Danıştay Kararı 3. Daire 2020/4949 E. 2023/1925 K. 22.05.2023 T.

Danıştay 3. Daire Başkanlığı         2020/4949 E.  ,  2023/1925 K.
T.C.
D A N I Ş T A Y
ÜÇÜNCÜ DAİRE
Esas No : 2020/4949
Karar No : 2023/1925

TEMYİZ EDENLER : 1-(DAVACI) …
2-(DAVALI) …Vergi Dairesi Başkanlığı/…
VEKİLİ : Av. …

İSTEMİN KONUSU : …Vergi Mahkemesinin …tarih ve E:…, K:…sayılı kararına yöneltilen istinaf başvurularına ilişkin …Bölge İdare Mahkemesi … Vergi Dava Dairesinin …tarih ve E:…, K:…sayılı kararının temyizen incelenerek bozulması istenilmektedir.
YARGILAMA SÜRECİ :
Dava konusu istem: Davacı adına, yıllara yaygın inşaat işiyle ilgili olarak S.S. …Konut Yapı Kooperatifinin muhtasar beyannamesinde beyan ettiğinin aksine beyan edilen tutara katma değer vergisi de dahilmiş gibi sözü edilen kooperatife fatura düzenlediğinden ve bir kısım gayrimenkul satışını kayıt ve beyan dışı bıraktığından bahisle ve 2010, 2011 hesap dönemlerinden devreden indirilebilecek katma değer vergisinin azaltıldığı da gözetilerek 2013 yılının Aralık dönemi için re’sen salınan bir kat vergi ziyaı cezalı katma değer vergisinin kaldırılması istemine ilişkindir.
İlk Derece Mahkemesi kararının özeti: Dava konusu tarhiyata ilişkin vergi ceza ihbarnamesinin 24/09/2018 tarihinde tebliğ edildiği, devreden katma değer vergisinden kaynaklı kısmına ait vergiyi doğuran olayın 2010 ve 2011 yılında gerçekleştiği dikkate alındığında, tarhiyatın sözü edilen kısmının tarh zamanaşımına uğradığı, davacının fatura düzenlediği … Konut Yapı Kooperatifine ait defter ve belgeler incelenmeden, kooperatif tarafından davacıya haricen yapılan bir ödeme bulunup bulunmadığı ve söz konusu faturanın kooperatif defterlerine ne şekilde yansıtıldığı hususları araştırılmadan yalnızca kooperatif tarafından verilen muhtasar beyannamelerden hareketle değerlendirme yapıldığı, davacı adına kayıtlı olmayan taşınmazın yapım işinin davacı tarafından üstlenilmesinin ve söz konusu satış işlemlerinin vekaleten bizzat davacı tarafından yürütülmesinin, bu satışın gerçekte davacıya ait olduğunu ortaya koymaya yeterli olmadığından eksik inceleme ve varsayıma dayanan tarhiyatta hukuka uyarlık bulunmadığı gerekçesiyle cezalı vergi kaldırılmıştır.
Bölge İdare Mahkemesi kararının özeti:
İstinaf başvurusunun, usul ve hukuka uygun olduğu sonucuna varılan Vergi Mahkemesi kararının; tarhiyatın, taşınmaz satışı ve devreden indirilebilecek katma değer vergisinden kaynaklı kısımlarına ilişkin hüküm fıkrasının kaldırılmasını sağlayacak nitelikte görülmediği gerekçesiyle 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu’nun 45. maddesinin 3. fıkrası uyarınca reddine karar verilmiştir.
Davacı tarafından, S.S. …Konut Yapı Kooperatifinin kendisine ödediği tutarın içinde aralarındaki anlaşma gereğince katma değer vergisinin de dahil olduğu, bu nedenle tahsil ettiği tutar için teslim ve hizmet bedeli ile katma değer vergisini ayrıştırarak fatura düzenlediği, farklılığın bu durumdan kaynaklandığı iddiasıyla açılan davada, …Konut Yapı Kooperatifi’ne ait defter kayıtlarından, davacıya ödenen tutarın brüt ödeme tutarı olduğu, kooperatif tarafından sorumlu sıfatıyla brüt ödeme tutarı üzerinden gelir vergisi tevkifatı hesaplanarak ödemede bulunulduğu, bu tutara katma değer vergisinin dahil olmadığı anlaşıldığından, net 3.120,396,46 TL hasılatı karşılığında, 2.726.154,55 TL fatura düzenlendiği sabit olduğundan tarhiyatın, S.S. …Konut Yapı Kooperatifine düzenlenen faturadan kaynaklanan kısmında hukuka aykırılık bulunmadığı gerekçesiyle Vergi Mahkemesi kararının belirtilen hüküm fıkrası kaldırıldıktan sonra bu yönden dava reddedilmiştir.

