4. Daire 1999/1113 E. , 1999/3772 K.
T.C.
D A N I Ş T A Y
DÖRDÜNCÜ DAİRE
Esas No : 1999/1113
Karar No: 1999/3772
Temyiz Eden : Beyoğlu Vergi Dairesi Başkanlığı-İSTANBUL
Karşı Taraf : …
Vekili : …
İstemin Özeti : 1990/1-12 nci aylarına ait kira ve ücret ödemelerinden dolayı muhtasar beyannamesini vermediği ileri sürülen davacı adına re’sen takdir olunan matrah üzerinden gelir (stopaj) vergisi salınıp, kaçakçılık cezası kesilmiş, hesaplanan fon payı ile bunun üzerinden de ağır kusur ve kusur cezaları kesilmiştir. … Vergi Mahkemesi … gün ve E:…, K:… sayılı kararıyla; 193 sayılı Gelir Vergisi Kanunu’nun olay tarihinde yürürlükte bulunan 94 üncü maddesinin 6 ncı fıkrasının b bendinde, Bakanlar Kurulunca vergi muafiyeti tanınanlar hariç tutularak vakıf ve derneklerden kiralanan gayrimenkuller için tevkifat yapılması gerektiğinin öngörüldüğü davacının kiraladığı işyeri … Kilisesine ait olup bu kilisenin Lozan Anlaşmasına istinaden vergiden muaf olduğu, davacının ihtilaflı döneme dair işçi çalıştırdığı ve ücret ödediğine ilişkin bir tespit yapılmadığı, 22.7.1992 günlü tutanakla işçi çalıştırıldığı yönünde yapılan tespite ilişkin ise çalışan işçinin stajyer öğrenci olduğu ve kendisine ödenen ücretin Gelir Vergisi Kanunu’nun 23/12 nci maddesi kapsamında gelir vergisinden istisna edilen ücret olarak kabul edilmesi gerektiği, dolayısıyla yapılan tarhiyatta isabet görülmediği gerekçesiyle vergi ve cezanın kaldırılmasına karar vermiştir. Vergi Dairesi Müdürlüğü, kira ödemesinde bulunulan … Kilisesine Bakanlar Kurulunca tanınmış bir vergi muafiyeti bulunmadığından davacının ödediği kiradan vergi tevkifatı yapması ve beyannamesini vermesi gerektiği, ücret ödemelerini beyan etmemesi nedeniyle takdir komisyonu kararına dayanılarak yapılan tarhiyatın yerinde olduğunu ileri sürerek kararın bozulmasını istemektedir.
Savunmanın Özeti : Yasal dayanaktan yoksun temyiz isteminin reddi gerektiği savunulmuştur.
Danıştay Savcısı …’ın Düşüncesi : Temyiz dilekçesinde öne sürülen hususlar, 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Yasasının 49. maddesinin 1. fıkrasında belirtilen nedenlerden hiçbirisine uymayıp vergi mahkemesince verilen kararın dayandığı hukuki ve yasal nedenler karşısında, anılan kararın bozulmasını gerektirir nitelikte görülmemektedir.
Açıklanan nedenle temyiz isteminin reddi ile vergi mahkemesi kararının onanmasının uygun olacağı düşünülmektedir.
Tetkik Hakimi …’ın Düşüncesi : Temyiz dilekçesinde ücret ödemeleri yönünden yapılan tarhiyata ilişkin öne sürülen hususlar, vergi mahkemesi kararının dayandığı hukuki ve yasal nedenler karşısında kararın bozulmasını gerektirir nitelikte görülmemektedir.
İlgili dönemde yürürlükte bulunan 193 sayılı Yasanın 94 üncü maddesi 6 numaralı bendinde, 70 inci maddede yazılı mal ve hakların kiralanması karşılığı yapılan ödemelerden bu ödemeleri yapanlar tarafından tevkifat yapılacağı hükme bağlanmış olup, bu hükümlere göre gayrimenkul sermaye iradının gelir (stopaj) vergisine tabi tutulması esas olup, bu vergiden müstesna ve muaf olmakla ilgili hükümlerin maddede açıkça belirtilmesi gerektiği cihetle bu hususta ihtilaflı dönemde yasada sadece Bakanlar Kurulu Kararınca vergi muafiyeti tanınan Vakıflara ait mal ve hakların kiralanması karşılığı yapılan ödemelerden tevkifat yapılamıyacağı düzenlendiğinden davacının kiraladığı işyeri malikine muafiyet tanındığına ilişkin maddi bir delil ibraz edilmemesi davacının iddia ettiği gibi uyuşmazlık konusu işyeri niteliğindeki yerlere Lozan Antlaşması uyarınca gelir (stopaj) vergisinden muaf olacağına ilişkin bir hüküm bulunmaması nedeniyle yapılan kira ödemelerinden tevkifat yapılmaması ve muhtasar beyanname verilmemesinin tespiti üzerine yükümlü adına yapılan tarhiyatta yasaya aykırılık bulunmamaktadır.
