4. Daire 1997/5279 E. , 1998/4153 K.
T.C.
D A N I Ş T A Y
DÖRDÜNCÜ DAİRE
Esas No : 1997/5279
Karar No: 1998/4153
Davacı : …
Vekili : …
Davalı : Maliye Bakanlığı ANKARA
İstemin Özeti : 11.3.1995 günlü ve 22224 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan 50 seri no.lu Kurumlar Vergisi Genel Tebliği’nin “Dernek ve Vakıflar ile Kooperatiflerin Gayrimenkul Kira Gelirlerinde Tevkifat” başlıklı C/3 bölümünün 7 nci fıkrasında yer alan, “kooperatiflere ait gayrimenkullerin kiralanması karşılığında bunlara yapılan ödemelerden gelir vergisi tevkifatının her halükarda yapılacağı, kooperatifin kurumlar vergisi mükellefi olup olmamasının bu tevkifatın yapılmasına engel teşkil etmeyeceği,” yolundaki düzenlemenin,vergi mükellefi olan kooperatiflere yapılan kira ödemelerinden tevkifat yapılmasının kanuna uygun olmadığı ileri sürülerek iptali istemidir.
Savunmanın Özeti : Dava konusu düzenlemenin kanuna uygun olduğu görüşüyle davanın reddi gerektiği savunulmuştur.
Danıştay Savcısı …’nın Düşüncesi: Dava, 11.3.1995 günlü ve 22224 sayılı Resmi Gazetede yayımlanan 50 Seri No’lu Kurumlar Vergisi Genel Tebliği’nin C/3. Bölümünün 7. fıkrasında yer alan ve kooperatiflere ait gayrımenkullerin kiralanması karşılığında, bunlara yapılan ödemelerden gelir vergisi tevkifatının her halükarda yapılacağı, kooperatifin kurumlar vergisi mükellefi olup olmamasının bu tevkifatın yapılmasına engel teşkil etmeyeceği yolundaki düzenlemenin iptali istemiyle açılmıştır.
Davalı idarenin usule ilişkin iddiaları yerinde görülmemiştir.
193 sayılı Gelir Vergisi Kanunu’nun 94. maddesinde kamu idare ve müesseseleri, iktisadi kamu müesseseleri, sair kurumlar, ticaret şirketleri, iş ortaklıkları, dernekler vakıflar, dernek ve vakıfların iktisadi işletmeleri, kooperatifler yatırım fonu yönetenler, gerçek gelirlerini beyan etmeye mecbur olan ticaret ve serbest meslek erbabı zırai kazançlarını bilanço veya zırai işletme hesabı esasına göre tesbit eden çiftçilerin, maddedeki bentlerde sayılan ödemeleri (avans olarak ödenenler dahil) nakden veya hesaben yaptıkları sırada, istihkak sahiplerinin gelir vergilerine mahsuben tevkifat yapmaya mecbur oldukları hükme bağlanmış, maddenin, 5 numaralı bendinin (a) alt bendi ile de 94. maddede sözü edilenlerin 70. maddede yazılı mal ve hakların kiralanması karşılığı yapılan ödemelerden istihkak sahiplerinin gelir vergilerine mahsuben tevkifat yapmaya mecbur oldukları belirtilmiştir. Görüldüğü üzere, madde de istihkak sahiplerinin gelir veya kurumlar vergilerine tabi olup olmamaları yönünden ayrıca bir ayırım yapılmamıştır.
