Danıştay 4. Daire Başkanlığı 2019/9221 E. , 2022/8599 K.
T.C.
D A N I Ş T A Y
DÖRDÜNCÜ DAİRE
Esas No : 2019/9221
Karar No : 2022/8599
TEMYİZ EDEN TARAFLAR : 1- … Vergi Dairesi Başkanlığı
(… Vergi Dairesi Müdürlüğü)
VEKİLİ : Av. …
2- …
İSTEMİN KONUSU : … Bölge İdare Mahkemesi … Vergi Dava Dairesinin … tarih ve E:…, K:… sayılı kararının taraflarca aleyhlerine olan hüküm fıkralarının bozulması istenilmektedir.
YARGILAMA SÜRECİ :
Dava konusu istem: İkâmet amaçlı binaların inşaatı faaliyeti ile iştigal eden davacı adına, sahte fatura kullandığından bahisle düzenlenen vergi inceleme raporuna istinaden re’sen tarh edilen 2013/1 ila 12 dönemleri katma değer vergileri, tekerrür hükümleri uygulanarak kesilen vergi ziyaı cezaları ile 213 sayılı Kanun’un 353/1. maddesi uyarınca kesilen özel usulsüzlük cezasının kaldırılması istenilmiştir.
İlk Derece Mahkemesi kararının özeti: … Vergi Mahkemesince verilen … tarih ve E:…, K:… sayılı kararda; davacının ilgili dönemlerde fatura aldığı … Vergi Dairesi mükellefi … İnş. Met. Elek. Hırd. ve Orm. Ürün. San. Tic. Ltd. Şti., … Vergi Dairesi mükellefi … İnş. Nak. Tem. Malz. Rek. Ür. Tic. Ltd. Şti., … Vergi Dairesi mükellefi … Ür. İnş. Kim. Ltd. Şti. hakkındaki vergi tekniği raporlarında yer alan tespitlerin, düzenlenen faturaların sahte olduğunu ortaya koymada yeterli olmadığı anlaşıldığından adı geçen mükelleflerden alınan faturalar nedeniyle yapılan cezalı tarhiyatlarda ve yasal koşullar oluşmadan kesilen özel usulsüzlük cezası ile vergi ziyaı cezalarının tekerrür nedeniyle artırılan kısmında hukuka uyarlık bulunmadığı, öte yandan … Vergi Dairesi mükellefi … Ürünleri İnşaat ve Elektrik Kimya San. Tic. Ltd. Şti., … Vergi Dairesi mükellefleri … İnşaat Temizlik ve Gıda Ltd. Şti., … İnş. Oto. Petrol San. Tic. Ltd. Şti., …, … Vergi Dairesi mükellefi …, … Vergi Dairesi mükellefleri … Tekstil İnş. Tur. Rek. San. ve Tic. Ltd. Şti., … hakkındaki vergi tekniği raporlarında yer alan tespitlere göre, düzenlenen faturaların sahte olduğu anlaşıldığından adı geçen mükelleflerden alınan faturalar nedeniyle yapılan cezalı tarhiyatlarda ise hukuka aykırılık bulunmadığı sonucuna ulaşılmıştır. Belirtilen gerekçelerle davanın kısmen kabulüne, kısmen reddine karar verilmiştir.
Bölge İdare Mahkemesi kararının özeti: Bölge İdare Mahkemesince; davacının ihtilaflı dönemlerde fatura aldığı … Vergi Dairesi mükellefi … İnş. Met. Elekt. Hırd. ve Orm. Ürn. San. Tic. Ltd. Şti. hakkında tanzim olunan vergi tekniği raporunda yer alan tespitlere göre düzenlenen faturaların sahte olduğu anlaşıldığından adı geçen mükelleften alınan faturalar nedeniyle yapılan cezalı tarhiyatlarda hukuka aykırılık bulunmadığı sonucuna ulaşılmıştır. Belirtilen gerekçelerle davacı istinaf başvurusunun reddine, davalı istinaf başvurusunun ise kısmen kabulüne, kısmen reddine, Vergi Mahkemesi kararının … İnş. Met. Elekt. Hırd. ve Orm. Ürn. San. Tic. Ltd. Şti.’den alınan faturalardan kaynaklanan cezalı tarhiyatlar yönünden davanın kabulüne dair hüküm fıkrasının kaldırılmasına, davanın kısmen kabulüne, kısmen reddine karar verilmiştir.
