4. Daire 2000/521 E. , 2000/5271 K.
T.C.
D A N I Ş T A Y
DÖRDÜNCÜ DAİRE
Esas No : 2000/521
Karar No: 2000/5271
Temyiz Eden : …
Vekili : …
Karşı Taraf : Dış Ticaret Vergi Dairesi Başkanlığı-İSTANBUL
İstemin Özeti : 1994 yılına ilişkin olarak 1995 yılında beyan edilen gelir ve kurumlar vergisi üzerinden hesaplanacak fon payının % 10 değil de % 7 olması gerektiği belirtilerek ihtirazi kayıtla verilen muhtasar beyanname üzerinden fazladan tahakkuk ettirilen fon payının ret ve iadesi istemiyle dava açılmıştır. …Vergi Mahkemesi … günlü ve E:…, K:… sayılı kararıyla; 25.6.1992 tarih ve 3824 sayılı Yasanın 18 inci maddesiyle, kazanç ve iratlarını yıllık beyanname ile beyan eden gelir veya kurumlar vergisi mükelleflerinin, gelir ve kurumlar vergisinin % 10’u oranında ayrıca fon payı ödeyecekleri, % 10 oranını sıfıra indirmeye veya tekrar yasal oranına kadar yükseltmeye bakanlar kurulunun yetkili olduğunun hükme bağlandığı, bu yetkiye dayanılarak 1.2.1995 tarih ve 22189 sayılı Resmi Gazetede yayımlanan 95/6428 sayılı kararnamenin eki kararın 1 inci maddesiyle fon payı oranının % 10’a çıkarıldığı, 2 nci maddesiyle de bu oranın 1994 yılı gelirlerine ilişkin olarak uygulanacağının karara bağlandığı ve bu kararın 2 nci maddesinin iptali istemiyle açılan dava Danıştay Onuncu Dairesinin 18.2.1997 günlü ve E:1995/2505, K:1997/403 sayılı kararıyla reddedildiğinden hukuka uygunluğu yargı kararı ile sabit olan düzenleyici işleme dayanılarak yapılan tahakkukta yasaya aykırılık bulunmadığı gerekçesiyle davanın reddine karar vermiştir. Davacı, Mahkeme Kararının dayanağı olan Danıştay Onuncu Daire kararının İdari Dava Dairelerinin … günlü ve E:…, K:… sayılı kararıyla bozulduğunu, hukuka aykırılığı karara bağlanan düzenleyici işleme göre tesis edilen tahakkuk işleminin de yasal olmadığını ileri sürerek kararın bozulmasını istemektedir.
Savunmanın Özeti : Savunma verilmemiştir.
Tetkik Hakimi …’nun Düşüncesi : 1.2.1995 tarihinde yayımlanan Bakanlar Kurulu Kararında yer alan yeni fon payı oranının 1994 yılı kazançlarına uygulanması kazanılmış hakların ihlali sonucunu doğuracağı gibi, dava konusu işlemin dayanağı olan Bakanlar Kurulu Kararının ilgili bölümü Danıştay İdari Dava Dairelerinin kararıyla iptal edildiğinden hukuka aykırı bulunan ve dayanağı kalmayan tahakkuk işleminin iptali gerekirken aksi yönde verilen mahkeme kararının bozulması gerektiği düşünülmektedir.
Danıştay Savcısı …’in Düşüncesi : İhtirazi kayıtla verilen kurumlar vergisi beyannamesi üzerinden 95/6428 sayılı Bakanlar Kurulu Kararı uyarınca % 10 olarak hesaplanarak tahakkuk ettirilen fonun % 7 oranında alınması gerektiği ileri sürülerek açılan davayı reddeden vergi mahkemesi kararı temyiz edilmektedir.
Temyize konu vergi mahkemesi kararında,adı geçen Bakanlar Kurulu Kararının iptali istemiyle açılan davanın Danıştay 10.Dairesince reddedilmiş olması gerekçe gösterilerek dava reddedilmiş ise de,Danıştay İdari Dava Daireleri Genel Kurulunun 15.1.1999 gün ve E:1997/462, K:1999/65 sayılı kararıyla, daire kararı; yükümlülerin 1994 yılında faaliyetlerini % 7 fon oranına göre düzenlenmiş olmaları,vergilendirme döneminin 31.12.1994 tarihinde bitmesi,bilançoların bu tarihte kapatılması,dolayısıyla 31.12.1994 tarihindeki kazanç ve irat esas alınarak vergi tahakkuk ettirilmiş bulunması nedeniyle beyanname veriliş tarihi ya da tahakkuk tarihinin esas alınarak düzenleme yapılabileceğinin kabul edilemeyeceği gerekçesiyle bozulmuş bulunmaktadır.
