4. Daire         2002/4602 E.  ,  2003/2273 K.
T.C.
D A N I Ş T A Y
DÖRDÜNCÜ DAİRE
Esas No : 2002/4602
Karar No: 2003/2273

Temyiz Eden : Marmara Kurumlar Vergi Dairesi Başkanlığı-İSTANBUL
Karşı Taraf : …
İstemin Özeti :1997 yılı işlemleri incelenen davacı şirketin bayi şirketler olarak nitelenen ve nüfuzu altında bulundurduğu gerçek ve tüzel kişilerden emsaline göre yüksek fiyattan gazete kağıdı satın almak suretiyle örtülü kazanç dağıtımında bulunduğu ileri sürülerek re’sen kurumlar vergisi, gelir (stopaj) vergisi ve geçici vergi salınmış, fon payı hesaplanmış, ağır kusur cezası kesilmiştir. …Vergi Mahkemesi … günlü ve E:…, K:… sayılı kararıyla; davacı şirketin 1996-2000 yıllarında bayii ilişkisi içerisinde olduğu, Tasfiye Halinde …Anonim Şirketine satılan gazete kağıtlarının, bu şirket tarafından bayi şirketlere kar zarara katılma üretim desteği (murabaha) yönetimi ile satıldığı, sözü edilen kağıtların büyük kısmının davacı tarafından emsaline göre yüksek bedelle geri alındığının tesbitiyle bu şekilde örtülü kazanç dağıtıldığı ileri sürülerek tarhiyat yapıldığı, örtülü kazanç dağıtıldığının kabul edilebilmesi için Kurumlar Vergisi Kanununun 17 nci maddesiyle getirilen hükümlere uygun hareket edilmek suretiyle daha az vergi ödenmesi halinin sözkonusu olması gerektiği, davalı idarece, emsal alınan Seka kurumunun kağıtları ile davacı şirketin alım-satıma konu kağıtlarının nitelikleri, ödeme süreleri yönünden ticari icaplara uygun incelemelerin yapılmadığı, emsaline göre göze çarpacak derecede yüksek bedel kavramının net olarak ortaya konulmadığı, hazinenin vergi kaybına uğradığı yolunda bir tespit yapılmadığı, alım-satıma taraf olan şirketler arasında ticaretin gereği olarak oluşan karlar karşısında her şirket kendi karını beyan ettiğinden, gerçek kazancın vergilendirildiği ve ortada vergi kaybı olmadığı, bu durumda örtülü kazanç nedeniyle yapılan tarhiyatta isabet bulunmadığı gerekçesiyle tarhiyatın kaldırılmasına karar vermiştir. Davalı İdare, örtülü kazanç dağıtımının şartlarının gerçekleştiğini ileri sürmekte ve kararın bozulmasını istemektedir.
Savunmanın Özeti : Savunma verilmemiştir.
Tetkik Hakimi …’un Düşüncesi : Olayda davacı şirketin peşin olarak sattığı gazete kağıtlarını … Anonim Şirketinden kar-zarara katılma üretim desteği yönetim i ile vadeli olarak satın alan bayilerin, bu kağıtların büyük kısmını yine davacı şirkete yüksek bedelle satması sözkonusu olup … Kurumunca yapılan her satışta % 80 lik kısım fona aktarılmak suretiyle kurum kazancı dışında bırakıldığından, örtülü kazanç dağıtılması nedeniyle yapılan tarhiyatı kaldıran mahkeme kararının bozulması gerektiği düşünülmektedir.
Danıştay Savcısı …’un Düşüncesi : Temyiz dilekçesinde öne sürülen hususlar, 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Yasasının 49. maddesinin 1. fıkrasında belirtilen nedenlerden hiçbirisine uymayıp vergi mahkemesince verilen kararın dayandığı hukuki ve yasal nedenler karşısında, anılan kararın bozulmasını gerektirir nitelikte görülmemektedir.
Açıklanan nedenle temyiz isteminin reddi ile vergi mahkemesi kararının onanması gerektiği düşünülmektedir.

