4. Daire 1997/4477 E. , 1998/4146 K.
T.C.
D A N I Ş T A Y
DÖRDÜNCÜ DAİRE
Esas No : 1997/4477
Karar No: 1998/4146
Temyiz Eden Taraflar : 1- …
2- Keşan Vergi Dairesi Müdürlüğü-Keşan-EDİRNE
İstemin Özeti : Davacı kurumun 1995 yılı işlemlerinin yatırım indirimi yönünden sınırlı olarak incelenmesi sonucu, yatırım indirimi istisnası kapsamında yapılan harcamalara ilişkin bazı makinelerin mevcut olmadığı, bazılarının eski olduğu, dolayısıyla şartlar ihlal edildiğinden yatırım indiriminden faydalanılmasının mümkün olmadığı ve mevcut olmayan makinalar için amortisman ayrılamayacağı ileri sürülerek re’sen kurumlar vergisi ve geçici vergi salınıp, ağır kusur cezası kesilmiştir. … Vergi Mahkemesi … günlü ve E:…, K:… sayılı kararıyla; mahkemelerince davacı kurumun fabrikasında yaptırılan keşif ve bilirkişi incelemesi sonucu düzünlenen rapor ile inceleme elemanının yaptırdığı inceleme sonucu düzenlenen bilirkişi raporlarının birlikte incelenmesinden, inceleme elemanınca fabrikada mevcut olmadığı ileri sürülen veya proje dışı olarak kabul edilen bir kısım makinelerin fabrikada mevcut olması ve işle ilgisi olması nedeniyle bunlar için yapılan harcamaların yatırım indiriminden faydalanması gerektiği, davacı kurumun ilgili yılda satın alıp kullanmadığı ve bilahare kiraladığı bir başka fabrikada kullanılan makinalar ile etiketlerinin her iki tespitte farklı olması nedeniyle halen mevcut olan makinaların ilgili dönemde aktifte olmadığı sonucuna varıldığından bu makinalar için yapılan harcamalar ve tamir için yapılan bir kısım harcamaların yatırım indirimine konu teşkil etmeyeceği, ilgili dönemde aktifte bulunmayan makineler için ayrılan amortismanların da gider yazılamayacağı, dolayısıyla davacının beyanına, kabul edilmeyen amortisman giderinin eklenmesi sonucu dönem matrahının tespiti gerektiği, ancak yine de ilgili yılda faydalanılabilecek yatırım indirimi istisnası tutarı, bulunan matrahtan fazla olduğu için tarhiyat yapılamayacağı gerekçesiyle tarhiyatın kaldırılmasına karar vermiştir. Davacı kurum, makinaların ilgili dönemde aktifte olduğunu, bu makinelerin kiraladıkları fabrikada kullanılmasının devredildiğini göstermeyeceğini, Vergi Dairesi Müdürlüğü, yatırım indiriminden kısmi faydalanmanın mümkün olmadığını ileri sürerek kararın bozulmasını istemektedirler.
Savunmanın Özeti : Vergi Dairesi Müdürlüğünce, davacı kurum temyiz isteminin reddi gerektiği savunulmuştur.
Danıştay Savcısı …’ın Düşüncesi: Temyiz dilekçelerinde öne sürülen hususlar, 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Yasasının 49.maddesinin l. fıkrasında belirtilen nedenlerden hiçbirisine uymayıp Vergi Mahkemesince verilen kararın dayandığı hukuki ve yasal nedenler karşısında, anılan kararın bozulmasını gerektirir nitelikte görülmemektedir.
Açıklanan nedenlerle taraflar temyiz isteminin reddiyle Vergi Mahkemesi kararının onanmasının uygun olacağı düşünülmektedir.
Tetkik Hakimi …’ın Düşüncesi : Davacı kurum tarafından, Yatırım Teşvik Belgesinde öngörülen şartlar dahilinde yapılan harcamaların, yatırım indirimi istisnasından faydalanması gerektiğinden ve bu harcamaların gerek satıcı firmalar nezdinde yapılan karşıt inceleme sonucu, gerekse mahkemece yaptırılan bilirkişi incelemesi sonucu doğru olduğu anlaşıldığından, davacı kurum temyiz isteminde kabulüyle kararın bozulması gerektiği düşünülmektedir.
TÜRK MİLLETİ ADINA
Hüküm veren Danıştay Dördüncü Dairesince gereği görüşüldü:
Uyuşmazlık, davacı kurumun işyerinde inceleme elemanınca yaptırılan tespit sonucu, yatırım indirimine konu bir kısım makinaların mevcut olmadığı bir kısmının ise eski olduğu, bu nedenle yatırım indiriminden faydalanılamayacağı ve amortisman ayrılamayacağı iddiasıyla yapılan tarhiyata ilişkindir.
