4. Daire 1999/3533 E. , 2000/1050 K.
T.C.
D A N I Ş T A Y
DÖRDÜNCÜ DAİRE
Esas No : 1999/3533
Karar No: 2000/1050
Temyiz Eden : …
Karşı Taraf : Laleli Vergi Dairesi Müdürlüğü/İSTANBUL
İstemin Özeti : 1996/2 -4 üncü aylarına ilişkin olarak verilen muhtasar beyannamede yapılan kira ödemeleri yönünden beyanda bulunulmaması üzerine davacı adına re’sen takdir edilen matrah üzerinden gelir (stopaj) vergisi salınmış, fon payı hesaplanmış, ağır kusur cezası kesilmiştir. … Vergi Mahkemesi’nin … günlü ve E:…,K:… sayılı kararıyla; 193 sayılı Gelir Vergisi Kanunu’nun 94 üncü maddesinde, maddede öngörülen ücret ve kira ödemeleri ile diğer ödemelerden vergi mükelleflerince istihkak sahiplerine yaptıkları ödeme sırasında vergi tevkif etmek zorunda olduklarının belirtildiği, olayda, dosyada örneği mevcut kira sözleşmesinde9.3.1996 tarihinden itibaren … Anonim Şirketi’ne … Lira kira ödemesi yapılacağının belirtildiği, ayrıca işyerinde yapılan yoklamada, işyeri kirasının 9.3.1996 tarihinden itibaren net … Lira olduğunun belirlendiği ve bu durumun 25.3.1996 tarihli tutanakla da sabit olduğunun anlaşıldığı, tarhiyat 1996/2-4 dönemine ilişkin olarak yapılmış ise de yukarıda belirtilen tespitler karşısında tarhiyatın 9.3.1996 tarihinden itibaren aylık net … Lira kira ödemesi dikkate alınarak yapılması gerektiği, ikmalen ve re’sen yapılan tarhiyatlarda fon payı hesaplanamayacağı gerekçesiyle, matrahın kusur cezalı olarak azaltılmasına, fon payı ve cezasının kaldırılmasına karar verilmiştir. Davacı, kira ödemesi yapılan gayrimenkulün bir anonim şirketin aktifine kayıtlı olduğunu, dolayısıyla bu ödemeden tevkifat yapılamayacağını, bu nedenle yapılan tarhiyatın yasaya aykırı olduğunu ileri sürerek kararın bozulmasını istemektedir.
Savunmanın Özeti : Yasal dayanaktan yoksun bulunan temyiz isteminin reddi gerektiği savunulmuştur.
Danıştay Savcısı …’in Düşüncesi : Uyuşmazlık, kurumlara ödenen kira bedeli üzerinden tevkifat yapılıp yapılamıyacağına ilişkindir.
193 sayılı Gelir Vergisi Kanusunun vergi tevkifatı başlıklı 94. maddesinde kamu idare ve müesseseleri, iktisadi kamu müesseseleri sair kurumlar, ticaret şirketleri, iş ortaklıkları, dernekler, vakıflar, dernek ve vakıfların iktisadi işletmeleri, kooperatifler, yatırım fonu yönetenler, gerçek gelirlerini beyan etmeye mecbur olan ticaret ve serbest meslek erbabı, çiftçiler aşağıdaki bentlerde sayılı ödemeleri nokden veya hesaben yaptıkları sırada istihkak sahiplerinin gelir vergilerine mahsuben tevkifat yapmaya mecbur oldukları, 5/a bendinde de, 70. maddede yazılı mal ve hakların kiralanması karşılığı yapılan ödemelerden vergi tevkifatı apılacağı hükme bağlanmıştır.
Madde hükmü uyarınca gayrimenkul sermaye iratlarındaki vergi kesintisi, irat sahibinin gelir vergisine mahsuben yapılmaktadır. Yani vergi kesintisi yapılması için irat sahibinin gerçek kişi olması gerekir. Bunun istisnası dernek ve vakıflar gibi vergiye tabi olmıyan kuruluşlara yapılan kira ödemeleri ile kooperatiflere yapılan kira ödemeleridir.
Maddede, kurumlar vergisi mükellefi olan şirketlere yapılan kira ödemelerinden vergi tevkifatı yapılacağına ilişkin bir hükme yer verilmemiştir. Zira şirket aktifine kayıtlı gayrimenkulün kiralanması sonucu elde edilen kira bedeli, elde eden yönünden ticari kazanç niteliğindedir.
Kurumlar vergisi mükellefi olan şirkete yapılan kira ödemelerinden tevkifat yapma zorunluluğu bulunmadığından aksi yolda verilen kararda isabet görülmemiştir.
Açıklanan nedenlerle temyiz isteminin kabulü ile mahkeme kararının bozulması gerektiği düşünülmektedir.
Tetkik Hakimi …’ın Düşüncesi : 193 sayılı Gelir Vergisi Kanunu’nun 94 üncü maddesine göre, kurumlar vergisi mükellefi olan şirkete yapılan kira ödemelerinden tevkifat yapma zorunluluğu bulunmadığından mahkeme kararının bozulması gerektiği düşünülmüştür.
TÜRK MİLLETİ ADINA
Hüküm veren Danıştay Dördüncü Dairesince gereği görüşüldü:
193 sayılı Gelir Vergisi Kanunu’nun 94 üncü maddesinde, 70 inci maddede yazılı mal ve hakların kiralanması karşılığı yapılan ödemelerden, istihkak sahiplerinin gelir vergilerine mahsuben tevkifat yapılacağı belirtilmiştir.
Olayda 1996/2-4 üncü aylarına ilişkin olarak verilen muhtasar beyannamede yapılan kira ödemeleri yönünden beyanda bulunulmaması nedeniyle re’sen takdir edilen matrah üzerinden tarhiyat yapılmıştır. Yukarıda anılan yasa maddesi gereğince ihtilaflı dönemde davacının, tüzel kişiliğe sahip şirkete yaptığı kira ödemesi nedeniyle tevkifat yapılması mümkün değildir. 128 sayılı Gelir Vergisi Genel Tebliğinde de 94 üncü maddeye göre yapılacak tevkifatın gerçek kişilerin gelir vergilerine mahsuben yapılacağından, bu hükmün kurumlar vergisine tabi mükelleflerle ilgisi bulunmadığı belirtilmiştir. Bu durumda aksi yönde verilen mahkeme kararında isabet bulunmamaktadır.
Açıklanan nedenle … Vergi Mahkemesinin … günlü ve E:…, K:… sayılı kararının bozulmasına 21.3.2000 gününde oybirliğiyle karar verildi.