TEMYİZ EDEN DAVACININ İDDİALARI : Davacı tarafından, dava konusu olayda re’sen takdir sebebinin bulunmadığı, incelemenin eksik yapıldığı, idarenin istinaf istemi mahkeme kararının idare aleyhine olan kısımlarını kusurlandırmadığı hâlde, istinaf yargılaması aşamasında aleyhe olan hükümlerin fazlalaştırıldığı, fatura alınan mükellefler hakkında düzenlenen raporlarda somut tespitlere yer verilmediği, aradaki ticari ilişkinin gerçek olduğu, sahte belge kullanıldığı iddiasının hukuki dayanaktan yoksun olduğu, faturaların sahte olduğu iddiasının net olarak ortaya konulamadığı belirtilerek temyiz isteminin kabulü ile Vergi Dava Dairesi kararının aleyhe olan kısımlarının bozulması gerektiği ileri sürülmektedir.
TEMYİZ EDEN DAVALININ İDDİALARI : Davalı idare tarafından, yapılan işlemlerin yasal ve yerinde olduğu belirtilerek temyiz isteminin kabulü ile Vergi Dava Dairesi kararının aleyhe olan kısmının bozulması gerektiği ileri sürülmektedir.
DAVACININ SAVUNMASI : Cevap verilmemiştir.
DAVALININ SAVUNMASI : Cevap verilmemiştir.
TETKİK HÂKİMİ : …
DÜŞÜNCESİ : … İnş. Nak. Tem. Malz. Rek. Ür. Tic. Ltd. Şti. ile … Ür. İnş. Kim. Mad. Deri. Nak. Ltd. Şti.’den alınan faturalardan kaynaklanan cezalı tarhiyatlar yönünden davanın kabulüne ilişkin kısmı yönünden Vergi Dava Dairesi kararının bozulması gerektiği düşünülmektedir.
TÜRK MİLLETİ ADINA
Karar veren Danıştay Dördüncü Dairesince, Tetkik Hâkiminin açıklamaları dinlendikten ve dosyadaki belgeler incelendikten sonra gereği görüşüldü:
İNCELEME VE GEREKÇE :
213 sayılı Vergi Usul Kanunu’nun 3/B maddesinde, vergilendirmede vergiyi doğuran olay ve bu olaya ilişkin muamelelerin gerçek mahiyetinin esas olduğu, 134. maddesinin 1. fıkrasında, vergi incelemesinden maksadın, ödenmesi gereken vergilerin doğruluğunu araştırmak, tespit etmek ve sağlamak olduğu kurala bağlanmış, 359. maddesinin (b) bendinde ise gerçek bir muamele veya durum olmadığı halde bunlar varmış gibi düzenlenen belgeler, sahte belge olarak tanımlanmıştır.
3065 sayılı Katma Değer Vergisi Kanunu’nun 29. maddesinin 1. fıkrasının (a) bendinde; mükelleflerin, yaptıkları vergiye tabi işlemler üzerinden hesaplanan katma değer vergisinden, bu Kanunda aksine hüküm olmadıkça faaliyetlerine ilişkin olarak, kendilerine yapılan teslim ve hizmetler dolayısıyla hesaplanarak düzenlenen fatura ve benzeri vesikalarda gösterilen katma değer vergisinin indirilebileceği hükme bağlanmıştır.
Katma değer vergisi, bünyesinde yer alan indirim müessesesiyle yansıtılabilir bir vergidir. Katma değer vergisi sisteminde mükellef ve sorumlu; üretim ve dağıtım kademeleri içinde, verginin tahsiline, indirimlerin yapılmasına, beyan edilip ödenmesine aracılık eder. Bu bakımdan indirim, mükellefiyete bağlı bir görev olduğu kadar aynı zamanda bir haktır. Katma değer vergisinde genel prensip, vergiye tabi teslimler üzerinden hesaplanan vergiden, alış faturalarında gösterilen verginin indirilmesidir. Katma değer vergisi indirimi hakkından yararlanabilmek için Kanun bazı şartların varlığını öngörmüştür. Bu şartların bir kısmı esasa, bir kısmı ise şekle ilişkindir. Katma değer vergisi, vergiyi doğuran olayın gerçekleşmesi halinde, zincirleme olarak kendi içinde otokontrol sistemi taşımaktadır.
