4. Daire 1999/4413 E. , 2000/921 K.
T.C.
D A N I Ş T A Y
DÖRDÜNCÜ DAİRE
Esas No : 1999/4413
Karar No: 2000/921
Temyiz Eden : Hitit Vergi Dairesi Başkanlığı-ANKARA
Karşı Taraf : …
İstemin Özeti : 1993 yılı işlemleri incelenen davacı şirketin yıllara sari inşaat işi nedeniyle elde ettiği geliri geçici kabul tutanağının düzenlendiği tarihte beyan etmesi gerektiği belirtilerek re’sen kurumlar vergisi salınmış, fon payı hesaplanmış, kaçakçılık cezaları kesilmiştir. … Vergi Mahkemesi … günlü ve E:…, K:… sayılı kararıyla; 193 sayılı Gelir Vergisi Kanunu’nun 44 üncü maddesinde; inşaat ve onarma işlerinde geçici ve kesin kabul usulüne tabi olan hallerde geçici kabulün yapıldığını gösteren tutanağın düzenlendiği tarihin işin bitim tarihi olduğunun belirtildiği, 9.10.1984 tarihli Resmi Gazetede yayımlanan Bayındırlık İşleri Genel Şartnamesinde; geçici kabul tutanağının; muayene ve kabul işlemlerine ilişkin yönetmelik gereğince, İdarece onaylandıktan sonra geçerli olacağının ifade edildiği, bu durumda onay tarihi itibarıyla işin bittiğinin kabulü gerektiği, davacı şirketin yapımını üstlendiği inşaat işine ilişkin geçici kabul tutanağının 5.12.1993 tarihinde düzenlendiği, ancak Sanayi ve Ticaret Bakanlığınca 5.7.1994 tarihinde onaylandığı, dolayısıyla bu işten elde edilen gelirin, 1994 yılında beyanının yerinde olduğu ve 1993 yılında beyan edilmesi gerektiği ileri sürülerek yapılan tarhiyatta isabet görülmediği gerekçesiyle vergi ve cezaların kaldırılmasına karar vermiştir. Davalı İdare, işin bitim tarihinin geçici kabul tutanağının imzalandığı tarih olduğunu, yapılan tarhiyatın yasaya uygun bulunduğunu ileri sürmekte ve kararın bozulmasını istemektedir.
Savunmanın Özeti : Yasal dayanaktan yoksun bulunan temyiz isteminin reddi gerektiği yolundadır.
Danıştay Savcısı …’in Düşüncesi : Uyuşmazlık,yıllara sari inşaat işi nedeniyle kar ve zararın geçici kabul tutanağının düzenlendiği tarihte beyanı gerektiğinden bahisle apılan tarhiyata karşı açılan davayı, onay tarihi itibariyle işin bittiğinin kabulü gerektiğinden kar veya zararın geçici kabul tutanağının onaylandığı 1994 yılında beyan edilmesinde kanuna aykırılık bulunmadığı gerekçesiyle kabul eden mahkeme kararının bozulması istemine ilişkindir.
193 sayılı Gelir Vergisi Kanununun 44.maddesinde inşaat ve onarma işlerinde geçici ve kesin kabul usulüne tabi olan hallerde geçici kabulün yapıldığını gösteren tutanağın düzenlendiği tarih,diğer hallerde işin fiilen tamamlandığı veya fiilen bırakıldığı tarihin bitim tarihi olarak kabul edileceği,bitim tarihinden sonra bu işlerle ilgili olarak yapılan giderler ve herne nam ile olursa olsun elde edilen hasılat,bu giderlerin yapıldığı veya hasılatın elde edildiği yılın kar veya zararının tesbitinde dikkate olanacağı hükme bağlanmıştır.
Geçici kabulün geçerliliği idarenin onayından sonra tekkemmül etmekte ise de, madde hükmü uyarınca işin bitim tarihi geçici kabul tutanağının düzenlendiği tarihtir.
