4. Daire 2008/975 E. , 2008/2250 K.
T.C.
D A N I Ş T A Y
DÖRDÜNCÜ DAİRE
Esas No : 2008/975
Karar No: 2008/2250
Temyiz Eden : Marmara Kurumlar Vergi Dairesi Müdürlüğü/İSTANBUL
Karşı Taraf : …
Vekili : …
İstemin Özeti : 2002 ve 2003 yıllarına ilişkin işlemlerinin incelenmesi sonucu örtülü kazanç dağıtımında bulunduğu ileri sürülerek düzenlenen inceleme raporu üzerine davalı idareyle tarhiyat öncesi uzlaşamayan davacının, ihbarname tebliği üzerine yaptığı kısmi uzlaşma talebinin reddine ilişkin 8.12.2006 günlü ve … sayılı işlemle, tahakkuk fişlerinin iptaline ilişkin 8.12.2006 günlü ve … sayılı işlemin iptali istemiyle dava açılmıştır. …Vergi Mahkemesi … günlü ve E:…, K:… sayılı kararıyla; 213 sayılı Vergi Usul Kanunu’nun ek 11 inci maddesinde, Maliye Bakanlığı’nın vergi incelemesine dayanılarak tarh edilecek vergilerle kesilecek cezalarda tarhiyat öncesi uzlaşma yapılmasına izin verebileceği hükme bağlanmış, tarhiyat öncesi uzlaşmaya ilişkin esas ve usullerin belirtildiği Tarhiyat Öncesi Uzlaşma Yönetmeliği’nin 15 inci maddesinin son fıkrasına göre, düzenlenen uzlaşma tutanağı ile vergi inceleme raporunun vergi dairesine intikali üzerine, vergi dairesince yapılacak tarhiyatın dava açma süresinin son günü akşamına kadar komisyonun teklif ettiği miktarı kabul ettiğini belirten bir dilekçe ile vergi dairesine başvuran mükellefle başvuru tarihi itibarıyla uzlaşma vaki olmuş sayılacağı düzenlemesine yer verildiği, davacının 2002 ve 2003 yıllarına ilişkin hesaplarının incelenmesi sonucu düzenlenen inceleme raporları ile tarhiyatı önerilen vergi ve cezalar için tarhiyat öncesi uzlaşma talebinde bulunulduğu, 16.11.2006 gününde yapılan uzlaşma görüşmelerde uzlaşmaya varılamadığı, 5.12.2006 günlü ve … sayı ile davalı İdare kayıtlarına giren dilekçeyle 2002/7-12, 2003/1-12 nci dönemlerine ilişkin geçici vergi ve vergi ziyaı cezaları için uzlaşmanın kabul edildiğini bildirdiği, davalı idarece uzlaşılan bu tutarlar için aynı günlü tahakkuk fişleri düzenlendikten sonra uzlaşma talebi sadece sıfır matrahlı geçici vergiler için olduğu, kurumlar vergisi için uzlaşma talep edilmediğinden dava konusu işlemin tesis edildiğinin anlaşıldığı, uzlaşma görüşmelerinde tarafların kurumlar vergisi için ve geçici vergi için birbirinden bağımsız olarak farklı miktarlarda uzlaşmaların mümkün olduğu, olayda da kurumlar vergisi için uzlaşma komisyonunun nihai teklifi belli bir tutarda iken, geçici vergi için nihai teklifin sıfır tutarlı olduğu, uzlaşma talebinin kurumlar vergisi ve geçici vergi yönünden birbirinden ayrı, kısmi olarak yapılabileceği, bu nedenle vergisel bütünlük bulunduğu belirtilerek kurumlar vergisinde uzlaşılmadan geçici vergiler için de kısmi olarak uzlaşılamayacağını belirten 8.12.2006 günlü ve … sayılı işlemde hukuka uyarlık bulunmadığı; anılan yönetmeliğe göre uzlaşmanın temin edilememesi üzerine mükelleflerin komisyonun nihai teklif ettiği miktarı kabul ettiğini belirten bir dilekçeyle başvurmaları halinde uzlaşmanın vaki olmuş sayılacağı, uzlaşma tutanaklarının kesin olduğu ve gereğinin vergi dairelerince derhal yerine getirilmesi gerektiği, uzlaşıldıktan sonra vergi dairesince tek taraflı olarak uzlaşılan tutarlara göre düzenlenen tahakkuk fişlerinin iptali mümkün olmadığından, varılan uzlaşmaya göre düzenlenen tahakkuk fişlerinin iptaline ilişkin 8.12.2006 günlü ve … sayılı işlemde de hukuka uyarlık bulunmadığı gerekçesiyle dava konusu işlemlerin iptaline karar vermiştir. Davalı İdare, kurumlar vergisi ve geçici vergi arasında vergisel bütünlük olduğu, kısmı uzlaşma şartlarının mevcut olmadığını ileri sürerek kararın bozulmasını istemektedir.