Açıklanan nedenlerle temyiz isteminin kira ödemelerine ilişkin kısmının kabulüyle mahkeme kararının buna ilişkin hüküm fıkrasının bozulması gerektiği düşünülmektedir.
TÜRK MİLLETİ ADINA
Hüküm veren Danıştay Dördüncü Dairesince gereği görüşüldü:
Uyuşmazlık 1990/1-12 nci aylarına ilişkin kira ve ücret ödemelerinden tevkifat yapılmaması ve muhtasar beyannamelerin verilmemesi nedeniyle davacı adına re’sen takdir olunan matrah üzerinden salınan gelir (stopaj) vergisi, hesaplanan fon payı ile kesilen kaçakçılık, ağır kusur ve kusur cezalarına ilişkindir.
Ücret ödemeleri yönünden beyanname verilmemesi nedeniyle yapılan tarhiyatla hesaplanan cezalı fon payı ile ilgili olarak davalı İdarenin ileri sürdüğü iddialar kararın dayandığı gerekçeler karşısında kararın bozulmasını sağlayacak durumda görülmemiştir.
193 sayılı Gelir Vergisi Kanununun ilgili dönemde yürürlükte bulunan 94 üncü maddesinin 6 numaralı bendinin a fıkrasında, 70 inci maddede yazılı mal ve hakların kiralanması karşılığı yapılan ödemelerden, b fıkrasında ise Vakıflar (Bakanlar Kurulunca vergi muafiyeti tanınanlar hariç) ve derneklere ait gayrimenkullerin kiralanması karşılığı bunlara yapılan kira ödemelerinden bu ödemeleri yapanlar tarafından tevkifat yapılacağı hükme bağlanmıştır.
Dava konusu olayda davacı, … Caddesi … Han No:… … /… adresinde kiraladığı işyerinin … Kilisesine ait olduğunu, anılan kilisenin 1923 yılında imzalanan ve Kanun niteliğinde olan Lozan Barış Antlaşması hükümlerine göre vergiden muaf olduğunu, bu nedenle kira stopajı yapılmıyacağını ileri sürmektedir.
Yukarıda sözü edilen hükümlere göre, Bakanlar Kurulunca vergi muafiyeti tanınan vakıflar hariç vakıflara ve derneklere ödenen gayrimenkul sermaye iradının gelir (stopaj) vergisine tabi tutulması esas olup davacı tarafından işyeri olarak kiralanan gayrimenkulün sahibi … Kilisesine Bakanlar Kurulunca muafiyet tanındığına ilişkin bir belge ibraz edilememiştir. 193 sayılı Gelir Vergisi Kanununun ilgili hükmünde bundan başka bir muafiyete yer verilmemiştir.
Öte yandan Lozan Antlaşmasının azınlıkların korunmasıyla ilgili hükümlerinde vakıfların, derneklerin veya kiliselerin kiraya verdikleri işyeri niteliğindeki yerlerden elde ettikleri kazançların gelir (stopaj) vergisinden muaf olduğuna ilişkin bir düzenleme de bulunmamaktadır. Bu durumda, uyuşmazlık konusu gayrimenkul için ödenen kira bedellerinden sözü edilen 94 üncü madde hükümlerine göre tevkifat yapılması zorunlu olup, aksi yöndeki gerekçelerle tarhiyatı kaldıran mahkeme kararında isabet görülmemiştir.
Açıklanan nedenlerle, Vergi Dairesi Müdürlüğü temyiz isteminin kısmen kabulüyle … Vergi Mahkemesinin … günlü ve E:…, K:… sayılı kararının kira ödemelerine ilişkin hüküm fıkrasının bozulmasına,diğer temyiz iddiaların reddine, 3.11.1999 gününde oybirliğiyle karar verildi.