TEMYİZ EDENLERİN İDDİALARI :
Davacı tarafından, S.S. …Konut Yapı Kooperatifine düzenlediği fatura tutarının brüt yani katma değer vergisi dahil tutar olduğu, kooperatifin katma değer vergisi hariç tutar üzerinden stopaj kesintisi yapması gerekirken hatalı bir şekilde katma değer vergisi dahil tutar üzerinden yaparak muhtasar beyannamesine bu şekilde yansıtmasının kendisinin kayıt dışı hasılat elde ettiği anlamına gelmeyeceği ileri sürülerek kararın aleyhe olan hüküm fıkrasının bozulması istenilmektedir.
Davalı idare tarafından, davacının eşi üzerinden yaptığı satışın ticari faaliyetiyle ilgili olduğu, yapılan tarhiyatta hukuka aykırılık bulunmadığı ileri sürülerek kararın aleyhe olan hüküm fıkrasının bozulması istenilmektedir.

TARAFLARIN SAVUNMALARI : Taraflarca savunma verilmemiştir.

DANIŞTAY TETKİK HÂKİMİ …’NUN DÜŞÜNCESİ : Davacı temyiz isteminin kabulü, davalı temyiz isteminin ise reddi gerektiği düşünülmektedir.

TÜRK MİLLETİ ADINA
Karar veren Danıştay Üçüncü Dairesince, Tetkik Hâkiminin açıklamaları dinlendikten ve dosyadaki belgeler incelendikten sonra gereği görüşüldü:

HUKUKİ DEĞERLENDİRME:
Temyiz istemlerine konu edilen Vergi Dava Dairesi kararının; tarhiyatın, taşınmaz satışı ve devreden indirilebilecek katma değer vergisinden kaynaklı kısımlarına ilişkin hüküm fıkrası aynı hukuksal nedenler ve gerekçeyle Dairemizce de uygun bulunmuştur.
Dava konusu tarhiyatın kooperatife düzenlenen faturadan kaynaklı kısmı yönünden bağlı olduğu gelir vergisinin kaldırıldığı … Vergi Mahkemesinin … tarih ve E:…, K:…sayılı kararına yöneltilen istinaf başvurularına ilişkin …Bölge İdare Mahkemesi … Vergi Dava Dairesinin …tarih ve E:…, K:…sayılı kararının gelir vergisine ilişkin değinilen hüküm fıkrası Danıştay Üçüncü Dairesinin 22/05/2023 tarih ve E:2020/4950, K:2023/1926 sayılı kararıyla bozulduğundan söz konusu bozma hükmü uyarınca verilecek karar sonucuna göre karar verilmek üzere Vergi Dava Dairesi kararının ilgili hüküm fıkrasının bozulması gerekmiştir.

KARAR SONUCU:
Açıklanan nedenlerle;
1. Davalı idare temyiz isteminin reddine,
2. Temyize konu Vergi Dava Dairesi kararının; tarhiyatın, taşınmaz satışı ve devreden indirilebilecek katma değer vergisinden kaynaklanan kısmına ilişkin hüküm fıkrasının ONANMASINA,
3. Davacı temyiz isteminin kabulüne,
4. Kararın; tarhiyatın, S.S. …Konut Yapı Kooperatifine düzenlenen faturadan kaynaklanan kısmına ilişkin hüküm fıkrasının BOZULMASINA, 22/05/2023 tarihinde oyçokluğuyla kesin olarak karar verildi.