Savunmanın Özeti : Yasal dayanaktan yoksun bulunan temyiz isteminin reddi gerektiği savunulmuştur.
Tetkik Hakimi …’in Düşüncesi : Normlar hiyerarşisine göre yönetmeliğin kanuna aykırı olamayacağı, 213 sayılı Vergi Usul Kanunu’nun ek 11 nci maddesinde tarhiyat öncesi uzlaşılamaması halinde verginin tarhından ve cezanın kesilmesinden sonra uzlaşma talep edilemeyeceği açık olarak yazılı iken Tarhiyat Öncesi Uzlaşma Yönetmeliği’nin 15 nci maddesinin son fıkrasında buna müsade eden düzenlemenin kanuna aykırı olduğundan uygulanma imkanının bulunmadığı, bu durumda 16.11.2006 gününde tarhiyat öncesi uzlaşamayan davacı adına düzenlenen ve 27.11.2006 gününde tebliğ edilen ihbarnameler üzerine uzlaşma talep etmenin mümkün olmadığı gerekçesiyle aksi yöndeki kararın bozulması gerektiği düşünülmektedir.
Danıştay Savcısı …’nun Düşüncesi : İdare ve vergi mahkemelerince verilen kararların temyizen incelenerek bozulabilmesi için, 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanununun 49 uncu maddesinin birinci fıkrasında belirtilen nedenlerin bulunması gerekmektedir.
Temyiz dilekçesinde öne sürülen hususlar, söz konusu maddede yazılı nedenlerden hiçbirisine uymadığından, istemin reddi ile temyiz edilen Mahkeme kararının onanmasının uygun olacağı düşünülmektedir.
TÜRK MİLLETİ ADINA
Hüküm veren Danıştay Dördüncü Dairesince gereği görüşüldü:
2002 ve 2003 yıllarına ilişkin işlemlerinin incelenmesi sonucu örtülü kazanç dağıtımında bulunduğu ileri sürülerek düzenlenen inceleme raporu üzerine davalı idareyle tarhiyat öncesi uzlaşamayan davacının, ihbarname tebliği üzerine yaptığı kısmi uzlaşma talebinin reddine ilişkin işlem ile tahakkuk fişlerinin iptaline ilişkin işlemi iptal eden Vergi Mahkemesi kararı temyiz edilmiştir.
213 sayılı Vergi Usul Kanunu’nun “Tarhiyat öncesi uzlaşma” başlıklı ek 11 inci maddesinin birinci fıkrasında, Maliye Bakanlığı’nın vergi incelemesine dayanılarak tarh edilecek vergilerle kesilecek cezalarda tarhiyat öncesi uzlaşma yapılmasına için verebileceği, üçüncü fıkrasında tarhiyat öncesi uzlaşmanın temin edilememesi veya uzlaşma müzakeresinde uzlaşmaya varılamamış olması halinde mükellefler veya ceza muhatabı olanların verginin tarhından ve cezanın kesilmesinden sonra uzlaşma talep edemeyecekleri, dördüncü fıkrasında tarhiyat öncesi uzlaşmaya ilişkin esas ve usullerin yönetmelikte belirtileceği hükme bağlanmıştır.
3.2.1999 günlü ve 23600 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe giden Tarhiyat Öncesi Uzlaşma Yönetmeliği’nin 15 inci maddesinin sekizinci fıkrasında, uzlaşma talep edildiği halde görüşmeler sonucunda uzlaşılamayan matrah farklarına ilişkin uzlaşma komisyonunun teklif ettiği tutarların tutanaklarda yer alacağı yazılmış, dokuzuncu fıkrasında ise bu şekilde düzenlenen uzlaşma tutanağı ile vergi inceleme raporunun vergi dairesine intikali üzerine, vergi dairesince yapılacak tarhiyatın dava açma süresinin son günü akşamına kadar komisyonun teklif ettiği miktarı kabul ettiğini belirten bir dilekçe ile vergi dairesine başvuran mükellefle başvuru tarihi itibarıyla uzlaşmanın vaki olmuş sayılacağı ve buna göre işlem tesis edileceği düzenlemesine yer verilmiştir.
