4. Daire 2001/1115 E. , 2002/480 K.
T.C.
D A N I Ş T A Y
DÖRDÜNCÜ DAİRE
Esas No : 2001/1115
Karar No: 2002/480
Temyiz Eden Taraflar : 1- …
Vekili : …
2- Boztepe Vergi Dairesi Müdürlüğü-ORDU
İstemin Özeti : Hazır beton üretimi faaliyeti için alınan ve komple yeni yatırım niteliğinde bulunan yatırım teşvik belgesi kapsamındaki yatırıma konu aktif değerlerin aynı yatırımı devam ettirmek üzere topluca devri halinde yatırım indirimi nedeniyle vergilendirilmeyen miktar üzerinden davacı adına gelir (stopaj) vergisi salınmış, fon payı hesaplanmış, ağır kusur cezaları kesilmiştir. … Vergi Mahkemesinin … günlü ve E:…, K:…sayılı kararıyla; konuyla ilgili yasal düzenlemelerin yatırımların yarım bırakılmasını önlemek, teşvik belgesine sahip olan yatırım başlatanlar veya devralanlar vasıtasıyla yatırımın tamamlanmasını sağlamak amacına yönelik olduğu, devir işleminin de yatırımın tamamlanması maksadıyla yapıldığı, toplam yatırımın % 70 inin davacı şirket tarafından gerçekleştirildiği, hazır beton üretimi kapsamında komple yatırım için yatırım teşvik belgesi ile satın aldığı makina techizatlarla birlikte satın alamadıklarını da devrederek yatırım teşvik belgesinin iptal edilmesi nedeniyle yatırımı tamamlamayan davacı şirketten yatırım indirimi dolayısıyla zamanında tahakkuk ettirilmemiş olan vergiler ve fon payının tahakkuk ettirilerek istenmesinin yerinde olduğu, ancak 193 sayılı Gelir Vergisi Kanunu’nun ek 5 inci maddesinin (c) bendi hükmü karşısında, vergi ziyaı yatırım konusu aktif değerlerin yatırımla güdülen amaç dışında parça parça satılması halinde ortaya çıkabileceğinden uyuşmazlık konusu olay da ceza uygulanamayacağı gerekçesiyle kurumlar vergisi ve fon payına yönelik davanın reddine, ağır kusur cezasının kaldırılmasına karar verilmiştir. Davacı şirket Başbakanlık Hazine Müsteşarlığı Teşvik Uygulama Genel Müdürlüğüne başvurarak yatırıma konu teçhizatın aynı yatırımı devam ettirmek üzere topluca yatırım ve teşvik belgesine sahip bir başka şirkete devrini talep ettiğini, anılan Genel Müdürlükçe bu talebin kabul edildiğini, yatırım indirimi dolayısıyla zamanında tahakkuk ettirilmemiş vergilerin tahakkuk ettirilerek tahsil edilmesinin yasaya aykırı olduğunu, Davalı İdare ise tahakkuk ettirilen vergi için ceza uygulanmasının yasa gereği olduğunu ileri sürerek kararın bozulmasını istemektedir.
Savunmanın Özeti : Savunma verilmemiştir.
Tetkik Hakimi …’ın Düşüncesi : Yatırım indirimi istisnasından yararlandırılması nedeniyle vergilendirilmeyen kurumlar vergisi matrahı üzerinden yatırım teşvik ve yatırım indirimi belgesinin iptal edilmesi nedeniyle salınan ağır kusur cezalı kurumlar vergisi ve fon payı tarhiyatının 193 sayılı Gelir Vergisi Kanununun Ek 4 üncü maddesi ile Ek 5 inci maddesi hükümleri uyarınca, başlanılmış olan teşvik belgeli yatırımların tamamlanmasının amaçlandığı ve olayda teşvik belgesi kapsamındaki yatarımın üçte birine yakın kısmını gerçekleştiren şirketin yatırımını başka bir şirkete devir işleminin Devlet Planlama Teşkilatı tarafından yapıldığı devir işleminin amacının yatırımın tamamlanması olduğu, bu nedenle, yatırımın üçte birine yakın bir bölümünü gerçekleştiren davacı şirketin yararlanması gereken yatarım indiriminin devir işlemi nedeniyle ortadan kalkmasının mümkün olmadığı düşünülmektedir.
Danıştay Savcısı …’ın Düşüncesi : Uyuşmazlıkta, hazır beton üretimi ve entegre dökme çimento yapımı için 6.2.1996 tarihli yatırım teşvik belgesi kapsamında aldığı makine ve techizatların, yatırımın % 70 ini tamamladıktan sonra, bir bütün halinde yatırımın tamamlanmış ve tamamlanmamış bölümü ile birlikte bir başka şirkete Hazine ve Dış Ticaret Müsteşarlığı Teşvik Uygulama Dairesi Başkanlığının da uygun görmesi üzerine devredildiği, ancak, teşvik belgesinin yatırım tamamlama vizesi yapılmadan önce devredildiği gerekçesiyle yükümlü şirket adına cezalı tarhiyat yapıldığı anlaşılmaktadır.