(X)-KARŞI OY :
213 sayılı Vergi Usul Kanunu’nun 3. maddesinin (B) bendinin birinci fıkrasında vergilendirmede vergiyi doğuran olay ve bu olaya ilişkin muamelelerin gerçek mahiyetinin esas olacağı, aynı bendin ikinci fıkrasında ise gerçek mahiyetin yemin dışındaki her türlü delille ispatlanabileceğine değinildikten sonra iktisadi, ticari ve teknik gereklere uymayan veya olayın özelliğine göre normal ve mutad olmayan bir durumun iddia olunması halinde ispat külfetinin bunu iddia eden tarafa ait olacağı kurala bağlanmıştır.
Yukarıda yer verilen mevzuat hükmü uyarınca, davacının, yıllara yaygın inşaat işini yüklendiği S.S. …Konut Yapı Kooperatifinin muhtasar beyannamesinde davacıya ödediğini beyan ettiği 3.216.902,36-TL’nin katma değer vergisi dahil tutar olup olmadığı hususunda davacıdan kanıt olarak ortaya koyabileceği ödeme belgesi gibi ispat vasıtaları varsa istenilerek bunun sonucuna göre karar verilmek üzere Vergi Dava Dairesi kararının, tarhiyatın, S.S. …Konut Yapı Kooperatifine düzenlenen faturadan kaynaklanan kısmına ilişkin hüküm fıkrasının bu gerekçeyle bozulması gerektiği oyuyla Daire Kararına bu yönden katılmıyorum.

(XX)-KARŞI OY :
213 sayılı Vergi Usul Kanunu’nun 3. maddesinin (B) bendinin birinci fıkrasında vergilendirmede vergiyi doğuran olay ve bu olaya ilişkin muamelelerin gerçek mahiyetinin esas olacağı, aynı bendin ikinci fıkrasında ise gerçek mahiyetin yemin dışındaki her türlü delille ispatlanabileceğine değinildikten sonra iktisadi, ticari ve teknik gereklere uymayan veya olayın özelliğine göre normal ve mutad olmayan bir durumun iddia olunması halinde ispat külfetinin bunu iddia eden tarafa ait olacağı kurala bağlanmıştır.
Aynı Kanun’un 113. maddesinde zamanaşımı; süre geçmesi suretiyle vergi alacağının kalkması olarak tanımlanmış, 114. maddesinde ise, vergi alacağının doğduğu takvim yılını takip eden yılın başından başlayarak beş yıl içinde tarh ve mükellefe tebliğ edilmeyen vergilerin zamanaşımına uğrayacağı hüküm altına alınmıştır.
Dava konusu olayda vergi alacağının doğduğu dönem, verginin ödenmesi gerektiği dönem olup, 2013 yılını takip eden yılın başından başlayarak beş yıllık süre geçmeden dava konusu tarhiyata ait ihbarname davacıya tebliğ edildiğinden dava konusu tarhiyatın, 2010 ve 2011 yıllarından devreden katma değer vergisinin azaltılmasından kaynaklı kısmının zamanaşımına uğradığından söz edilemeyeceğinden, Vergi Dava Dairesi kararının tarhiyatın, devreden katma değer vergisinin azaltılmasından kaynaklanan kısmına ilişkin hüküm fıkrasının esasının incelenmek üzere bozulması gerektiği oyuyla Daire kararına katılmıyorum.
Davacının, yıllara yaygın inşaat işini yüklendiği S.S. …Konut Yapı Kooperatifinin muhtasar beyannamesinde davacıya ödediğini beyan ettiği 3.216.902,36-TL’nin katma değer vergisi dahil tutar olup olmadığı hususunda davacıdan kanıt olarak ortaya koyabileceği ödeme belgesi gibi ispat vasıtaları varsa istenilerek bunun sonucuna göre karar verilmek üzere Vergi Dava Dairesi kararının, tarhiyatın, S.S. …Konut Yapı Kooperatifine düzenlenen faturadan kaynaklanan kısmına ilişkin hüküm fıkrasının bu gerekçeyle bozulması gerektiği oyuyla Daire Kararına bu yönden de katılmıyorum.