TÜRK MİLLETİ ADINA
Hüküm veren Danıştay Dördüncü Dairesince gereği görüşüldü:
Kurumlar Vergisi Kanununun 17 nci maddesinin 2362 sayılı Kanunun 12 nci maddesiyle değişik 1 numaralı bendinde, şirketin kendi ortakları, ortaklarının ilgili bulunduğu gerçek ve tüzel kişiler, idaresi, murakabesi veya sermayesi bakımlarından vasıtalı vasıtasız olarak bağlı bulunduğu veya nüfuzu altında bulundurduğu gerçek ve tüzel kişiler ile olan münasebetlerinde emsaline göre göze çarpacak derecede yüksek fiyat veya bedeller üzerinden yahut bedelsiz olarak alım, satım, imalat, inşaat muamelerinde ve hizmet ilişkisinde bulunması halinde kazancın tamamen veya kısmen örtülü olarak dağıtılmış sayılacağı belirtilmiştir. Bu durumda örtülü kazanç dağıtımı; kurum kazancının tamamının veya belli bir kısmının vergiye tabi olmaksızın ve 17 nci maddede belirlendiği üzere belli ilişkiler içinde bulunan gerçek ve tüzel kişilere kurum varlığından bedelsiz kıymet verilmesi veya mal ve hizmet alım satımlarının emsalinden farklı fiyatlar uygulanması suretiyle aktarılması olup aynı Kanunun 15 inci maddesinin 3 üncü bendinde; sermaye şirketlerince dağıtılan örtülü kazançların , kurum kazancının tesbitinde indirim olarak kabul edilmeyeceği ifade edilmiştir.
1997 yılı işlemleri incelenen davacı şirketin, 1996-2000 yıllarında bayi-şirket ilişkisi içerisinde olduğu şirketlerden Tasfiye Halinde … Anonim Şirketine sattığı gazete kağıtları bu şirket tarafından bayi şirketlere kar-zarara katılma üretim desteği (murabaha) yöntemi ile satılmıştır.
4389 sayılı Bankalar Kanununun 20 nci maddesine göre kurulan Özel Finans Kurumları finansman alanında aracılık yapmakta olup, küçük tasarruf sahiplerinin ellerindeki fonları toplayıp büyük sermayeler oluşturmakta ve bu fonlar teşebbüslere plase edilmektedir. Kar-zarara katılma üretim desteği (murabaha) yöntemi ile fon kullandırmada; işletmeler için gerekli gayrimenkul, ham ve yarı mamul maddeler ile teçhizat ve makine temini amacıyla başvuranlara bunlar üçüncü şahıslardan peşin alınıp vadeli olarak satılmaktadır. Uyuşmazlık konusu olayda da; bu sistem uygulanarak … Anonim Şirketi ile bayiler arasında … Anonim Şirketi vasıtasıyla kağıt alım-satım yapıldığı anlaşılmaktadır. Bu satış işleminden doğan karın % 20 si kurum karı olarak kar payı gelirleri hesabına, % 80’i de kar-zarara katılma hesapları aracılığıyla fonu oluşturan gerçek ve tüzel kişilere vadesinde dağıtılmak üzere, dağıtılacak kar payları hesabına alacak olarak kaydedilmiştir. Dosya içeriğinden … Anonim Şirketi, … Anonim Şirketi ve diğer bayiler arasında gerek ortaklık, gerek bu kurumlarda çalışan kişi olmaları nedeniyle bir ilişki bulunduğu ve davacı kurumun temin ettiği gazete kağıtlarını peşin bedelle … Kurumuna sattığı, … Kurumunun bunları yukarıda belirtilen murabaha sistemi içinde vadeli olarak bayilere sattığı, ancak bayilerin aldıkları bu gazete kağıtlarını çeşitli nedenlerle satamadıkları gerekçesi ile 1996 ve 1999 yılları arasında % 80 ve % 92 oranında … A.Ş.’ne yüksek fiyatlarla geri sattıkları anlaşılmıştır. Bir alım satımda yıllar itibarıyla % 80-92 oranında satılamadığı belli olan bir emtianın, aynı şirket grubu içinde ucuza alınıp, finans kurumu vasıtasıyla ve vadeli olarak bayilere satılması ve çok büyük bir kısmının tekrar vadeli olarak ve yüksek fiyatlarla geri satın alınması normal ve mutad ticari icaplara uymadığı gibi bu yolla bayiler tarafından piyasaya satılmayan ve şirketler arasında dolaştırılan gazete kağıtlarına kendi aralarında ödedikleri yüksek bedeller nedeniyle davacı şirket tarafından finans kurum aracılığıyla murabaha sistemi uygulanarak %80 oranında kar-zarara katılım payı oluşturacak şekilde fona para aktarıldığı ve bu yolla örtülü kazanç dağıtıldığı anlaşılmaktadır.
Açıklanan nedenlerle, temyiz isteminin kabulüyle, … Vergi Mahkemesinin, … günlü ve E:…, K:… sayılı kararının bozulmasına 8.10.2003 gününde oyçokluğuyla karar verildi.

A Z L I K O Y U
Temyiz dilekçesinde ileri sürelen nedenler, bozulması istenilen kararın dayandığı gerekçeler karşısında, yerinde ve kararın bozulmasını sağlayacak durumda görülmediğinden temyiz isteminin reddi gerektiği görüşüyle karara karşıyız.