergi Usul Kanunu’nun 344. maddesi uyarınca vergi ziyaı cezası kesilmesini gerektiren haller ile 359. maddesinde sayılan hallere temas eden bir amme alacağının salınması için gerekli muamelelere başlanmış olduğu takdirde vergi incelemesine yetkili memurlarca yapılan ilk hesaplamalara göre belirlenen miktar üzerinden tahsil dairelerince teminat isteneceği belirtilmiştir.
Aynı Kanun’un 13. maddesinde ihtiyati haczin, maddede yedi bent halinde belirtilen durumlardan herhangi birinin mevcudiyeti halinde hiçbir müddetle mukayyet olmaksızın alacaklı amme idaresinin mahalli en büyük memurunun kararıyla, haczin ne suretle yapılacağına dair hükümlere göre derhal tatbik olunacağı düzenlenmiş; maddenin (1) numaralı bendinde, Kanun’un 9. maddesi gereğince teminat istenmesini mucip hallerin mevcut olması ihtiyati haciz kararı alınmasını gerektiren durum olarak öngörülmüştür.
6183 sayılı Kanun’un 17. maddesinin ikinci fıkrasının (1) numaralı bendinde ise, 13. maddenin (1), (2), (3) ve (5) numaralı bentlerinde yazılı ihtiyati haciz sebeplerinden birisinin mevcut olması halinde vergi dairesi müdürünün yazılı talebi üzerine defterdar ve/veya vergi dairesi başkanının, mükellefin henüz tahakkuk etmemiş vergi ve resimlerinden Maliye Bakanlığınca tespit ve ilan edilecek olanlarla bunların zam ve cezalarının derhal tahakkuk ettirilmesi hususunda yazılı emir verebileceği hüküm altına alınmıştır.
Dosyanın, Dairemizin E.2020/2094, E.2021/175, E.2022/374 sayılı dosyaları ile birlikte incelenmesinden; davacının ortağı olduğu … Hed. Eşya İth. İhr. San. ve Tic. Ltd. Şti.nin 2016 yılı hesap ve işlemlerinin incelenmesi sonucunda tanzim edilen … tarih ve … sayılı vergi inceleme raporuna istinaden şirket adına cezalı tarhiyatlar yapılarak, buna ilişkin ihbarnamelerin 14/01/2019 tarihinde tebliği üzerine 06/02/2019 tarihinde … Vergi Mahkemesinin … Esas sayılı dosyasında dava konusu edildiği, anılan dava derdest iken davacı hakkında şirket kanuni temsilcisi olduğundan bahisle 22/04/2019 tarihinde ihtiyati haciz kararının alındığı anlaşılmaktadır.
Olayda, asıl borçlu şirket hakkında düzenlenen vergi inceleme raporu uyarınca tarh edilen vergiler ve kesilen vergi ziyaı cezalarına ilişkin ihbarnameler tebliğ edildikten sonra amme alacağının korunmasına dair yöntemlere başvurulmuş ve dava konusu işlemler tesis edilmiştir.
Teminat, ihtiyati haciz ve ihtiyati tahakkuk, kamu borçlusu hakkında kamu alacağının takip ve cebren tahsili amacıyla yürütülecek sürecin borçlu tarafından engellenmesini önlemek ve kamu alacağını güvence altına almak amacıyla düzenlenmiş birer koruma önlemidir. Dolayısıyla asıl borçlu şirket hakkında cezalı tarhiyat yapıldıktan sonra tesis edilen ihtiyati haciz işleminde hukuka uygunluk bulunmamaktadır.
Yukarıda açıklanan gerekçelerle dava konusu işlemlerin iptali yolunda verilen mahkeme kararına karşı yapılan istinaf başvurusunun reddine dair Vergi Dava Dairesi kararında sonucu itibarıyla hukuka aykırılık görülmemiştir.

KARAR SONUCU :
Açıklanan nedenlerle;
1. Temyiz isteminin reddine,
2. Temyize konu … Bölge İdare Mahkemesi … Vergi Dava Dairesinin … tarih ve E:…, K:… sayılı kararının teminat isteme işlemine ilişkin kısmının onanmasına, ihtiyati hacze ilişkin kısmının yukarıda belirtilen gerekçeyle ONANMASINA,
3. Temyiz giderlerinin istemde bulunan üzerinde bırakılmasına,
4. 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu’nun 50. maddesi uyarınca, kararın taraflara tebliğini ve bir örneğinin de Vergi Dava Dairesine gönderilmesini teminen dosyanın Vergi Mahkemesine gönderilmesine, 28/03/2023 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.