Sözü edilen 5. numaralı bendin (C) alt bendinde de kooperatiflere ait gayrimenkullerin kiralanması karşılığında bunlara yapılan kira ödemelerinden vergi tevkifatı yapılacağı açıkça belirtilmiş, gelirini yıllık beyannameyle beyan zorunda bulunan kooperatiflerden Vergi tevkifatı yapılmayacağını öngören bir düzenlemeye yer verilmemiş, 5422 sayılı Kurumlar Vergisi Kanununun 20. maddesinin ikinci fıkrasında ise, kooperatiflerin gelirlerinin, Gelir Vergisi Kanunu’nun 94. maddesine göre tevkifata tabi tutulan gayrimenkul kira gelirlerinden ibaret bulunması halinde bu kira gelirleri için beyanname verilmeyeceği açıklanarak söz konusu tevkifatın, anılan durumdaki kooperatiflerin nihai vergisi olarak kalması sağlanmıştır.
Açıklanan bütün bu nedenlerle dava konusu düzenlemenin yasa ile tanınan yetkiyi aşmadığı ve yasalara aykırı nitelik taşımadığı sonucuna varıldığından, dayanağı bulunmayan davanın reddinin uygun olacağı düşünülmektedir.
Tetkik Hakimi …’ın Düşüncesi :Vergi mükellefi de olsa, kooperatiflere yapılan kira ödemelerinden tevkifat yapılması yasal zorunluluk olduğundan kanuna uygun olarak yapılan düzenlemeye karşı açılan davanın reddi gerektiği düşünülmektedir.
TÜRK MİLLETİ ADINA
Hüküm veren Danıştay Dördüncü Dairesince gereği görüşüldü:
Uyuşmazlık, dava konusu Genel Tebliğde yer alan, kurumlar vergisi mükellefi olan kooperatiflere yapılan gayrimenkul sermaye iradı ödemelerinden de vergi tevkifatı yapılması gerektiği yolundaki düzenlemenin kanuna uygun olup olmadığına ilişkindir.
Gelir Vergisi Kanunu’nun 3946 sayılı Kanunla değişik 94 üncü maddesinin 5 numaralı bendinin (c) alt bendinde” kooperatiflere ait gayrimenkullerin kiralanması karşılığında bunlara yapılan kira ödemelerinden ” gelir vergisi tevkifatı yapılması öngörülmüştür. Anılan bentde, koperatiflerin mükellef olup olmamaları durumuyla ilgili bir ayırıma gidilmediği gibi, gelirini yıllık beyannameyle beyan eden kooperatiflerden vergi tevkifatı yapılmayacağını öngören bir hüküm de bulunmamaktadır.
Öte yandan Kurumlar Vergisi Kanunu’nun 20 nci maddesinin ikinci fıkrasında ise “her mükellef vergiye tabi kazancının tamamı için bir beyanname verir.Ancak kooperatiflerin gelirlerinin Gelir Vergisi Kanunu’nun 94 üncü maddesine göre tevkifata tabi tutulan gayrimenkul kira gelirlerinden ibaret olması halinde, bu kira gelirleri için beyanname verilmez.” denilmektedir.
Anılan maddelerin birlikte incelenmesinden, kurumlar vergisi mükellefi olan kooperatiflerin gelirlerinin sadece Gelir Vergisi Kanunu’nun 94 üncü maddesine göre tevkifata tabi tutulan gayrimenkul kira gelirlerinden ibaret olması halinde, bu kooperatiflerin bu kira gelirleri için beyanname vermeyecekleri ve söz konusu tevkifatın mükellef kooperatiflerin nihai vergisi olarak kalacağı, beyanname vermek zorunda olan kooperatiflerin ise bu gelirlerini beyanlarına ekleyecekleri ve hesaplanan kurumlar vergisinden tevkif yoluyla kesilen vergiyi mahsup edecekleri anlaşılmaktadır.
Bu durumda, vergi mükellefi olan kooperatiflere yapılan gayrimenkul kira ödemelerinden de vergi tevkifatı yapılması kanun gereği olup, dava konusu düzenlemede kanuna aykırılık bulunmamaktadır.
Bu nedenle, davanın reddine, yargılama giderlerinin davacı kurum üzerinde bırakılmasına, artan posta ücretinin isteği halinde davacı kuruma iadesine 13.11.1998 gününde oybirliğiyle karar verildi.