4. Daire 1998/265 E. , 1999/83 K.
T.C.
D A N I Ş T A Y
DÖRDÜNCÜ DAİRE
Esas No : 1998/265
Karar No: 1999/83
Temyiz Eden : …
Vekili : …
Karşı Taraf : Pendik Vergi DairesiMüdürlüğü-İSTANBUL
İstemin Özeti : İade edilen mallar için gider pusulası düzenlenmediğinin tespit edildiği belirtilerek davacı kurum adına özel usulsüzlük cezası kesilmiştir. … Vergi Mahkemesi … günlü ve E:…, K:… sayılı kararıyla, Vergi Usul Kanunu’nun 353 üncü maddesine göre düzenlenmesi gereken gider pusulasının düzenlenmediğinin tespiti halinde özel usulsüzlük cezası kesileceğinin öngörüldüğü, üçüncü sahıslarla olan münasebet ve muamelelere ait olan kayıtların tevsiki amacıyla gider pusulasının da kullanılması gereken belgelerden olduğu, 11.6.1996 tarihinde mahalinde düzenlenen tutanakla 10 ayrı müşteri mal iade ettiği halde gider pusulası düzenlenmediği tespit edildiğinden kesilen özel usulsüzlük cezasında yasaya aykırılık bulunmadığı gerekçesiyle davanın reddine karar vermiştir. Davacı, satın alınan malın satana iadesi halinde gider pusulası düzenleneceğine ilişkin kanunda bir hüküm bulunmadığını ileri sürerek kararın bozulmasını istemektedir.
Savunmanın Özeti : Yasal dayanağı bulunmayan istemin reddi gerektiği savunulmuştur.
Danıştay Savcısı …’in Düşüncesi : Uyuşmazlık, iade edilen mallar için gider pusulası düzenlenmediğinden bahisle kesilen özel usulsüzlük cezasına karşı açılan davayı reddeden Mahkeme kararının bozulması istemine ilişkindir.
213 sayılı Vergi Usul Kanununun 234.maddesinde, birinci ve ikinci sınıf tüccarlarla, defter tutmak mecburiyetinde olan serbest meslek erbabının ve çiftçilerin, kazançları götürü usulde tesbit edilen tüccara, serbest meslek erbabına ve vergiden muaf esnafa yaptırdıkları işler veya onlardan satın aldıkları emtia için gider pusulası düzenlemek zorunda oldukları hükme bağlanmıştır.
Maddede, perakende olarak satın alınan emtianın iadesi halinde gider pusulası düzenleneceğine ilişkin bir hüküm yer almamıştır. Kaldı ki gider pusuluları iade tarihi itibariyle düzenlenerek kayıtlara geçirilmiştir.
Davacı kurum açısından düzenlenme zorunluluğu olmıyan gider pusullarının düzenlenmediğinden bahisle Vergi Usul Kanununun 353/1.maddesi uyarınca kesilen özel usulsüzlük cezasında isabet görülmemiştir.
Açıklanan nedenlerle temyiz isteminin kabulü ile Mahkeme kararının bozulması gerektiği düşünülmektedir.
Tetkik Hakimi …’nun Düşüncesi : Özel usulsüzlük cezası kesilmesini öngörülen ve bu cezanın kesilmesine ilişkin koşulları düzenleyen 213 sayılı Vergi Usul Kanunu’nun 353 üncü maddesindebelirtilen unsurlar uyuşmazlık konusu olayda bir arada gerçekleşmediğinden temyize konu mahkeme kararının bozulması gerektiği düşünülmektedir.
TÜRK MİLLETİ ADINA
Hüküm veren Danıştay Dördüncü Dairesince gereği görüşüldü:
Uyuşmazlık, davacı kurumun iş yerinde yapılan denetimde muhtelif müşterilerin muhtelif tarihlerde iade ettiği mallara ilişkin olarak gider pusulası düzenlemediğinin tespit edildiği belirtilerek adına kesilen özel usulsüzlük cezasının kaldırılması istemiyle açılan davayı reddeden mahkeme kararının bozulması istemine ilişkindir.
213 sayılı Vergi Usul Kanunu’nun 353 üncü maddesinin 4108 sayılı kanunun 8 inci maddesiyle değişik birinci fıkrasında verilmesi ve alınması icabeden fatura, gider pusulası, müstahsil makbuzu ile serbest meslek makbuzlarının verilmemesi, alınmaması veya düzenlenen bu belgelerde gerçek meblağdan farklı meblağlara yer verilmesi halinde, bu belgeleri düzenlemek ve almak zorunda olanların her birine her bir belge için 3.000.000 liradan aşağı olmamak üzere bu belgelere yazılması gereken meblağın veya meblağ farkının % 10’u nispetinde özel usulsüzlük cezası kesileceği öngörülmüştür. Bu madde uyarınca özel usulsüzlük cezası kesilebilmesi için öncelikle maddede sayılan belgelerin verilmediğinin ve alınmadığının belirlenmesi ve bu belgeleri almayan ve vermeyenlerin saptandığına ilişkin hukuken geçerli bir tespitin mevcut olması gerekmektedir.
Olayda 11.6.1996 tarihinde düzenlenen tutanakla yalnızca muhtelif müşterilerden iade aldığı emtia için gider pusulası düzenlemediğinin tespit edildiği, ancak iade edilen malların bedellerinin müşterilere ödenip ödenmediği, bu iadelerin başka bir emtia ile değiştirilip değiştirilmediği ve bu müşterilerin kimler olduğu yolunda bir saptama yapılmadığı anlaşılmaktadır.
Bu durumda, özel usulsüzlük cezası kesilmesini öngören ve bu cezanın kesilmesine ilişkin koşulları düzenleyen maddede belirtilen unsurlar, uyuşmazlık konusu olayda bir arada gerçekleşmemiş bulunmaktadır. İdari cezalar için de geçerli olan “cezayı gerektiren fiilin tüm unsurları tamam olmadan failin cezalandırılamayacağı” yolundaki genel ceza hukuku ilkesi karşısında kesilen özel usulsüzlük cezasının kaldırılması istemiyle açılan davayı reddeden mahkeme kararında isabet görülmemiştir.
Bu nedenle … Vergi Mahkemesinin … günlü ve E:…, K:… sayılı kararının bozulmasına 28.1.1999 gününde oybirliğiyle karar verildi.