4. Daire 1998/4188 E. , 1999/3614 K.
T.C.
D A N I Ş T A Y
DÖRDÜNCÜ DAİRE
Esas No : 1998/4188
Karar No: 1999/3614
Temyiz Eden : Bakırköy Vergi Dairesi Müdürlüğü-İSTANBUL
Karşı Taraf : …
İstemin Özeti : Plastik enjeksiyon imalat ve satış işiyle uğraşan davacı şirketin yatırım teşvik belgesinin iptal edilmiş olması nedeniyle 1986 yılı kurum kazancından yatırım indirimi uygulanmasından dolayı indirilen miktar kabul edilmeyerek adına düzenlenen inceleme raporuna göre ikmalen kurumlar vergisi salınıp fon payı hesaplanmış, kaçakçılık cezası kesilmiştir. …Vergi Mahkemesi … günlü ve E:…, K:… sayılı kararıyla; Hazine Müsteşarlığının 11.10.1995 günlü ve … sayılı yazısı ile davacı şirkete verilen yatırım teşvik belgesinin iptal edildiğinin Anlaşılması nedeniyle ihtilaflı dönemde yatırım indirimi uygulanmasından dolayı Kurum kazancından indirilen miktar kabul edilmeyerek ikmalen tarhiyat yapılmış isede, 213 sayılı Vergi Usul Kanununun 114/1 inci maddesi gereğince beş yıllık zaman aşımı süresi geçtikten sonra davacı şirket adına tarhiyat yapıldığı anlaşıldığından davanın esastan inceleme olanağı bulunmadığı gerekçesiyle vergi ve cezanın kaldırılmasına karar vermiştir. Vergi Dairesi Müdürlüğü, yatırım teşvik belgesinin iptal edilmiş olması nedeniyle haksız yere indirim konusu yapılan miktarın dönem kazancına eklenerek yapılan tarhiyatın kanun ve usule uygun olduğunu ileri sürerek kararın bozulmasını istemektedir.
Savunmanın Özeti : Yasal dayanaktan yoksun temyiz isteminin reddi gerektiği yolundadır.
Danıştay Savcısı …’in Düşüncesi : Uyuşmazlık, alınan teşvik belgesinin iptal edilmiş olması nedeniyle kurum kazancından indirilen miktar kabul edilmiyerek yapılan tarhiyata karşı açılan davayı, tarhiyatın vergi usul Kanununun 114.maddesine 1. fıkrası uyarınca zamanaşımına uğradığı gerekçesiyle kabul eden mahkeme kararının bozulması istemine ilişkindir.
Gelir Vergisi Kanununun ek 5. maddesinin şartların ihlali halinde yapılacak muamele başlıklı c bendinin 2. fıkrasında, bu maddeye göre zamanında alınamıyan vergiler ile vergi cezalarında zamanaşımı, verginin tarhını veya cezanın kesilmesini gerektiren durumun husule geldiği tarihi takibeden yılın başından itibaren başlıyacağı, Vergi Usul Kanununun zamanaşımı süreleri başlıklı 114. maddesine 3239 sayılı kanunla eklenen üçüncü fıkrasında da, yatırım indirimi uygulamasında yatırımcının yatırım veya işletme döneminde öngörülen şartları ihlal etmesi halinde zamanaşımının bu şartların ihlal edildiği yılı takip eden yıl başından itibaren başlıyacağı hükme bağlanmıştır.
Madde hükümleri ile yatırım indiriminden yararlanan mükellefler için yatırım indirimi için öngörülen şartların ihlali halinde zamanaşımı süresinin başlangıç tarihi için özel bir düzenleme getirilmiştir.
Nitekim 3239 sayılı Kanunun gerekçesinde de, teşvik belgesinin iptali işleminin, mükellefin teşvik nedeniyle ödemediği vergilerin geri alınması sonucunu doğurduğu, ancak Devlet Planlama Teşkilatınca işletme dönemi için öngörülen özel şartların süresinin yatırımın türüne ve kalkınma plan ve programına göre değiştiği, eklenen bu fıkrasıyla kamu alacağının zamanaşımına uğramamasının sağlandığı ve zamanaşımının özel şartalrın ihlalini izleyen yılın başından itibaren başlaması hususuna açıklık getirildiği belirtilmektedir. Olayda alınan teşvik belgesinin yatırımın gerçekleşmemesi nedeniyle iptal edilmiş olması karşısında tarhiyatın zamanaşımına uğrayıp uğramadığının yukarıda belirtilen madde hükümleri dikkate alınarak incelenmesi gerekirken 114. maddenin 1. fıkrasında yer alan düzenleme esas alınarak verilen kararda isabet görülmemiştir.