Kaldı ki,düzenleyici işlemlerin hukuki sonuç doğurabilmesi ancak yayımlandığı tarih itibariyle söz konusu olacağından,olayda ise 1994 yılı için tahakkuk eden vergi üzerinden hesaplanacak fon payını % 10’a yükselten Bakanlar Kurulu Kararının 1.2.1995 tarihinde yürürlüğe girmesi nedeniyle bu Tarihten önceki dönemler için uygulanması mümkün bulunmadığından,uyuşmazlık konusu dönem için uygulanacak fon payının da % 7 olması gerekmektedir.
Açıklanan nedenlerle,temyiz isteminin kabulüyle mahkeme kararının bozulması gerektiği düşünülmektedir.
TÜRK MİLLETİ ADINA
Hüküm veren Danıştay Dördüncü Dairesince gereği görüşüldü:
Uyuşmazlık, 1994 yılına ilişkin olarak 1995 yılında beyan edilen gelir ve kurumlar vergisi üzerinden hesaplanacak fon payı oranının % 10 değil de % 7 olması gerektiği belirtilerek ihtirazi kayıtla verilen beyanname üzerinden tahakkuk eden fon payının ret ve iadesi istemiyle açılan davayı reddeden mahkeme kararının bozulmasına ilişkindir.
Bazı Vergi Kanunlarında Değişiklik Yapılması Hakkında 3824 sayılı Kanun’un 18 inci maddesinde, kazanç ve iratlarını yıllık beyanname ile beyan eden gelir ve kurumlar vergisi mükelleflerinin % 10 oranında ayrıca fon payı ödeyecekleri, fon payı oranını % 0 ila % 10 arasında belirleme konusunda Bakanlar Kurulunun yetkili olduğu belirtilmiştir.
1.2.1995 gün ve 22189 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan 95/6428 sayılı Bakanlar Kurulu Kararıyla gelir ve kurumlar vergileri üzerinden hesaplanacak fon payları nispeti % 7’den % 10 la çıkarılmış, bu oranın gelir ve kurumlar vergisi mükelleflerinin 1994 yılı gelirleri üzerinden hesaplanan vergiler için de uygulanacağı belirtilmiş olup, olayda, değinilen Bakanlar Kurulu Kararına dayanılarak davacı şirket adına hesaplanan kurumlar vergisi üzerinden % 10 oranında fon payı tahakkuku yapılmıştır. Ancak, mali yükümlülük getiren düzenleyici işlemlerin yayımlandıkları tarihten sonraki olaylara uygulanması hukukun genel ilkelerindendir. Buna göre, 1.2.1995 tarihinde yayımlanan Bakanlar Kurulu Kararında yer alan yeni oranın 1994 takvim yılı kazançları için de uygulanacağına ilişkin düzenleme, kazanılmış hakların ihlali sonucu
doğurabileceği gibi hukuka da aykırılık oluşturmuştur.
Her ne kadar dava konusu işlemin dayanağını oluşturan Bakanlar Kurulu Kararı olayın geçtiği tarihte düzenleyici işlem olarak yürürlükte ise de, 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanununun 7 nci maddesinin son fıkrası hükmü nedeniyle düzenleyici işlemlerin iptal edilmemiş olması, bu düzenlemelere dayanılarak yapılan idari işlemlerin iptaline engel teşkil etmeyeceği gibi esasen,sözü edilen Bakanlar Kurulu Kararının, yeni oranı 1994 yılı kazançları için de geçerli kabul eden bölümü daha sonra, Danıştay İdari Dava Daireleri Genel Kurulunun 15.1.1999 gün ve 1999/65 sayılı kararı ile iptal edilmiştir.
Bu durumda % 7 oranı esas alınarak hesaplanması gereken fon payının % 10 oranı üzerinden hesaplanmasını yerinde gören vergi mahkemesi kararında yasal isabet görülmemiştir.
Açıklanan nedenlerle, … Vergi Mahkemesinin … günlü ve E:…, K:… sayılı kararının bozulmasına, 13.12.2000 gününde oybirliğiyle karar verildi.