Kayıt ve belge nizamına uyulması ve faturaların gerçek bir mal teslimi veya hizmet ifasına dayanması halinde, mal teslimi veya hizmet ifasına bağlı olarak tahsil edilen katma değer vergisinden, mükelleflerin kendilerine yapılan teslim ve ifaya ilişkin olarak ödedikleri katma değer vergisini indirmeleri mümkün olup, aksi durumda, faturaların gerçek bir mal teslimi veya hizmet ifasına dayanmadığının tespiti halinde, bu faturalarda yer alan katma değer vergisinin indirimi mümkün bulunmamaktadır.
Buna göre, alış belgelerinde yer alan katma değer vergisinin indirim konusu yapılabilmesi için, alış faturası ya da benzeri vesikalarda ayrıca gösterilmesi ve bu vesikaların kanuni defterlere kaydedildiğinin tevsik edilmesinin yanında, söz konusu belgelerin gerçeği yansıtması da gerekmektedir.
Yukarıda aktarılan mevzuat hükümlerine göre; uyuşmazlığın esasını, davacıya anılan faturaları düzenleyen firmanın düzenlediği faturaların, gerçek bir mal ve hizmet satışını içerip içermediği, dolayısıyla sahte olup olmadığı hususlarının tespiti oluşturmakta olup, uyuşmazlığın çözümü için söz konusu belgelerin hukuki mahiyetinin anlaşılabilmesi bakımından, bu belgeleri tanzim eden mükellef hakkında yapılan incelemeler sonucunda tespit edilen hususların irdelenmesi gerekmektedir.
Davacının ilgili dönemde 1 adet KDV dahil 61.132,26 TL fatura aldığı … Vergi Dairesi mükellefi … İnş. Nak. Tem. Malz. Rek. Ür. Tic. Ltd. Şti. hakkında tanzim edilen … tarih ve … sayılı Vergi Tekniği Raporu’nda özetle; 19/11/2012 tarihinde ikamet amaçlı binaların inşaatı işi ile iştigal etmek üzere mükellefiyet tesis ettirdiği, 31/12/2013 tarihinde mükellefiyetinin re’sen terkin edildiği, defter belge isteme yazısının şirketin tek kurucusu ve temsilcisi olana …a tebliğ edilemediği, …’ın iki ayrı şirketin de müdürü ve ortağı olduğu, bu şirketler hakkında sahte fatura düzenlemekten dolayı tanzim edilmiş vergi tekniği raporlarının bulunduğu, 23/11/2012 tarihli işe başlama yoklamasında şirketin faal olduğu, çalışanının olmadığı, iş yerinin 35 m2 civarı ofis olduğu, muhtelif büro malzemelerinin bulunduğu, 24/01/2014, 27/01/2014 tarihli yoklamalarda iş yerinin kapalı olduğu, 2013 yılında 7.509.175,66 TL KDV matrahı beyan etmesine rağmen cüzi oranda ödenecek katma değer vergisinin çıktığı, 2013 yılında çeşitli dönemlerde bir veya iki işçi çalıştırdığını beyan ettiği, adına kayıtlı menkul ve gayrımenkulün bulunmadığı, 11.424,88 TL vergi borcunun ödendiği, rapor tarihi itibariyle ödenecek vergi borcunun bulunmadığı, mal ve hizmet alımında bulunduğu mükelleflerin tamamı hakkında sahte belge düzenleme fiilinden dolayı vergi tekniği raporlarının düzenlendiği veya incelemenin devam ettiği, mükelleften mal ve hizmet alan bazı firmalar tarafından verilen ifadelerde alımlarının gerçek olduğunun ve ödemelerinin çek mukabili yapıldığının beyan edildiği, 2013 yılında şirkete mal ve hizmet sattığını beyan eden firma bulunmazken, 15 mükelleften 139 belge karşılığında 7.417.941,00 TL tutarında mal ve hizmet satın alındığının beyan edildiği, yine aynı dönemde 56 mükellefe 373 belge karşılığında 7.168.086,00 TL tutarında mal ve hizmet satışında bulunulduğu beyan edilmesine rağmen 84 mükellefin 573 belge karşılığında 14.202.587.00 TL tutarında alımda bulunulduğunun beyan edildiği tespitlerine yer verilmiştir.