Olayda, davacının 2002 ve 2003 yıllarına ilişkin hesaplarının incelenmesi sonucu düzenlenen inceleme raporları ile tarhiyatı önerilen vergi ve cezalar için tarhiyat öncesi uzlaşma talebinde bulunulduğu, 16.11.2006 gününde uzlaşmaya varılamaması üzerine düzenlenen ihbarnamelerin 27.11.2006 gününde davacıya tebliğ edildiği, 5.12.2006 günlü ve 45259 sayı ile davalı İdare kayıtlarına giren dilekçeyle 2002/7-12, 2003/1-12 nci dönemlerine ilişkin geçici vergi ve vergi ziyaı cezaları için uzlaşmanın kabul edildiğini bildirdiği, davalı İdarece uzlaşılan bu tutarlar için aynı günlü tahakkuk fişleri düzenlendikten sonra uzlaşma talebi sadece sıfır matrahlı geçici vergiler için olduğu, kurumlar vergisi için uzlaşma talep edilmediğinden dava konusu işlemin tesis edildiği anlaşılmaktadır.
1982 Anayasasının 124 üncü maddesine göre Bakanlıkların kendi görev alanlarını ilgilendiren Kanunların uygulanmasını sağlamak üzere ve bunlara aykırı olmamak şartıyla yönetmelik çıkarabileceği hükmüne yer verildiği, normlar hiyerarşisine göre en üstte Anayasanın bulunduğu, sonra ise kanun, tüzük, yönetmelik ve tebliğlerin geldiği, altta bulunan normun üstte bulunan norma aykırı olamayacağı açık olup, 213 sayılı Vergi Usul Kanunu’nun ek 11 inci maddesinin üçüncü fıkrasında, tarhiyat öncesi uzlaşmanın temin edilememiş veya uzlaşma müzakeresinde uzlaşmaya varılamamış olması halinde mükellefler veya ceza muhatabı olanların verginin tarhından ve cezanın kesilmesinden sonra uzlaşma talep edemeyeceği açık bir şekilde yazılmasına rağmen, bu hükme aykırı olarak Kanunun verdiği yetkiye dayanılarak çıkarılan Tarhiyat Öncesi Uzlaşma Yönetmeliği’nin 15 inci maddesinin son fıkrasında, uzlaşma tutanağı ile vergi inceleme raporunun vergi dairesine intikali üzerine, vergi dairesince yapılacak tarhiyatın dava açma süresinin son günü akşamına kadar komisyonun teklif ettiği miktarı kabul ettiğini belirten bir dilekçe ile vergi dairesine başvuran mükelleflere uzlaşma imkanının verildiği, yönetmeliğe nazaran üst norm niteliğinde bulunan Kanuna aykırı bu yönetmelik hükmünün uygulanma imkanı bulunmadığından 16.11.2006 gününde yapılan uzlaşma görüşmelerinde uzlaşılamaması üzerine düzenlenen ihbarnamelerin 27.11.2006 gününde davacıya tebliğ edildiği, artık 213 sayılı Kanunun ek 11 inci maddesinin üçüncü fıkrasına göre verginin tarhından ve cezanın kesilmesinden sonra uzlaşma talep edilemeyeceğinden, Kanuna aykırı yönetmelik hükümlerine göre verilen Mahkeme kararında hukuka uyarlık görülmemiştir.
Açıklanan nedenlerle, temyiz isteminin kabulüyle, …Vergi Mahkemesinin … günlü ve E:…, K:… sayılı kararının bozulmasına 11.6.2008 gününde oyçokluğuyla karar verildi.
K A R Ş I O Y
Temyiz dilekçesinde öne sürülen hususlar, temyize konu mahkeme kararının bozulmasını sağlayacak nitelikte bulunmadığından temyiz isteminin reddi gerektiği görüşüyle karara karşıyız.