Ancak uyuşmazlık konusu olayda,geçici kabul heyetince kabul tutanağı müteahhite eksikliklerin tamamlanması için 5.1.1994 tarihine kadar süre verilip verilen sürede eksikliklerin tamamlanması koşuluyla 5.12.1993 tarihinde imzalanmıştır. Öte yandan 1993 yılında davacı kurum tarafından elde edilmiş hakediş tutarı bulunmadığı gibi toplam maliyetin % 45’i 1994 yılında gerçekleşmiştir.
İşin bütün tarihinin 1993 yılı olarak kabulü madde hükmünün amacına aykırı olduğu gibi Vergi Usul Kanununun 3.maddesine de aykırıdır.
Açıklanan nedelerle temyiz isteminin reddi ile mahkeme kararının onanması gerektiği düşünülmektedir.
Tetkik Hakimi …’un Düşüncesi : Davacı şirket tarafından elde edilen gelirin, Gelir Vergisi Kanunu’nun 42 nci maddesi uyarınca geçici kabul tutanağının düzenlendiği tarih olan 1993 yılında beyanı gerekmekte olup, aksi yöndeki mahkeme kararının bozulması gerektiği düşünülmektedir.
TÜRK MİLLETİ ADINA
Hüküm veren Danıştay Dördüncü Dairesince gereği görüşüldü:
193 sayılı Gelir Vergisi Kanunu’nun 42 nci maddesinde, birden fazla takvim yılına sirayet eden inşaat ve onarma işlerinde kar veya zarar işinin bittiği yıl kati olarak tespit edileceği ve tamamının o yılın geliri sayılarak, mezkur yıl beyannamesinde gösterileceği belirtilmiş, aynı Kanun’un 44 üncü maddesinde de inşaat ve onarma işlerinde geçici ve kesin kabul usulüne tabi olan hallerde geçici kabulün yapıldığını gösteren tutanağın düzenlendiği tarihin, diğer hallerde işin fiilen tamamlandığı veya fiilen bırakıldığı tarihin bitim tarihi olarak kabul edileceği hükmüne yer verilmiştir.
İnşaat ve onarma işlerinde geçici kabule tabi olan hallerde işin bitim tarihinin, geçici kabul tutanağının imzalandığı tarih olduğu, hiç bir tereddüte yer kalmayacak şekilde açıkça düzenlenmiştir. Bu durumda, Bayındırlık İşleri Genel Şartnamesinde belirtildiği üzere, geçici kabul tutanağının; Sanayi ve Ticaret Bakanlığı’nca onaylandıktan sonra geçerli olacağı, dolayısıyla elde edilen gelirin bu tarih itibarıyla beyanı gerektiği kabul edilemez. Davacı şirketin yapımını üstlendiği inşaat işine ilişkin geçici kabul tutanağı 5.12.1993 tarihinde düzenlenmiştir. Gelir Vergisi Kanunu’nun 42 ve 44 üncü maddeleri uyarınca yıllara yaygın inşaat işlerinde geçici kabul tutanağının düzenlendiği tarihin işin bitim tarihi olarak kabul edileceği belirtilmekle birlikte, dosyada bulunan 5.12.1993 tarihli geçici kabul tutanağının incelenmesinden, inşaatlarla ilgili bir takım hata ve noksanlıkların düzeltilmesi için davacı şirkete 5.1.1994 tarihine kadar süre verildiği anlaşılmış olup, geçici kabulün 1994 yılında yapıldığı sonucuna ulaşılmaktadır. Dolayısıyla davacı şirketin sözkonusu inşaatla ilgili kazancını 1994 yılında beyan etmesi yasaya aykırı olmadığından mahkeme kararı sonucu itibarıyla yerindedir.
Bu nedenle temyiz isteminin reddine 8.3.2000 gününde oybirliğiyle karar verildi.