Davacının ilgili dönemde 4 adet KDV dahil 66.894,20 TL fatura aldığı … Vergi Dairesi mükellefi … Ür. İnş. Kim. Mad. Deri. Nak. Ltd. Şti. hakkında tanzim edilen … tarih ve … sayılı Vergi Tekniği Raporu’nda özetle; 28/01/2013 tarihinde ikâmet amaçlı binaların inşaatı ve inşaat malzemeleri toptan satışı ile iştigal etmek üzere mükellefiyet tesis ettirdiği, 31/01/2014 tarihinde mükellefiyetin re’sen terkin edildiği, defter belge isteme yazısının kanuni temsilciye tebliğ edilmiş olmasına rağmen incelemeye ibraz edilmediği, 13/02/2013 tarihli yoklamada iş yerinin 30 m2 olduğu, depo ve şubesinin bulunmadığı muhtelif büro malzemelerinin bulunduğu, üç kişinin çalışacağının beyan edildiği, 06/06/2014 tarihli yoklamada bir yıl önce iş hanının ilgili katının komple kapandığı ve herhangi bir faaliyette bulunulmadığının ve kalan kısımlarda da mükellefin tanınmadığının beyan edildiği, vergi beyannamelerinin verildiği, 21.062,57 TL vergi borcunun bulunduğu, 12 belge karşılığında 392.207,00 TL tutarında mal ve hizmet alımı beyan ettiği, 786 belge karşılığında 9.979.382,00 TL satış beyan etmesine rağmen, aynı dönemde bu mükelleften 1319 belge karşılığı toplam 27.744.078,00 TL mal ve hizmet alımının beyan edildiği, mükellefiyetinin terkininden sonra toplam 12.824.927,00 TL mal ve hizmet alımının diğer mükelleflerce beyan edildiği, adına kayıtlı araç bulunmadığı tespitlerine yer verilmiştir.
Yukarıda aktarılan tespitlerin bir bütün olarak değerlendirilmesinden; adı geçen mükelleflerin kurulduktan kısa bir süre sonra işi bırakması, yapılan yoklamalarda kısa süre sonra kendilerine ulaşılamaması, yapılan yoklamalarda tespit edilen hususların belirtilen cirolara ulaşılabilmesi için yeterli olmaması, KDV matrahları ile BA BS formları arasında uyumsuzluk bulunması, iş yeri durumu, ticari kapasite vb. hususlar dikkate alındığında beyan edilen matrahlara ulaşılabilme bakımından organizasyonlarının ticari ve teknik icaplara uygun olmaması karşısında, adı geçen mükelleflerin davacıya düzenlediği faturaların gerçek bir emtia teslimi veya hizmet ifasına dayanmadığı sonucuna ulaşılmakla, Vergi Dava Dairesi kararının belirtilen kısmında hukuki isabet görülmemiştir.
KARAR SONUCU :
Açıklanan nedenlerle;
1. Davacının temyiz isteminin reddine, davalı idarenin temyiz isteminin kısmen reddine, kısmen kabulüne,
2. Temyize konu … Bölge İdare Mahkemesi … Vergi Dava Dairesinin … tarih ve E:…, K:… sayılı kararının, davanın reddine ilişkin kısmı ile dava konusu özel usulsüzlük cezası ile vergi ziyaı cezalarının tekerrür nedeniyle artırılan kısmı yönünden davanın kabulüne ilişkin kısmının ONANMASINA,
3. Anılan Vergi Dava Dairesi kararının, … İnş. Nak. Tem. Malz. Rek. Ür. Tic. Ltd. Şti. ile … Ür. İnş. Kim. Mad. Deri. Nak. Ltd. Şti.’den alınan faturalardan kaynaklanan cezalı tarhiyatlar yönünden davanın kabulüne ilişkin kısmının ise BOZULMASINA,
4. 492 sayılı Harçlar Kanunu’na bağlı (3) sayılı Tarife uyarınca, davacı aleyhine onanan tutar üzerinden binde 9,10 oranında ve 168,30 TL den az olmamak üzere hesaplanacak nispi karar harcından, varsa evvelce ödenen harcın mahsubundan sonra kalan harç tutarının temyiz eden davacıdan alınmasına,
5. Bozulan kısım hakkında yeniden bir karar verilmek üzere dosyanın Vergi Dava Dairesine gönderilmesine, 20/12/2022 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.