Gelir Vergisi Kanununa 202 sayılı Kanunla eklenen ve yatırım indirimine mevzu aktif değerlerin satış ve devir başlıklı ek 5.maddesinin (a) bendinin ikinci fıkrasında, komple tesislerde yatırım tamamlanmadan, diğerlerinde istimal ve istihsale başlanılmadan yatırıma mevzu aktif değerlerin satış ve devri halinde, yatırım indirimi dolayısıyla zamanında tahakkuk ettirilmemiş vergilerin tahakkuk ettirilerek tahsil edileceği hükme bağlanmıştır.
Diğer taraftan 8.12.1996 gün ve 22841 sayılı Resmi Gazete’de yayınlanan 96/8639 sayılı Bakanlar Kurulu Kararının 6 ıncı maddesinin 3.bendinde, yatırımın fiziki olarak yukarıda belirtilen oranların altında veya üstünde gerçekleştirilmiş olmasına bakılmaksızın yatırımcının talebi halinde, yatırımın mevcut haliyle tamamlanmış sayılarak tamamlama vizesinin yapılacağı açıklanmıştır.
Yükümlü şirketde bu hükme dayanarak 7.4.1999 tarihinde Başbakanlık Hazine Müsteşarlığı Teşvik Uygulama Genel Müdürlüğüne başvurarak yatırıma konu techizatın aynı yatırımı devam ettirmek üzere topluca yatırım ve teşvik belgesine sahip bir başka şirkete devrini talep etmiş, anılan Genel Müdürlükce de, bu talep kabul edilmiş bulunduğundan, salt tamamlama vizesi kaydı yapılmadığından söz edilerek yükümlü şirket adına yapılan tahakkukun Mahkemece onanmasında isabet görülmemiştir.
Açıklanan nedenle yükümlü temyiz isteminin kabulü ile Vergi Mahkemesi kararının bozulması, Vergi Dairesi Müdürlüğü temyiz isteminin ise reddi gerektiği düşünülmektedir.
TÜRK MİLLETİ ADINA
Hüküm veren Danıştay Dördüncü Dairesince gereği görüşüldü:
Vergi Dairesi Müdürlüğünün ileri sürdüğü iddialar bozulması istenilen kararın dayandığı gerekçeler karşısında, yerinde ve kararın bozulmasını sağlayacak durumda görülmemiştir.
193 sayılı Gelir Vergisi Kanununa 202 sayılı Kanunla eklenen ek 5.maddenin (a) bendinde; komple tesislerde yatırım tamamlanmadan, diğerlerinde istimal ve istihsale başlanılmadan yatırıma mevzu aktif değerlerin topluca satış veya devri halinde, yatırım indirimi dolayısıyla zamanında tahakkuk ettirilmemiş olan vergilerin tahakkuk ettirilerek tahsil olunacağı belirtilmiştir.
Davacı şirket, …’da hazır beton üretimi yapmak amacıyla 6.2.1996 tarihli Yatırım Teşvik ve İndirim Belgesi almıştır. Bu yatırımın, sözü edilen belgede de belirtildiği gibi komple yatırım niteliği taşıdığında kuşku yoktur.
Ancak davacı şirketin yatırım teşvik belgesi kapsamında aldığı makina ve teçhizatları, yatırımın % 70 ini tamamladıktan sonra 7.4.1999 tarihinde Başbakanlık Hazine Müsteşarlığı Teşvik Uygulama Genel Müdürlüğüne başvurarak aynı yatırımı devam ettirmek üzere topluca yatırım ve teşvik belgesine sahip bir başka şirkete devrini talep etmiş, anılan Genel Müdürlükçe, bu talep kabul edilmiştir. Öte yandan 8.12.1996 gün ve 22841 sayılı Resmi Gazete’de yayınlanan 96/8639 sayılı Bakanlar Kurulu Kararının 6 ncı maddesinin 3 üncü bendinde, yatırımın fiziki olarak yukarıda belirtilen oranların altında veya üstünde gerçekleştirilmiş olmasına bakılmaksızın yatırımcının talebi halinde yatırımın mevcut haliyle tamamlanmış sayılarak tamamlama vizesinin yapılacağı belirtilmiştir.
Bu durumda, usulüne uygun olarak devir işlemi gerçekleşmiş olup yatırım hiç yapılmamış gibi kazanılmış hakların geri alınması yürürlükteki mevzuata aykırılık teşkil edeceğinden aksi yöndeki mahkeme kararında isabet görülmemiştir.
Bu nedenle, yükümlü temyiz isteminin kabulüyle, … Vergi Mahkemesinin … günlü ve E:…, K:… sayılı kararının bozulmasına, Vergi Dairesi Müdürlüğünün temyiz isteminin ise reddine 7.2.2002 gününde oybirliğiyle karar verildi.