Açıklanan nedenlerle temyiz isteminin kabulü ile yeniden bir karar verilmek üzere mahkeme kararının bozulması gerektiği düşünülmektedir.
Tetkik Hakimi …’ın Düşüncesi : Gelir Vergisi Kanununun ek 5.maddesinin şartların ihlali halinde yapılacak muamele başlıklı c fıkrasının 2.parağrafı ile Vergi Usul Kanununun zamanaşımı süreleri başlıklı 114. maddesine 3239 sayılı kanunla eklenen üçüncü fıkrasının birlikte değerlendirilmesinden yatırım indirimine istinaden ödenmeyen vergilerin, öngörülen şartların ihlali halinde zamanaşımına uğramaması için özel bir düzenleme getirmiş ve zaman aşımının özel şartların ihlalini izleyen yılın başından itibaren başlamsı gerektiği hususu kabul edilmiştir.
Olayda yatırımın gerçekleşmemesi nedeniyle alınan teşvik belgesinin Hazine Müsteşarlığının 11.10.1995 günlü ve 44020 sayılı yazılı ile iptal edildiğinin anlaşılması üzerine ihtilaflı dönem bu teşvik belgesine istinaden ödemediği vergilerin geri aınması amacıyla yapılan tarhiyatın yukarıda anılan açıklamalar dikkate alındığında zaman aşımına uğramadığının anlaşıldığı, bu durumda işin esası hakkında karar verilmesi gerekirken tarhiyatın zamanaşımına uğramış olması nedeniyle davanın esastan inceleme olanağı olmadığı yönünde verilen kararda isabet görülmediği gerekçesiyle temyiz isteminin kabulü ile mahkeme kararının bozulması gerektiği düşünülmektedir.
TÜRK MİLLETİ ADINA
Hüküm veren Danıştay Dördüncü Dairesince gereği görüşüldü:
Uyuşmazlık, davacı kurumun aldığı teşvik belgesinin iptal edilmiş olması nedeniyle ihtilaflı dönem kurum kazancından indirilen miktar kabul edilmeyerek adına düzenlenen inceleme raporuna göre ikmalen salınan kurumlar vergisi ile hesaplanan fon payı ve kesilen kaçakçılık cezasına ilişkindir.
Gelir Vergisi Kanununun ek 5 inci maddesinin şartların ihlali halinde yapılacak muamele başlıklı c bendinin 2 nci fıkrasında, bu maddeye göre zamanında alınmayan vergiler ile vergi cezalarında zamanaşımının, verginin tarhını veya cezanın kesilmesini gerektiren durumun husule geldiği tarihi takip eden yılın başından itibaren başlıyacağı, Vergi Usul Kanununun zamanaşımı süreleri başlıklı 114 üncü maddesine 3239 sayılı kanunla eklenen üçüncü fıkrada ise, yatırım indirimi uygulamasında yatırımcının yatırım veya işletme döneminde öngörülen şartları ihlal etmesi halinde zamanaşımının bu şartların ihlal edildiği yılı takip eden yıl başından itibaren başlıyacağı hükme bağlanmıştır.
Madde hükümleri ile yatırım indiriminden yararlanan mükellefler için yatırım indirimi için öngörülen şartların ihlali halinde zamanaşımı süresinin başlangıç tarihi için özel bir düzenleme getirilmiştir. 3239 sayılı Kanunla eklenen bu fıkrayla kamu alacağının zamanaşımına uğramamasının sağlandığı ve zamanaşımının özel şartların ihlalini izleyen yılın başından itibaren başlaması gerektiği hususu belirtilmiştir.
Dosyanın incelenmesinden, yatırımın gerçekleşmemesi nedeniyle alınan teşvik belgesinin iptal edilmesi üzerine, mükellefin iptal edilen bu teşvik belgesine istinaden ödemediği vergilerin geri alınması amacıyla yapılan tarhiyatın yukarıda anılan madde hükümlerinin dikkate alınması karşısında zamanaşımına uğramadığı anlaşıldığından, işin esası hakkında karar verilmesi gerekirken, 213 sayılı Vergi Usul Kanununun 114. maddesinin birinci fıkrasında yer alan düzenleme esas alınarak beş yıllık zamanaşımı süresi geçtikten sonra yapılan tarhiyatın zamanaşımına uğradığı gerekçesiyle davanın esastan inceleme olanağı olmadığı yönünde verilen kararda isabet görülmemiştir.
Açıklanan nedenlerle, … Vergi Mahkemesinin … günlü ve E:…, K:… sayılı kararının bozulmasına 19.10.1999 gününde oybirliğiyle karar verildi.