193 sayılı Gelir Vergisi Kanununa 202 sayılı Kanunun 16 ncı maddesiyle eklenen Ek 1 inci maddesinde “Dar mükellefiyete tabi olanlar dahil, ticari veya zirai kazançları üzerinden vergiye tabi mükelleflerin (adi ortaklıklar, kollektif ve adi komandit şirketler ile kurumlar vergisi mükellefleri dahil) yaptıkları yatırımlar, bu bölümde yazılı kayıt ve şartlar dahilinde, ilgili kazançlardan indirilir.” denilmektedir. Ek 2 nci maddede de yatırım indiriminin şartları açıklanmıştır.
Olayda, davacı kurum 7.11.1995 günlü ve … nolu Yatırım Teşvik Belgesi kapsamında 1995 yılı içerisinde 70 adet belge karşılığında 32.849.872.206 lira yatırım harcaması yapmış ve gerekli şartları yerine getirerek bu miktarda bir yatırım indirimi istisnasından faydalanmaya hak kazanmıştır.
Bilahare, vergi inceleme elemanınca işyerinde yaptırılan 17.7.1996 günlü tespitle, bazı makinaların eski olduğu, bazılarının ise fabrikada mevcut olmayıp davacı kurum tarafından işletilmek üzere kiralanan mülkiyeti … Anonim Şirketi’ne ait fabrikada bulunduğu tespit edilmiştir. Bunun üzerine yatırım indirimine ilişkin şartların ihlal edildiğinden bahisle dava konusu tarhiyat yapılmıştır.
Yatırım indirimine ilişkin kanuni düzenlemede, yatırım indiriminden yararlanabilmek için yatırımların sadece yatırımcının mülkiyetinde bulunan taşınmazlar üzerine yapılması gerektiği yolunda bir şart yoktur. Yatırım Teşvik Belgesine sahip bir yatırımcı, belgede öngörülen kayıt ve şartlar dahilinde yatırımını ister kendi fabrikasında, isterse kiraladığı bir fabrikada gerçekleştirebilir. Yatırım indirimine konu yatırım malları her halükarda yatırımcı firmanın aktifinde ise ve bu yatırım nedeniyle üretimden elde edilen kazanç bu firma tarafından beyan ediliyor ise, kiralanan bir fabrikaya yapılan yatırım harcamalarının da yatırım indirimi istisnasında faydalandırılması gerekmektedir. Davacı kurumun mal aldığı firmalar nezdinde yapılan karşıt incelemede de, yatırım indirimine konu makinaların yeni ve usulüne uygun olarak satın alındığı hususu tespit edilmiştir.
Bu durumda ilgili yılda usulüne uygun olarak satın alınan ve aktifleştirilerek, her iki fabrikada üretime sokulan ve satıldığı veya devredildiği yolunda hiç bir tesbit bulunmayan makinalar nedeniyle yatırım indirimine ilişkin şartların ihlal edildiğinden ve mevcut olmayan makinalar için amortisman ayrılamayacağından söz etmek mümkün değildir.
Ayrıca, vergi mahkemesince yapılan keşif ve bilirkişi incelemesi sonucu düzenlenen raporda da bu makinaların mevcut ve yeni oldukları tespit edilmiş olmasına rağmen, bu rapor kabul edilmeyerek yapılan hesaplama ve inceleme elemanınca dahi eski ama mevcut olduğu kabul edilen 4 adet MPAK-6 pasajlı kare eleğin yok farzedilmesinin gerekçesi de anlaşılamamıştır.
Kanundaki şartlara uygun olarak yapılan yatırım nedeniyle yatırım indirimi istisnasından faydalanması gereken davacı kurum adına yapılan tarhiyatta, bu tarhiyata karşı açılan davada yatırım indirimini kısmen kabul ederek matrah farkı doğmadığından bahisle tarhiyatı kaldıran mahkeme kararında isabet görülmemiştir.
Vergi Dairesi Müdürlüğü temyiz dilekçesinde ileri sürülen hususlar mahkeme kararını kusurlandıracak nitelikte görülmemiştir.
Açıklanan nedenlerle, davacı kurum temyiz isteminin kabulüyle … Vergi Mahkemesinin … günlü ve E:…, K:… sayılı kararının bozulmasına, Vergi Dairesi Müdürlüğü temyiz isteminin reddine 13.11.1998 gününde oybirliğiyle karar verildi.